Vấn đề nhà ở đối với cán bộ, công chức

Nội dung bài viết của Vụ trưởng Vụ Tiền lương, Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng trình bày về thực trạng chính sách nhà ở đối với cán bộ, công chức và những khuyến nghị về chính sách nhà ở đối với cán bộ, công chức.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề nhà ở đối với cán bộ, công chức VẤN ÐỀ NHÀ Ở ÐỐI VỚI CÁN BỘ, CÔNG CHỨC NGUYỄN DUY THÃNG Vụ trýởng Vụ Tiền lýõng, Bộ Nội vụ Nhà ở là tài sản lớn của mỗi cá nhân, hộ gia ðình và của quốc gia, thể hiện vãn hoá, phong tục, tập quán của dân tộc, của từng vùng, miền; sự phát triển nhà ở phản ánh sự phát triển kinh tế - xã hội của ðất nýớc. Việc tạo lập chỗ ở thích hợp, an toàn là nhu cầu thiết yếu bậc nhất, là quyền cõ bản của con ngýời và là ðiều kiện tiên quyết ðể phát triển nguồn nhân lực quốc gia. Trong ðiều kiện tiền lýõng còn thấp, ðời sống của cán bộ, công chức còn nhiều khó khãn thì việc Nhà nýớc quy ðịnh ðýợc chính sách nhà ở phù hợp ðể cán bộ, công chức ổn ðịnh cuộc sống, yên tâm làm việc là một chính sách lớn. I. Thực trạng chính sách nhà ở ðối với cán bộ, công chức 1. Thực trạng Trong thời kỳ kế hoạch hoá tập trung bao cấp, Nhà nýớc xây dựng nhà ở ðể phân phối cho cán bộ, công nhân, viên chức (theo chức vụ và theo mức lýõng). Trong giai ðoạn 30 nãm (1960-1990), theo số liệu của Bộ Xây dựng, Nhà nýớc ðã xây dựng ðýợc khoảng 15 triệu m2 nhà ở mà ða phần là nhà ở tập thể thấp tầng hoặc nhà cấp 4 ðể phân phối cho khoảng 30% số cán bộ, công nhân, viên chức. Ðến nay, quỹ nhà ở này phần lớn ðýợc mua ði, bán lại nhiều lần và ðang xuống cấp ảnh hýởng không tốt ðến ðời sống của ngýời ðang ở. Sau ðổi mới, nãm 1991 Pháp lệnh Nhà ở ðýợc ban hành nhằm khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia ðầu tý xây dựng nhà ở và khẳng ðịnh sở hữu tý nhân về nhà ở là quyền cõ bản và hợp pháp của ngýời dân. Cùng với chủ trýõng cải cách tiền lýõng theo yêu cầu của kinh tế thị trýờng, nãm 1992 Nhà nýớc ðã xoá bỏ chế ðộ phân phối nhà ở, ðýa tiền nhà ở vào lýõng (Quyết ðịnh 118-TTg ngày 27/11/1992); ðồng thời từng býớc tạo ðiều kiện hỗ trợ ðể ngýời dân tự cải thiện nhà ở thông qua chính sách bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nýớc cho ngýời ðang thuê, hỗ trợ nhà ở cho ngýời có công, ýu ðãi ðầu tý xây dựng nhà ở ðể bán và cho thuê,... Ðến nãm 2005 Quốc hội thông qua Luật Nhà ở, trong ðó ðã quy ðịnh về phát triển quỹ nhà ở xã hội ðể cho ngýời có khó khãn về nhà ở ðýợc thuê và thuê mua. Ðây là chính sách mới và quan trọng, thể hiện nhý sau: - Quy ðịnh việc bố trí quỹ ðất, bố trí vốn ðầu tý xây dựng và phát triển quỹ nhà ở xã hội trýớc hết thuộc trách nhiệm của Nhà nýớc; ðồng thời khuyến khích, ýu ðãi các tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế tham gia. - Ðối týợng ðýợc thuê, thuê mua nhà ở xã hội là cán bộ, công nhân, công chức, viên chức, lực lýợng vũ trang và những ngýời ðã trả lại nhà công vụ.- Ðiều kiện ðýợc thuê, thuê mua nhà ở xã hội là các ðối týợng thực sự có khó khãn về nhà ở; nếu thuê mua thì phải trả lần ðầu 20% giá trị nhà ở, ðể sau khoảng 20 nãm ngýời thuê mua ðýợc sở hữu cãn hộ này. - Tiêu chuẩn xây dựng nhà ở xã hội: Khu vực ðô thị là nhà chung cý không quá 6 tầng, diện tích từ 30 m2 ðến 60 m2sàn/hộ; khu vực nông thôn thì có thể xây nhà thấp tầng hoặc nhà ở riêng lẻ. - Giá thuê, thuê mua nhà ở xã hội: Chính phủ quy ðịnh khung giá theo nguyên tắc tính ðủ chi phí bảo ðảm thu hồi vốn và chi phí quản lý (có ýu ðãi về thuế, tiền sử dụng ðất, tiền thuê ðất và 5 nãm ðiều chỉnh một lần). Trên cõ sở ðó, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quy ðịnh cụ thể mức giá phù hợp ở ðịa phýõng. Việc quy ðịnh tiêu chuẩn xây dựng và giá thuê, thuê mua nêu trên nhằm giảm chi phí xây dựng nhà ở xã hội tạo thuận lợi cho ngýời thuê, thuê mua. 2. Nhận xét, ðánh giá a. Những kết quả ðã ðạt ðýợc Chính sách nhà ở và Luật Nhà ở nêu trên ðã thu hút ðýợc nhiều nguồn lực tham gia phát triển nhà ở, tạo ðiều kiện ðể hàng triệu ngýời (trong ðó có cán bộ, công chức) có khó khãn về nhà ở tạo lập ðýợc chỗ ở. Theo số liệu của Bộ Xây dựng, diện tích nhà ở trong cả nýớc từ nãm 2001 ðến nay bình quân mỗi nãm tãng khoảng 58 triệu m2, tính ðến nay cả nýớc có khoảng 990 triệu m2 nhà ở với diện tích bình quân khoảng 11m2/ngýời. Cùng với khuyến khích, thu hút các thành phần kinh tế tham gia ðầu tý nhà ở, Chính phủ ðã chuyển việc phát triển nhà ở có quy mô nhỏ sang phát triển nhà ở theo mô hình dự án ðồng bộ về hạ tầng nhý ðýờng giao thông, ðiện, nýớc, trýờng học, bệnh viện, khu vui chõi giải trí và các dịch vụ ðô thị, từng býớc tạo bộ mặt ðô thị hiện ðại và tạo ðiều kiện ðể nâng cao ðời sống vật chất và tinh thần của ngýời dân. b. Những mặt chýa ðạt ðýợc - Về giải quyết nhà ở cho cán bộ, công chức và ngýời hýởng lýõng: ðến cuối nãm 1992, Nhà nýớc quy ðịnh giá thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nýớc là 1.350 ðồng/m2/tháng và ðýa tiền nhà ở vào lýõng (thấp nhất là 9.000 ðồng và cao nhất là 93.000 ðồng/tháng, nếu tính ở mức lýõng tối thiểu 120.000 ðồng/tháng khi cải cách lýõng nãm 1993 thì chiếm 7,5%), ðồng thời bãi bỏ chế ðộ phân phối nhà ở. Mặt khác, từ khi bãi bỏ chế ðộ phân phối nhà ở và ðýa tiền nhà ở vào lýõng, Nhà nýớc không bố trí ngân sách ðể phát triển nhà ở, vì vậy chỉ có số ít ngýời ðã ðýợc phân phối nhà ở trong thời kỳ bao cấp và những ngýời ðýợc ở nhà công vụ hoặc ðýợc giải quyết ðất làm nhà ở, còn lại phần ðông cán bộ, công chức phải tự giải quyết nhà ở, gây bức xúc trong ðội ngũ cán bộ, công chức. - Về bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nýớc: việc triển khai chính sách bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nýớc cho ngýời ðang thuê từ nãm 1994 ðến nay (Nghị ðịnh 61/CP) ðã góp phần cải thiện chỗ ở cho nhiều hộ gia ðình. Tuy nhiên, trong thực tế những ngýời ðýợc mua hầu hết là những ngýời ðã có thời gian công tác trong thời kỳ kế hoạch hoá tập trung bao cấp, số cán bộ, công chức trẻ, có thời gian công tác ít (không thuộc ðối týợng ðýợc phân phối nhà ở trýớc ðây ðể ðýợc mua nhà ở) thì có nhiều khó khãn về nhà ở. - Về giá bán nhà ở: hiện nay, ở ðô thị (nõi tập trung phần ðông cán bộ, công chức), nhà ở do các công ty xây dựng bán gồm nhiều cấp, loại với nhiều mức giá khác nhau (hàng triệu ðồng/m2, nếu không mua ðýợc từ công ty thì giá còn cao hõn). Với mức giá này, phần ðông cán bộ, công chức (mức lýõng trung bình tốt nghiệp ðại học hết tập sự hiện khoảng 1 triệu ðồng/tháng) thì việc tích luỹ từ tiền lýõng trong cả ðời lao ðộng c ...