Vấn đề tôn giáo trong tiểu thuyết của Nguyễn Việt Hà

Nội dung bài viết nêu lên vấn đề tôn giáo có vai trò rất quan trọng trong sáng tác của Nguyễn Việt Hà. Góp phần làm nên thành công cho tác phẩm mà còn tạo nên phong cách riêng, tiếng nói riêng của phong cách một nhà văn đầy bản lĩnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề tôn giáo trong tiểu thuyết của Nguyễn Việt Hàtr−êng §¹i häc VinhT¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 4b-2008vÊn ®Ò t«n gi¸o trong tiÓu thuyÕt cña NguyÔn ViÖt HµNguyÔn ThÞ Thuyªn(a)Tãm t¾t. Cïng víi vÊn ®Ò t×nh yªu vµ h¹nh phóc, vÊn ®Ò t«n gi¸o cã vai trß rÊtquan träng trong s¸ng t¸c cña NguyÔn ViÖt Hµ. Nã kh«ng chØ gãp phÇn lµm nªnnh÷ng thµnh c«ng cho t¸c phÈm mµ cßn t¹o tiÕng nãi riªng, mang phong c¸ch cñamét nhµ v¨n ®Çy b¶n lÜnh vµ nhiÖt huyÕt trªn con ®−êng t×m kiÕm, thÓ nghiÖm nghÖthuËt míi cña tiÓu thuyÕt ViÖt Nam ®−¬ng ®¹i. ë møc ®é nhÊt ®Þnh, bµi viÕt nµychøng tá ®iÒu ®ã.1. T«n gi¸o lµ mét hiÖn t−îng x· héiphong phó, ®a d¹ng vµ còng hÕt søcphøc t¹p. ë mçi thêi kú, nã cã sù biÕn®æi vµ mang nh÷ng mµu s¾c kh¸c nhau.Theo M¸c-Lªnin ®Æc thï cña t«n gi¸ovíi tÝnh c¸ch lµ mét h×nh th¸i ý thøc x·héi, mét thµnh phÇn cña kiÕn trócth−îng tÇng, lµ sù ph¶n ¸nh h− ¶o vÒnh÷ng ®iÒu kiÖn sinh ho¹t x· héi cñacon ng−êi. ThÕ giíi kh¸ch quan trong sùph¶n ¸nh cña t«n gi¸o ®−îc kho¸c lªnvÎ hoang ®−êng, thÇn bÝ. Song, nã l¹i cãsù t¸c ®éng rÊt lín ®èi víi ®êi sèng tinhthÇn con ng−êi. Hä t×m ®Õn víi t«n gi¸onh− lµ n¬i tró ngô, cøu rçi cho linh hånm×nh, gi¶i to¶ nh÷ng bÕ t¾c trong cuécsèng khi kh«ng t×m thÊy h−íng gi¶itho¸t nµo ®ã ë hiÖn thùc kh¸ch quan, häh−íng tíi ®øc tin, cÇu mong mét ®iÒu g×®ã an lµnh vµ tèt ®Ñp h¬n. XÐt ®Õn cïngth× t«n gi¸o còng chÝnh lµ mét trongnh÷ng nguån gèc cña v¨n ho¸. Do ®ã,nã ®i vµo ®êi sèng vµ v¨n ch−¬ng nh−mét lÏ tù nhiªn, trë thµnh m¹ch nguånc¶m høng s¸ng t¹o cho c¸c nghÖ sÜ, gióphä t¹o nªn nh÷ng t¸c phÈm cã gi¸ trÞlín, g©y Ên t−îng m¹nh trong lßng ®écgi¶.Trong thêi ®¹i míi, sè phËn conng−êi ®· trë thµnh mèi quan t©m hµng®Çu cña c¸c nhµ v¨n. Nã ®−îc nh×nnhËn trong mèi liªn hÖ víi céng ®ång x·héi, qu¸ khø vµ hiÖn t¹i nh»m thÊy®−îc nh÷ng bi kÞch gi÷a kh¸t väng vµhiÖn thùc, gi÷a c¸i nh©n b¶n vµ phinh©n b¶n. Bëi, con ng−êi kh«ng chØsèng cho c¸i bÊy giê, c¸i tøc th× mµ cßnd¸m sèng cho mét niÒm tin cao ®Ñpthiªng liªng h¬n chÝnh b¶n th©n nã.HoÆc lµ niÒm tin vµo mét lý t−ëng x·héi hoÆc mét niÒm tin vµo mét lý t−ëngt«n gi¸o, gãp phÇn lµm phong phó choquan niÖm vÒ con ng−êi vµ ®−a l¹inh÷ng biÕn ®æi quan träng vÒ mÆt thñph¸p nghÖ thuËt cña tiÓu thuyÕt, kh¸mph¸ con ng−êi ë nh÷ng miÒn phong phó,bÝ Èn kh«ng cïng t×m ra nhiÒu thangbËc gi¸ trÞ, ë nh÷ng to¹ ®é øng xö kh¸cnhau, ë nhiÒu chiÒu kÝch kh¸c nhau(NguyÔn Kh¶i).V× thÕ, ®éi ngò c¸c tiÓu thuyÕt gia®−¬ng ®¹i ®· vµ ®ang nç lùc t×m kiÕm,®i s©u vµo tÇng vØa s©u kÝn cña tiÒmthøc, ®Æc biÖt lµ niÒm tin t«n gi¸o cñac¸c nh©n vËt - nh÷ng con ng−êi h«mnay ®Ó thÓ hiÖn nã mét c¸ch ch©n thùcvµ sinh ®éng nhÊt. Trong sè ®ã, kh«ngthÓ kh«ng kÓ ®Õn NguyÔn ViÖt Hµ víisù ra ®êi cña hai cuèn: C¬ héi cña Chóa(1999) vµ Kh¶i huyÒn muén (2005).2. §iÒu ®¸ng chó ý trong s¸ng t¸ccña NguyÔn ViÖt Hµ lµ vÊn ®Ò t«n gi¸otån t¹i bªn c¹nh vÊn ®Ò t×nh yªu vµh¹nh phóc. T×m ®Õn víi t«n gi¸o, con.NhËn bµi ngµy 17/10/2008. Söa ch÷a xong 28/11/2008.79NguyÔn ThÞ ThuyªnvÊn ®Ò t«n gi¸o trong tiÓu thuyÕt..., TR. 79-84ng−êi lu«n cã t− t−ëng h−íng thiÖn, tõbi hØ x¶, ®−îc thó téi, nhËn thøc lçi lÇm.T«n gi¸o gióp cho cuéc sèng con ng−êithiªng liªng h¬n. C¸i thÇn bÝ phong phótrong mçi con ng−êi gi÷a cuéc sèng ®êith−êng ®«i khi khëi nguån tõ mét niÒmtin t«n gi¸o. ChÝnh NguyÔn ViÖt Hµ ®·thõa nhËn nçi ¸m ¶nh, xuÊt hiÖnth−êng trùc cña vÊn ®Ò t«n gi¸o trongt¸c phÈm cña m×nh: T«n gi¸o lµ ®iÒuquan träng tham dù vµo lèi viÕt cñat«i. Ngay nhan ®Ò: C¬ héi cña Chóa vµKh¶i huyÒn muén ®· khiÕn ng−êi ®äcliªn t−ëng ®Õn ®iÒu ®ã.Trong hai cuèn tiÓu thuyÕt cñam×nh, NguyÔn ViÖt Hµ tá ra cã mét vènhiÓu biÕt rÊt s©u réng vÒ t«n gi¸o còngnh− triÕt häc. C¬ héi cña Chóa lµ cuèntiÓu thuyÕt thÓ hiÖn ®Ëm nÐt h¬n c¶ vÒvÊn ®Ò nµy. §iÒu ®ã t¹o ra cho t¸cphÈm chiÒu s©u triÕt lý víi ý vÞ s©u xa.Mçi tÝch cña Kinh th¸nh, mçi ®o¹n luËnbµn vÒ triÕt lý t«n gi¸o ®Òu ®−îc t¸c gi¶®Æt trong sù øng chiÕu víi tõng sù kiÖncña nh©n vËt. Tuy nã g©y c¶m gi¸cnÆng nÒ ë ng−êi ®äc nh−ng nã còng lµbiÓu hiÖn tµi t×nh cña nhµ v¨n khi ®ÆtvÊn ®Ò vµ triÓn khai néi dung mangtÝnh t«n gi¸o. Nã võa thÓ hiÖn ®−îc s¾cth¸i trang träng, thiªng liªng g¾n víimiÒn t©m linh s©u th¼m cña con ng−êi,võa dung dÞ, gÇn gòi, thËm chÝ suång s·khi ®i vµo ®êi sèng. Vµ ë ®©y, kh«ng cãsù ®éc t«n cña mét t«n gi¸o nµo, bëit«n gi¸o cña ng−êi ViÖt cã tÝnh hçngiao [2, tr. 303]. Song, t«n gi¸o ®−îcxem xÐt tõ nh÷ng gi¸ trÞ bÒn v÷ng,®ãng gãp cho kho tµng v¨n ho¸ nh©nlo¹i. §ã lµ biÓu hiÖn cña sù uyªn b¸c vµtr×nh ®é am hiÓu lý thuyÕt cña t¸c gi¶,béc lé râ trong nh÷ng cuéc ®µm ®¹o víinh÷ng vÞ häc gi¶ cã tiÕng vÒ vÊn ®Ò t«n80gi¸o, triÕt häc qua ®iÓm nh×n cña Hoµng- nh©n vËt lu«n nh×n mäi sù d−íi nh·nquan mang ®Ëm mµu s¾c t«n gi¸o.NhiÒu vÊn ®Ò cña gi¸o lý Thiªnchóa gi¸o nh−: bÊt h¹nh vµ ®øc tin, sù®au khæ vµ cam chÞu... ®−îc t¸c gi¶ ®ÒcËp mét c¸ch tinh tÕ vµ s©u s¾c nh»mlµm s¸ng tá th«ng ®iÖp chóng ta cã nªnh»n häc, ...