Vận dụng một số hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong dạy học Giáo dục công dân lớp 7

Tổ chức hoạt động trải nghiệm nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho người học đang là nội dung rất được coi trọng trong đổi mới giáo dục giai đoạn hiện nay. Đối với dạy học môn Giáo dục công dân - môn học giữ vai trò chủ đạo trong việc giáo dục ý thức và hành vi cho học sinh - việc tổ chức hoạt động học tập thông qua trải nghiệm càng đóng một vai trò quan trọng góp phần tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức với hành động, hình thành nên những năng lực, phẩm chất cần có của mỗi con người trong xã hội hiện đại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vận dụng một số hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong dạy học Giáo dục công dân lớp 7VJETạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 254-257VẬN DỤNG MỘT SỐ HÌNH THỨC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆMCHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 7Đào Thị Ngọc Minh - Trường Đại học Sư phạm Hà NộiVũ Thị Anh - Trường Trung học cơ sở & Trung học phổ thông Nguyễn Tất Thành, Trường Đại học Sư phạm Hà NộiNgày nhận bài: 25/05/2018; ngày sửa chữa: 28/05/2018; ngày duyệt đăng: 29/05/2018.Absatrct: Experiential learning organization aiming to develop comprehensively the personalityof learners has been interested in education reform in current period. For Civics, the subject playsa key role in educating awareness and behaviors for students, the organization of learning activitiesthrough experience plays an important role, contributing to the agreement between awareness andaction as well as forming the key competences and characteristics of people in modern society.Keywords: Experiential learning, education reform, capacity development, civics.1. Mở đầuThời gian qua, các nhà quản lí giáo dục và nghiên cứuvề giáo dục rất quan tâm đến học tập thông qua trảinghiệm, nhằm chuyển đổi hình thức dạy học từ chú trọngđến cung cấp tri thức cho người học sang dạy học pháttriển năng lực. Tổ chức hoạt động trải nghiệm (HĐTN)đã trở thành xu hướng tất yếu trong các môn học và mônGiáo dục công dân (GDCD) cũng là không ngoại lệ. Đểthực hiện tốt vai trò của mình, mỗi giáo viên (GV)GDCD phải tích cực vận dụng các phương pháp dạy họcmới, đa dạng hóa các hình thức tổ chức, tạo điều kiện đểhọc sinh (HS) phát huy khả năng sáng tạo trong quá trìnhhọc tập, hình thành và phát triển các năng lực cá nhân.Bài viết đề cập việc tổ chức HĐTN cho HS trong dạyhọc GDCD lớp 7; qua đó, góp phần nâng cao chất lượngdạy học nói chung và dạy học GDCD ở trường trung họccơ sở nói riêng.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Một số vấn đề lí luận về hoạt động trải nghiệmHĐTN là hoạt động mà trong đó “HS dựa trên sự huyđộng tổng hợp kiến thức và kĩ năng từ nhiều lĩnh vực giáodục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn đời sống nhàtrường, gia đình, xã hội; tham gia hoạt động hướngnghiệp và hoạt động phục vụ cộng đồng dưới sự hướngdẫn và tổ chức của nhà giáo dục; qua đó hình thànhnhững phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và một sốnăng lực thành phần đặc thù của hoạt động này như:năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực địnhhướng nghề nghiệp, năng lực thích ứng với những biếnđộng trong cuộc sống và các kĩ năng sống khác” [1; tr28]. Bên cạnh HĐTN nói chung, ở từng môn học cũngcó các HĐTN mang tính đặc trưng, đặc thù riêng củatừng môn học, góp phần hình thành và phát triển cácnăng lực chuyên biệt cho HS.Như vậy, có thể thấy “Bản chất của hoạt động trảinghiệm là hoạt động giáo dục được tổ chức theo conđường gắn lí thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhấtgiữa nhận thức và hành động, hình thành và phát triểncho HS niềm tin, tình cảm, những năng lực cần có củangười công dân trong tương lai. Chính vì vậy, trong nộidung, phương pháp, hình thức tổ chức của hoạt động cóthể mang dáng dấp của hoạt động theo nghĩa hẹp. Tuynhiên, điểm khác biệt giữa chúng chính là cách làm, cáchtriển khai hoạt động” [2; tr 77]. Có thể dễ dàng nhận ranhững đặc điểm chung nhất của HĐTN như sau:- HĐTN là một loại hình hoạt động giáo dục nhằmphát triển toàn diện nhân cách cho HS. Thông qua việctrực tiếp tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạtđộng, HS sẽ phát huy vai trò chủ thể, tính tích cực, chủđộng, tự giác, sáng tạo của bản thân; từ đó hình thành vàphát triển những giá trị sống và các năng lực cần thiết.- Nội dung HĐTN rất đa dạng, mang tính tích hợp,tổng hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều môn, nhiều lĩnh vực,thiết thực và gần gũi với cuộc sống; đáp ứng nhu cầu hoạtđộng của HS; qua đó giúp các em vận dụng hiểu biết củamình vào trong thực tiễn một cách dễ dàng, thuận lợi.- Có thể tổ chức HĐTN theo nhiều quy mô và địađiểm khác nhau, như: tổ chức theo nhóm, theo lớp, khốilớp, theo trường hoặc liên trường ở cả trong và ngoài nhàtrường có liên quan đến chủ đề hoạt động.- HĐTN thu hút sự tham gia, phối hợp, liên kết củanhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, như:GV, cha mẹ HS, các cơ quan, đoàn thể trong và ngoàinhà trường,... Mỗi lực lượng có thế mạnh, tiềm năngriêng, tùy từng hoạt động mà có thể tham gia trực tiếphoặc gián tiếp. Do vậy, HĐTN tạo điều kiện cho HSđược học tập, giao tiếp rộng rãi với nhiều lực lượng giáodục, được lĩnh hội các nội dung giáo dục qua nhiều kênh254VJETạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 254-257khác nhau, nhiều cách tiếp cận khác nhau, làm tăng tínhđa dạng, hấp dẫn và chất lượng, hiệu quả của hoạt động.- HĐTN được tổ chức dưới nhiều hình thức khácnhau: Câu lạc bộ, tổ chức trò chơi, diễn đàn, sân khấutương tác, tham quan dã ngoại, hội thi, hoạt động nhânđạo, tình nguyện, hoạt động cộng đồng, t ...