Văn Hóa Nhật - Việt - Tương đồng và dị biệt

Văn Hóa Nhật - Việt - Tương đồng và dị biệt
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Văn Hóa Nhật - Việt - Tương đồng và dị biệtVăn Hóa Nhật - Việt - Tương đồng và dị biệthttp://forum.vysan.net/viewtopic.php?f=17&t=1133 Văn Hóa Nhật - Việt - Tương đồng và dị biệtBài viết của tác giả Đỗ Thông Minh về sự tương đồng - dị biệt giữahai nền văn hóa Việt Nam - Nhật Bản Ảnh hưởng Nhật Bản đối với Việt NamHiện nay, Nhật Bản là quốc gia hàng đầu viện trợ cho Việt Nam, nêntất nhiên có ảnh hưởng lớn về kinh tế... Người Việt yêu chuộng vàdùng khá nhiều hàng hoá Nhật, nhất là đồ điện gia dụng, xe gắn máy,xe hơi...Về mặt tinh thần, nói chung, người Việt ở Nhật có lẽ cũng học đượctính chăm chỉ, cẩn thận, đàng hoàng. Thế hệ du học sinh chúng tôi thờitrước hay thời này cũng vậy, khi so với tập thể du học sinh Việt Namở các nước khác thì thấy có điểm nổi bật ở chỗ đó là một tập thểtương đối có trên dưới như quan hệ đàn anh - đàn em (tiền bối - hậubối) của Nhật.Nhật Bản qua các Giáo Sư Kinh Tế đã cố vấn trong việc hoạch địnhđường lối kinh tế và Giáo Sư Luật cũng cố vấn trong việc soạn thảoBộ Luật Dân Sự của Việt Nam.Nói chung ảnh hưởng văn hóa giữa hai dân tộc chưa nhiều, một sốphim võ sĩ đạo thời thập niên 60 vẫn còn xa lạ với người Việt, nhưngxét cho kỹ thì thấy cũng có một số tương quan khá đặc biệt.Do trao đổi thương mại từ thế kỷ 17 mà người Việt thấy tiền đồngcủa Nhật rồi lấy chữ đồng làm đơn vị tiền tệ của mình. Và từ thờiấy, người Việt đã thích những cây kiếm thật sắc của người Nhật. Vềmặt nghệ thuật, từ đầu thập niên 1940, đã có hai phụ nữ Việt đi Nhậthọc cắm hoa (ikebana, sinh hoa), sau này một số người lớn tuổi thíchchơi bonsai (bồn tài, loại cây kiểng thu nhỏ), người Việt cũng biếtvườn Nhật Bản (Nihonniwa, Nhật Bản Ðình) nổi tiếng là đẹp.Không biết từ bao giờ, người Việt đã truyền tụng với nhau câu: Ăncơm Tàu, ở nhà Tây, lấy vợ Nhật. Người vợ Nhật nổi tiếng chiềuchồng, được coi là mẫu người lý tưởng của người Việt. Ðó là quanniệm của người Việt, nên khi gặp người Nhật, dù là nam hay nữ,người Việt hay hỏi là có biết là người Việt nghĩ như vậy không. Vớiphụ nữ Nhật thì như vậy, nhưng với đàn ông Nhật, người Việt có vẻ edè vì tính kỷ luật, lạnh lùng và hơi phong kiến.Mới đây, có một hiện tượng đã ăn sâu vào tâm trí người Việt thời nayđó là phim bộ Oshin, kể về cuộc đời cô bé nhà nghèo đi ở đợ bị hànhhạ, gặp không biết bao nhiêu điều khốn khổ và những chuyện đầy tìnhnghĩa. Nguyên tác và truyện phim của Sugako Hashida (Kiều Ðiền ThọGia Tử). Phim do đài NHK thực hiện chiếu nhiều kỳ vào năm 1982, kểvề hoàn cảnh của cô bé Oshin sống ở miền quê thời Minh Trị năm 40(1907) mới 5 tuổi đã phải đi ở đợ, cũng giống hoàn cảnh của khá nhiềungười Việt. Sau đó, phim được chuyển ra tiếng Việt và đài truyền hìnhViệt Nam chiếu từ mùa hè năm 1994 kéo dài khoảng một năm. Mỗi lầnchiếu một giờ, người Việt rất hâm mộ nên khi đó mọi người tập trungở nhà xem, ngoài đường vắng hẳn bóng người, là hiện tượng hầu nhưchưa từng có ở Việt Nam. Có điều, nhiều người Việt ở Nhật nhưngkhông xem trên đài NHK năm 1982 hay không xem ở Việt Nam thờinăm 1984 thì lại không biết gì về Oshin. Nay nuốn xem phải ra tiệmthuê băng về xem. Ngày nay, người Việt hay nói đùa với nhau:- Nhà có Oshin không?, có nghĩa là nhà có nuôi người làm không?-Oshin kìa, mỗi khi gặp phụ nữ Nhật ở Việt Nam.- Ði Oshin, có nghĩa là đi làm lao động ở Nhật.- Khi lấy chồng người Nhật, các cô và bà mẹ ruột đều nghĩ tớiOshin, vì cũng sợ rơi vào hoàn cảnh bị đối xử tàn tệ như đối vớiOshin...Vì Oshin quá nổi tiếng, nên có tiệm ăn Nhật ở đường Ðệ Tam, SàiGòn cũng lấy tên là Oshin. Riêng đối với trẻ em Việt thì chúng saymê các truyện bằng tranh ấn bản tiếng Việt như Ðôrêmon (tiếngNhật là Doraemon, Con Mèo). Gồm các nhân vật chính là con mèoÐôrêmon có phép, cậu bé Nôbita (Nobita) khờ khạo mà ham chơi maymắn được Ðôrêmon giúp, cô bé Xuka (Shizuka) dễ thương, cậu béChaien (Takeshi, biệt danh Giant) lớn con bạn với Xêkô (Suneo) hay ănhiếp Nobita... Ðây là tác phẩm trường thiên nổi tiếng làm say mê biếtbao nhiêu triệu trẻ em Nhật và thế giới của danh họa Fujio Fujiko (BấtNhị Hùng Ðằng Tử, mất năm 1996). Ðầu thập niên 90, khi tác giả cònsống, ông đã từng sang thăm Việt Nam và được tiếp đón nồng nhiệt. Bí ẩn bộ bài Tổ Tôm, hay mối quan hệ Nhật - Việt chưa có giải đápCó một chuyện cũng lạ, liên quan tới cả Nhật và Việt, đó là bộ bài TổTôm. Bài Tổ Tôm thì nhiều người miền Bắc và một số người trí thứcViệt Nam hay chơi, nên cũng đã biết. Bộ bài gồm 120 lá, có 30 hình vẽ,chia đều mỗi hình vẽ 4 lá, đặc biệt có 7 hình vẽ có thêm dấu đỏ...Lối chơi Tổ Tôm cần bốn người, có nhiều nước, khá cao. Ngườikhông quen có thể chơi theo kiểu Ðánh Chắn (bỏ bớt hàng nhất) cầnnăm người hoặc đếm số như xì dách (tối đa 21 nút tức điểm, blackjack) của bài Tây gọi là Ðánh Bất (tối đa 11 nút) thì mấy người chơicũng được. Những người mới chơi, không đọc được số bằng chữ Hánthì nhờ người biết đọc viết số bằng La Tinh trên lá bài.L ...