Văn hóa pháp luật - Từ cách tiếp cận cấu trúc

Giữa các thành tố cơ bản của văn hóa pháp luật vừa có mối liên hệ hữu cơ, vừa có những đặc trưng riêng, có đời sống riêng vô cùng đa dạng của mình. Là một trong những hình thái cơ bản của văn hóa, văn hóa pháp luật Việt Nam có đầy đủ những thành tố của văn hóa pháp luật nói chung và do nhiều nguyên nhân khác nhau, văn hóa pháp luật Việt Nam cũng có những nét mang tính đặc thù.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Văn hóa pháp luật - Từ cách tiếp cận cấu trúcTập11, Số2017Tạp chí Khoa học - Trường ĐH Quy Nhơn, ISSN: 1859-0357, Tập 11, Số 4,2017,Tr. 4,93-100VĂN HÓA PHÁP LUẬT VIỆT NAM - TỪ CÁCH TIẾP CẬN CẤU TRÚCNGUYỄN TRUNG KIÊNKhoa Giáo dục chính trị & Quản lí nhà nước, Trường Đại học Quy NhơnTÓM TẮTCũng như các loại hình văn hóa khác, văn hóa pháp luật là sự phản ánh trung thực đời sống phápluật của con người, được biểu hiện qua ý thức pháp luật, hệ thống pháp luật và các thiết chế pháp luật,hành vi và lối sống theo pháp luật của người dân. Giữa các thành tố cơ bản của văn hóa pháp luật vừa cómối liên hệ hữu cơ, vừa có những đặc trưng riêng, có đời sống riêng vô cùng đa dạng của mình. Là mộttrong những hình thái cơ bản của văn hóa, văn hóa pháp luật Việt Nam có đầy đủ những thành tố của vănhóa pháp luật nói chung và do nhiều nguyên nhân khác nhau, văn hóa pháp luật Việt Nam cũng có nhữngnét mang tính đặc thù.Từ khóa: Hệ thống pháp luật, lối sống theo pháp luật, pháp luật, văn hóa, văn hóa pháp luật, ý thứcpháp luật.ABSTRACTVietnamese Legal Culture - from Structural ApproachesLegal culture, a part of culture in general, is a product demonstrating human’s natural competencein law. Like other culture forms, legal culture is the true reflection of human’s law life which is showedthrough law awareness, law system and law institution, human’s behavior and lifestyle under law. Basicfactors of legal culture have organic relationships as well as their own characteristics and varieties. A partof the basic forms of culture, Vietnamese legal culture has full of elements of the legal culture in generaland for various reasons, Vietnamese legal culture has also a unique character.Keywords: Culture, legal culture, legal, law awareness, law system, lifestyle under law.Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu và là động lực nội sinh thúc đẩy sựphát triển kinh tế - xã hội. Văn hóa đích thực là văn hóa lấy con người làm đối tượng, mục tiêu vàcứu cánh. Là một trong những hình thái của văn hóa, văn hóa pháp luật có vai trò đặc biệt quantrọng trong việc đảm bảo và nâng cao cuộc sống vật chất và tinh thần của con người. Văn hóapháp luật có vai trò to lớn trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền và hội nhập quốc tế ởViệt Nam hiện nay vì cùng một lúc liên quan đến toàn bộ lĩnh vực của đời sống xã hội, đời sốngnhà nước và pháp luật.Văn hóa, văn hóa pháp luật là những vấn đề không mới nhưng luôn là đề tài thường trực,thiết yếu trong đời sống cá nhân, cộng đồng và toàn xã hội. Khi mà các quan hệ, hoạt động xã hộingày càng trở nên đa dạng, phức tạp thì con người lại càng có nhu cầu tìm về văn hóa, pháp luật.Những năm gần đây ở nước ta, văn hóa pháp luật đang là chủ đề được quan tâm nghiên cứu, bànluận cả trên phương diện lý luận và thực tiễn.Email: nguyentrungkien@qnu.edu.vnNgày nhận bài: 15/01/2017; Ngày nhận đăng: 23/03/2017*93Nguyễn Trung Kiên1.Văn hóa pháp luật - hình thái cơ bản của văn hóaTrong lịch sử, khái niệm văn hóa xuất hiện rất sớm ở phương Đông cũng như ở phươngTây. Tùy cách tiếp cận khác nhau, cách hiểu khác nhau, đến nay đã có hàng trăm định nghĩa khácnhau về văn hóa. Dù các định nghĩa có khác nhau như thế nào đi chăng nữa thì bao giờ nó cũng cóđiểm chung, đều thống nhất ở một số nội dung căn cốt nhất của khái niệm văn hóa: Văn hóa gắnliền với sự phát triển của xã hội loài người và phản ánh trình độ văn minh của xã hội. Văn hóa làhệ thống giá trị vật chất và tinh thần do con người tạo ra, tích lũy và lưu truyền từ thế hệ này sangthế hệ khác phản ánh nhu cầu và năng lực của con người hướng tới Chân, Thiện, Mỹ; là giá trị tồntại trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội.Như mọi lĩnh vực hoạt động xã hội khác, lĩnh vực pháp luật hiện nay cũng đòi hỏi phải tínhđến vị trí và vai trò nhân tố văn hóa của nó. Hoạt động pháp luật với tính cách là bộ phận, mộtkhâu của hoạt động chính trị - xã hội, cùng với vai trò của văn hóa trong đời sống xã hội thì vănhóa pháp luật ngày càng trở thành một vấn đề được nhiều nhà khoa học quan tâm, bởi vì, có hiểuđược văn hóa pháp luật thì mới có thể xây dựng được một nền văn hóa pháp luật tiên tiến, mới cóđược một đời sống pháp luật vững mạnh, góp phần làm nên sự phát triển của xã hội.Tùy theo cách tiếp cận mà có những quan niệm khác nhau về văn hóa pháp luật. Trên thếgiới, vào những năm 1990, văn hóa pháp luật đã trở thành một thuật ngữ được quan tâm nhất trongcác nghiên cứu khoa học pháp lý hiện đại. Tuy nhiên, thuật ngữ này đã có từ rất lâu, ngay từ năm1969 nhà sử học luật pháp người Mỹ Lawrence M.Friedman đã trình bày và so sánh văn hóa pháplý với văn hóa chính trị. Ông cho rằng, văn hóa pháp luật bao gồm các thành tố: quan niệm, giátrị, mong đợi và thái độ đối với luật pháp, các thiết chế thực thi pháp luật, các cá nhân trong thiếtchế thực thi hoặc những người hành nghề luật.Nhìn chung, có thể chia những quan niệm về văn hóa pháp luật của các nhà ...