Văn học dân gian của người Kinh Trung Quốc và người Kinh Việt Nam dưới góc nhìn so sánh

Bài viết tập trung tìm hiểu những đặc trưng của văn học dân gian người Kinh Trung Quốc và người Kinh Việt Nam dựa trên ba hệ thống thể loại chính là truyện kể dân gian, ca dao dân ca và thơ tự sự dân gian.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Văn học dân gian của người Kinh Trung Quốc và người Kinh Việt Nam dưới góc nhìn so sánh TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY Số 63 (3/2019) No. 63 (3/2019) Email: tcdhsg@sgu.edu.vn ; Website: https://tapchikhoahoc.sgu.edu.vn VĂN HỌC DÂN GIAN CỦA NGƯỜI KINH TRUNG QUỐC VÀ NGƯỜI KINH VIỆT NAM DƯỚI GÓC NHÌN SO SÁNH Chinese Kinh’s and Vietnamese Kinh’s folklore from comparative perspective ThS. Nguyễn Thanh Phong Trường Đại học An Giang Tóm tắt Bài viết tập trung tìm hiểu những đặc trưng của văn học dân gian người Kinh Trung Quốc và người Kinh Việt Nam dựa trên ba hệ thống thể loại chính là truyện kể dân gian, ca dao dân ca và thơ tự sự dân gian. Bằng phương pháp so sánh, bài viết chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt của hai bên ở từng thể loại. Qua đó, phân tích sự tiếp nhận và ảnh hưởng, sự chuyển hóa và sáng tạo của văn học dân gian người Kinh Trung Quốc từ cội nguồn của nó là văn học dân gian người Kinh Việt Nam. Từ khóa: dân tộc Kinh, Trung Quốc, văn học dân gian, Việt Nam Abstract The article focuses on understanding the characteristics of the Chinese Kinh’s folklore and the Vietnamese Kinh’s folklore based on three main systems: folk stories, folk songs and folk tales. By using comparative method, the article shows the similarities and differences of the both. Thereby, it analyzes the reception and influence, transformation and creation of the Chinese Kinh’s folklore from its roots, the Vietnamese Kinh’s folklore. Keywords: Kinh, China, folklore, Vietnam 1. Người Kinh và văn học dân gian Cát, Hồng Khảm, Trúc Sơn) thuộc thành của người Kinh Trung Quốc phố Đông Hưng (cấp huyện), thị trấn Nếu ở Việt Nam, người Kinh là dân Giang Bình, thành phố Phòng Thành Cảng tộc chủ thể chiếm phần lớn dân số thì ở (cấp thị), Khu tự trị dân tộc Choang, tỉnh Trung Quốc, người Kinh (Kinh tộc) là một Quảng Tây. dân tộc thiểu số trong cộng đồng 56 dân Thế kỉ XIX trở về trước, vùng đất này tộc mà người Hán là dân tộc chủ thể. Dân thuộc địa phận Việt Nam, là nơi tụ cư sinh số người Kinh ở Trung Quốc khoảng sống lâu đời của người Kinh. Năm 1887, 28.000 người (năm 2012), thuộc nhóm các chính quyền thực dân Pháp tại Đông dân tộc thiểu số có tỉ lệ dân số thấp. Người Dương đã kí với triều đình nhà Thanh hiệp Kinh sống tập trung chủ yếu trên ba hòn ước phân định biên giới Trung Việt, khu đảo là Vu Đầu, Vạn Vĩ, Sơn Tâm (người vực Kinh tộc Tam Đảo từ đó nằm trong địa phương quen gọi là Kinh tộc Tam Đảo) lãnh thổ Trung Quốc (Nguyễn Tô Lan & và một số làng phụ cận (Hằng Vọng, Đàm Nguyễn Đại Cồ Việt, 2015, 29-30). Sau đó, Email: ntphong@agu.edu.vn 44 NGUYỄN THANH PHONG TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN các nhóm người Hán, Choang cũng lần học dân gian người Kinh Việt Nam mang lượt di cư đến đây, cùng người Kinh thông tính lục địa rõ rệt; (3) vì hình thành trong hôn, dẫn đến tình trạng hỗn huyết ngày bối cảnh giao lưu văn hóa mật thiết với càng phổ biến, tạo thành cộng đồng đa sắc người Hán và người Choang, nên văn học tộc cùng sinh sống. Trong đó nhiều nhất dân gian người Kinh Trung Quốc cũng thể vẫn là người Kinh. Môi trường tự nhiên và hiện màu sắc dung hợp văn học bản địa với xã hội đó là nơi người Kinh sinh tồn qua văn học ngoại lai cao độ, trong khi đó văn bao thế hệ, là bối cảnh cho các tác phẩm học dân gian người Kinh Việt Nam ít chịu văn học dân gian lưu truyền bằng phương ảnh hưởng văn học dân gian các dân tộc thức truyền miệng ra đời. khác hơn; (4) do duy trì truyền thống ca hát Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã của làng xã Bắc Bộ, kết hợp với hoàn cảnh chia văn học người Kinh thành 3 thời kì lao động sản xuất gắn liền với biển đảo, phát triển: (1) Văn học cổ đại (1511 – nên trong văn học dân gian người Kinh 1839): là thời kì phát triển mạnh mẽ của Trung Quốc, thể loại ca dao, dân ca gắn văn học dân gian và văn học viết người liền với nhiều hình thức diễn xướng phát Kinh trong dòng chảy chung của văn học triển nổi trội hơn so với trong văn học dân Việt Nam dưới chế độ phong kiến; (2) Văn gian người Kinh Việt Nam; (5) do hành học cận hiện đại (18 ...