Vạt da cân, vạt da cơ hình đảo cuống ngoại vi dựa vào động mạch tùy hành thần kinh và tĩnh mạch hiển ngoài để che phủ cẳng chân và cổ chân

Bài viết này trình bày về những kinh nghiệm sử dụng vạt da cân, vạt da cơ, vạt cơ hình đảo cuống ngoại vi được thiết kế dựa vào sự cấp máu của động mạch tùy hành tĩnh mạch, thần kinh hiển ngoài.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vạt da cân, vạt da cơ hình đảo cuống ngoại vi dựa vào động mạch tùy hành thần kinh và tĩnh mạch hiển ngoài để che phủ cẳng chân và cổ chânTẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 7-2012VẠT DA CÂN, VẠT DA CƠ HÌNH ĐẢO CUỐNG NGOẠI VI DỰAVÀO ĐỘNG MẠCH TÙY HÀNH THẦN KINH VÀ TĨNH MẠCH HIỂNNGOÀI ĐỂ CHE PHỦ CẲNG CHÂN VÀ CỔ CHÂNVũ Nhất Định*; Nguyễn Tiến Bình**; Vũ Hữu Dũng**TÓM TẮTChúng tôi báo cáo kinh nghiệm sử dụng 300 vạt da cân và 50 vạt da cơ, vạt cơ hình đảo cuốngngoại vi dựa vào động mạch (ĐM) tùy hành thần kinh (TK) và tĩnh mạch (TM) hiển ngoài để che phủcác khuyết hổng phần mềm (KHPM) ở 1/3 dưới cẳng chân và xung quanh khớp cổ chân từ1999 - 2011. Có 284 vạt da cân, 48 vạt da cơ sống toàn bộ; 8 vạt da cân, 2 vạt da cơ bị hoại tử mộtphần; 8 vạt da cân bị hoại tử toàn bộ. Vạt da cân có thể thiết kế ở 1/3 trên và 1/3 giữa bắp chân,không nhất thiết phải lấy TK hiển ngoài vào trong vạt. Cần giữ gìn và lấy TK hiển ngoài vào trong vạtđối với vạt da cơ và vạt cơ. Lựa chọn vạt da cân cho KHPM lộ gân, xương, khớp. Vạt da cơ, vạt cơđược lựa chọn cho trường hợp viêm xương mạn tính, loét mạn tính, nhiễm khuẩn dai dẳng có ổkhuyết sâu. Khi có nguy cơ chảy tạo ổ máu tụ dưới vạt, không khâu vạt khép kín vết thương kỳ đầu.* Từ khóa: Vạt da cân hình đảo cuống ngoại vi; Vạt da cơ hình đảo cuống ngoại vi; Động mạchtùy hành thần kinh; Tĩnh mạch hiển ngoài.DISTALLY FASCIOCUTANEOUS ISLAND FLAP,DISTALLY MYOCUTANEOUS ISLAND FLAP-BASEDSURAL NERVE, LESSER SAPHENOUS VEIN AND THEIRACCOMPANYING ARTERIES FOR COVERaGE OF LEG AND ANKLESUMMARYWe described our experience with the use of 300 distally fasciocutaneous island flap and50 distally myocutaneous island flaps-based sural nerve, lesser saphenous vein and theiraccompanying arteries for coverage of soft tissue defects of the 1/3 distal leg and around the anklebetween 1999 - 2011. 284 fasciocutaneous flaps, 48 myocutaneous flaps were successfully transferred;8 fasciocutaneous flaps, 2 myocutaneous flaps were partial necrosis and 8 fasciocutaneous flapfailed completely. Skin paddles of the fasciocutaneous flap was designed on the proximal two thirdsof the calf. Sural nerve were included or without in the flap. Fasciocutaneous flap are a good choicefor reconstruction of soft tissue defects with exposed bone, tendon, joint. Myocutaneous flaps andmuscle flaps are a good choice for chronic osteomyelites, chronic ulcers, persistent infection withcavity formation. The sural nerve was preserved and included in the myocutaneous flaps, muscleflaps. If there is risk of hematoma formation after debridement, the flap is not closed primarily.* Key words: Distally fasciocutaneous island flap; Distally myocutaneous island flap; Sural nerve,Lesser saphenous vein; Accompanying arteries.* Bệnh viện 103** Học viện Quân yChịu trách nhiệm nội dung khoa học: PGS. TS. Trần Đình ChiếnPGS. TS. Phạm Đăng Ninh106TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 7-2012ĐẶT VẤN ĐỀTrong những năm gần đây, vạt da cân,vạt da cơ dựa vào ĐM tùy hành TK và TMlà phát hiện mới.Ở bắp chân, vạt da cân, vạt da cơ bụngchân hình đảo cuống ngoại vi dựa vào sựcấp máu của ĐM tùy hành TK, TM hiểnngoài đã được nghiên cứu và ứng dụngtrong lâm sàng để che phủ và trám lấp cácKHPM ở 1/3 dưới cẳng chân, xung quanhcổ chân [2, 4, 5, 7, 8]. Các vạt này đã gópphần điều trị thành công nhiều trường hợptổn thương phức tạp, khó điều trị.Nghiên cứu này báo cáo những kinhnghiệm sử dụng vạt da cân, vạt da cơ, vạtcơ hình đảo cuống ngoại vi được thiết kếdựa vào sự cấp máu của ĐM tùy hành TM,TK hiển ngoài.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.350 trường hợp bị KHPM do các nguyênnhân ở 1/3 dưới cẳng chân và xung quanhkhớp cổ chân, được che phủ và trám lấpbằng vạt da cân hoặc vạt da cơ, vạt cơbụng chân hình đảo cuống ngoại vi dựa vàoĐM tùy hành TM, TK hiển ngoài. BN đượcđiều trị tại Khoa Chấn thương Chỉnh hình,Bệnh viện 103 từ 1999 - 2011.2. Phương pháp nghiên cứu.Vạt da cân được thiết kế ở vùng bắpchân có kích thước tương ứng với kíchthước của tổn thương. Đảo da cân của vạtđược thiết kế ở 1/3 giữa hoặc 1/3 trên bắpchân (để có cuống dài), thiết kế bao gồmcả 1/3 trên và 1/3 giữa bắp chân (để tạo vạtcó kích thước lớn). Cuống của vạt là tổ chứcda cân hoặc cân mỡ có chứa TM hiển ngoài,TK hiển ngoài không nhất thiết phải lấy vàotrong vạt (có thể phẫu tích tách khỏi vạt).Điểm xoay thấp nhất của vạt là trên đỉnhmắt cá ngoài 3 khoát ngón tay.Vạt da cơ được thiết kế ở 1/3 trên bắpchân. Vạt bao gồm một phần cơ bụng chântrong và một phần cơ bụng chân ngoài ởsát với TK hiển ngoài (đi dưới cân, trongkhe giữa 2 cơ bụng chân) có kích thướctương ứng với tổn khuyết. TK hiển ngoài vàĐM tùy hành phải được giữ gìn và lấy theovạt. Lấy phần da cân tương ứng với kíchthước của đảo cơ. Cuống vạt và điểm xoaynhư vạt da cân.Thiết kế và phẫu tích vạt cơ như vạtda cơ, nhưng chỉ lấy cơ mà không có lớpda cân.Khâu kín nơi lấy vạt kín hoặc ghép dadày toà ...