Vật lý 12 Phân ban: BÀI 23 : SỰ PHẢN XẠ SÓNG  SÓNG DỪNG

I / MỤC TIÊU : Bố trí được TN để tạo ra sóng dừng trên dây. Nhận biết được hiện tượng sóng dừng. Giải thích được sự tạo thành sóng dừng. Nêu được điều kiện để có sóng dừng trên dây đàn hồi. Áp dụng hiện tượng sóng dừng để tính vận tốc truyền sóng trên dây đàn hồi. II / CHUẨN BỊ :  Một dây lò xo mềm đường kính vòng lò xo khoảng 5cm, có thể kéo dãn dài 2m.  Một cần rung có tần số ổn định.  Một sợi dây chun tiết diện đều,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vật lý 12 Phân ban: BÀI 23 : SỰ PHẢN XẠ SÓNG  SÓNG DỪNG BÀI 23 : SỰ PHẢN XẠ SÓNG  SÓNG DỪNGI / MỤC TIÊU : Bố trí được TN để tạo ra sóng dừng trên dây. Nhận biết được hiện tượng sóng dừng. Giải thích được sự tạo thành sóng dừng. Nêu được điều kiện để có sóng dừng trên dây đàn hồi. Áp dụng hiện tượng sóng dừng để tính vận tốc truyền sóng trên dây đàn hồi.II / CHUẨN BỊ :  Một dây lò xo mềm đường kính vòng lò xo khoảng 5cm, có thể kéo dãndài 2m.  Một cần rung có tần số ổn định.  Một sợi dây chun tiết diện đều, đường kính khoảng 1mm, dài 1m, một đầubuộc một quả nặng 20g vắt qua một ròng rọc.III / GỢI Ý VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY  HỌC : Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viênHoạt động 1 :HS : Quan sát thí nghiệm. GV : Ta cầm đầu A của dây đưa lên đưa xuống gây ra một biến dạng trên dây.HS : Ngược với lúc đầu. GV : So sánh chiều biến dạng của dây Nêu nhận xét ?HS : Ngược với lúc đầu. GV : So sánh chiều chuyển động của sóng trước và sau khi gặp đầu cố định ?HS : Nêu định nghĩa. Nêu nhận xét ?HS : Nêu định nghĩa. GV : Sóng tới là gì ?HS : Sóng phản xạ có cùng tần số và GV : Sóng phản xạ là gì ?bước sóng với sóng tới. Nếu đầu phảnxạ cố định thì sóng phản xạ ngược pha GV : Nêu nhận xét tổng quát ?với sóng tới.Hoạt động 2 :HS : Quan sát thí nghiệm. GV : GV trình bày thí nghiệm tạo raHS : Những điểm đứng yên. sóng dừng. Hình 23.2 hoặc Hình 23.5.HS : Những điểm dao động với biên độ GV : Yêu cầu HS mô tả hiện tượng : chỉcực đại. ra những điểm nút, điểm bụng và soHS : Cách đều nhau. sánh khoảng cách giữa hai nút, hai bụng liên tiếp.Hoạt động 3 :HS : Phương trình sóng tại nguồn ? GV :Hướng dẫn HS lập phương trìnhHS : Phương trình sóng tới tại M ? cho sóng tới và sóng phản xạ ?HS : Phương trình sóng phản xạ tại M ? GV : Hướng dẫn học sinh lập phương  trình sóng tổng hợp tại M ?HS : d = k . 2 GV : Phân tích phương trình của sóng  1 HS : d =  k   tổng hợp để xác định những điểm nút ? 22  GV : Phân tích phương trình của sóng tổng hợp để xác định những điểm bụngHoạt động 4 : ?HS : Hai nút. GV : Đối với sợi dây có hai đầu cố địnhHS : Một nửa bước sóng. hay một đầu dây cố định và một đầu dây dao động với biên độ nhỏ thì khi cóHS : Một số nguyên lần nửa bước sóng. sóng dừng hai đầu dây là nút hay bụng ? GV : Khoảng cách giữa hai nút liên tiếp HS :  = n . 2 bằng bao nhiêu ?Hoạt động 5 : GV : Chiều dài của dây bằng bao nhiêuHS : Bụng sóng. ? GV : Viết biểu thức ?HS : Một số bán nguyên nửa bước sóng. GV : Đối với sợi dây có một đầu tự do thì khi có sóng dừng đầu tự do của dây 1HS :  =  n    22   là nút hay bụng ?Hoạt động 6 : GV : Chiều dài của dây bằng bao nhiêuHS : Giải bài tập ví dụ. ? GV : Viết biểu thức ?HS : Nêu ứng dụng. GV : Hướng dẫn HS vận dụng kiến thức về hiện tượng sóng dừng để đo vận tốc truyền sóng trên dây.IV / NỘI DUNG :1. Sự phản xạ sóng. Sóng đang truyền trong một môi trường mà gặp vật cản thì bị phản xạ. Sóng phản xạ có cùng tần số và bước sóng với sóng tới. Nếu vật cản cố định (đầu phản xạ cố định) thì sóng phản xạ ngược pha với sóng tới (đổi chiều).2. Sóng dừng Sóng tới và sóng phản xạ, nếu truyền theo cùng một phương có thể giao thoa với nhau và tạo thành một hệ sóng dừng. Sóng dừng là sóng có các nút và bụng cố định trong không gian. + Những điểm đứng yên gọi là nút. + Những điể ...