Vật lý 12 Phân ban: BÀI 9 : HỢP LỰC CỦA CÁC LỰC SONG SONG – NGẪU LỰC CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN DƯỚI TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONG

I / MỤC TIÊU : Hiểu và vận dụng được quy tắc hợp hai lực song song cùng chiều và ngược chiều. Hiểu định nghĩa ngẫu lực, mặt phẳng ngẫu lực và momen của ngẫu lực. Biết cách áp dụng điều kiện cân bằng tổng quát cho trường hợp vật rắn chịu tác dụng của ba lực song song. II / CHUẨN BỊ : 1 / Giáo viên :  Chuẩn bị TN về hợp hai lực song song gồm một giá đỡ, một thanh, nhiều quả nặng (xem hình 9.1 SGK)  Chuẩn bị các dụng cụ sau (nếu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vật lý 12 Phân ban: BÀI 9 : HỢP LỰC CỦA CÁC LỰC SONG SONG – NGẪU LỰC CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN DƯỚI TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONGBÀI 9 : HỢP LỰC CỦA CÁC LỰC SONG SONG – NGẪU LỰC CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN DƯỚI TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONGI / MỤC TIÊU : Hiểu và vận dụng được quy tắc hợp hai lực song song c ùng chiều và ngược chiều. Hiểu định nghĩa ngẫu lực, mặt phẳng ngẫu lực và momen của ngẫu lực. Biết cách áp dụng điều kiện cân bằng tổng quát cho trường hợp vật rắn chịu tác dụng của ba lực song song.II / CHUẨN BỊ : 1 / Giáo viên :  Chuẩn bị TN về hợp hai lực song song gồm một giá đỡ, một thanh,nhiều quả nặng (xem hình 9.1 SGK)  Chuẩn bị các dụng cụ sau (nếu có thể) : cái mở nút chai, các câncầm tay (hình 9.5 SGK) 2 / Học sinh : Học sinh đọc lại quy tắc tổng hợp và phân tích lực trong sách giáokhoa vật lý lớp 10.III / GỢI Ý VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viênHoạt động 1 : GV : Tiến hành làm thí nghiệm hình 9.1 GV : Hợp lực F có phương như thế nàoHS : Song song so với phương các lực thành phần ?HS : Cùng chiều GV : Hợp lực F có chiều như thế nào so với chiều các lực thành phần ?HS : Tổng độ lớn của hai lực GV : Hợp lực F có độ lớn như thế nào so với độ lớn các lực thành phần ?HS : Đường tác dụng của hợp lực chia GV : Đường tác dụng của hợp lực cókhoảng cách giữa hai đường tác dụng đặc điểm gì ?của hai lực thành những đoạn tỉ lệnghịch với độ lớn của hai lực đó.HS : Hoàn chỉnh nội dung quy tắc hợp GV : Phát biểu quy tắc hợp lực của hailực của hai lực song song cùng chiều ? lực song song cùng chiều ? GV : Tiến hành làm thí nghiệm hình 9.3Hoạt động 2 : GV : Hợp lực F có phương như thế nàoHS : Song song so với phương các lực thành phần ?HS : Cùng chiều với lực lớn GV : Hợp lực F có chiều như thế nào so với chiều các lực thành phần ?HS : Hiệu độ lớn của hai lực GV : Hợp lực F có độ lớn như thế nào so với độ lớn các lực thành phần ?HS : Đường tác dụng của hợp lực chia GV : Đường tác dụng của hợp lực cóngoài khoảng cách giữa hai đường tác đặc điểm gì ?dụng của hai lực thành những đoạn tỉ lệnghịch với độ lớn của hai lực đó.HS : Hoàn chỉnh nội dung quy tắc hợp GV : Phát biểu quy tắc hợp lưc của hailực của hai lực song song cùng chiều ? lực song song ngược chiều ?Hoạt động 3 :HS : Ngẫu lực là hệ hai lực, tác dụng GV : Giáo viên mô tả tài xế cầm vôlăng,lên một vật, có độ lớn bằng nhau, song tay cầm cái mở nút chai. Đó là ngẫu lực.song, ngược chiều nhưng không cùng GV : Ngẫu lực là gì ?đường tác dụng.HS : Momen ngẫu lực bằng tích số của GV : Moment của ngẫu lực là gì ?một lực với khoảng cách giữa hai đường GV : Lưu ý học sinh : Ngẫu lực là hệtác dụng của các lực. hai lực song song duy nhát khong có hợp lực mà chỉ cómoment lực ?Hoạt động 4 :HS : Để vật cân bằng thì lực thứ ba phải GV : Tiến hành làm thí nghiệm hình 9.5trực đối với hai lực kia. GV : Nêu điều kiện cân bằng của một vật dưới tác dụng của ba lực song song.Hoạt động 5 :HS : Ghi định nghĩa trọng tâm. GV : Trọng tâm là gì ? GV : Trọng tâm của một vật là điểm đặt của trọng lực tác dụng lên vật đó. GV : Thiết lập công thức trọng tâm của  m .x  m .y i i i iHS : xG = ; yG = m m i i hệ gồm hai chất điểm. GV : Thiết lập công thức trọng tâm của một vật .HS : Ở một miền không gian gần mặt GV : Quan hệ giữa trọng tâm và khốiđất, trọng tâm của vật thực tế trùng với tâm của một vật :khối tâm của vật. GV : Hướng dẫn học sinh cách xác địnhHS : Lần lượt gắn một đầu dây treo vật trọng tâm (hoặc khối tâm) của một vậtở điểm A và điểm B của vật. Mỗi lần mỏng bằng thực nghiệm ?treo vật, ta lấy bút chì vạch một đườngthẳng đứng đi qua điểm treo vật. Đócũng là đường đi qua trọng tâm vật.Giao của hai đường là vị trí trọng tâmcủa vật.IV / NỘI DUNG :1. Hợp lực của hai lực song song cùng chiều : Hợp lực của hai lực song song cùng chiều tác dụng lên một vật rắn là mộtlực song song, cùng chiều với hai lực trên, có độ lớn bằng tổng độ lớn của hai lực.Đường tác dụng của hợp lực chia khoảng cách giữa hai đường tác dụng của hai lực B O Athành phần thành những đoạn tỉ lệ nghịch với độ lớn của hai lực đó. d d 2 F2 1     B  F1 ...