Về phương pháp dạy – học hợp tác

Bài viết mô tả khái niệm, điều kiện tiên quyết và lợi thế của nó bao gồm: tự tổ chức, nâng cao tính năng động nhóm, động cơ học tập tốt hơn, thái độ học tập tích cực đối với các bài học ở trường, bồi dưỡng lòng tự trọng và tính tự giác cá nhân, nâng cao kết quả học tập. Để nắm chi tiết hơn nội dung nghiên cứu, mời các bạn cùng tham khảo bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Về phương pháp dạy – học hợp tácTr−êng §¹I häc s− ph¹m Hµ Néi T¹p chÝ khoa häc sè 3 n¨m 2005 VÒ ph−¬ng ph¸p d¹y - häc hîp t¸c NguyÔn ThÞ Ph−¬ng Hoa Tr−êng §H Ngo¹i ng÷, §¹i häc Quèc gia Hµ NéiI. Vµi nÐt vÒ lÞch sö ra ®êi cña ph−¬ng ph¸p d¹y- häc hîp t¸c John Dewey, nhµ gi¸o dôc thùc dông Mü, ®−îc coi lµ ng−êi ®Çu tiªn khëi x−íng ra xu thÕd¹y häc hîp t¸c khi «ng, vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1900, lu«n nhÊn m¹nh vai trß cña gi¸o dôc nh− lµmét ph−¬ng tiÖn d¹y cho con ng−êi c¸ch sèng hîp t¸c trong mét chÕ ®é x· héi d©n chñ. Trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 1930 ®Õn n¨m 1940, nhµ t©m lý häc x· héi Kurt Lewin ®·t¹o nªn mét dÊu Ên míi trong lÞch sö ph¸t triÓn cña t− t−ëng gi¸o dôc hîp t¸c khi «ng nhÊn m¹nh®Õn tÇm quan träng cña c¸ch thøc c− xö trong nhãm khi nghiªn cøu hµnh vi cña c¸c nhµ l·nh ®¹ovµ thµnh viªn trong c¸c nhãm d©n chñ. Sau ®ã, Mornton Deutsch, mét häc sinh cña Lewin, ®·ph¸t triÓn lý luËn vÒ hîp t¸c vµ c¹nh tranh trªn c¬ së ”nh÷ng lý luËn nÒn t¶ng” cña Lewin. Elliot Aronson víi m« h×nh líp häc Jigsaw ®Çu tiªn (1978) ®· ®¸nh dÊu mét b−ícngoÆt quan träng trong viÖc hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc hîp t¸c trong d¹y häc hîp t¸c. Víi 122 nghiªn cøu n¨m 1981 vµ 193 nghiªn cøu n¨m 1989 vÒ gi¸o dôc hîp t¸c, Johnsonvµ c¸c céng sù cña m×nh ®· nhËn thÊy r»ng gi¸o dôc hîp t¸c cã nhiÒu kh¶ n¨ng t¹o nªn thµnhc«ng h¬n c¸c h×nh th¸i t¸c ®éng kh¸c, kÓ tõ cÊp tiÓu häc ®Õn phæ th«ng trung häc. C¸c nghiªncøu cña nhãm nµy vÒ ¶nh h−ëng cña gi¸o dôc hîp t¸c tíi t− duy phª ph¸n, lßng tù träng,c¸c mèi quan hÖ vÒ chñng téc vµ d©n téc, c¸c hµnh vi x· héi vµ nhiÒu tiªu chuÈn kh¸c ®·chØ ra r»ng gi¸o dôc hîp t¸c tá ra −u viÖt h¬n ®a sè c¸c h×nh thøc gi¸o dôc truyÒn thèng. N¨m 1992, víi viÖc nghiªn cøu trªn 200 tr−êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng, Astin ®· rót ra kÕtluËn r»ng sù t−¬ng t¸c gi÷a ng−êi häc víi nhau vµ gi÷a ng−êi häc víi gi¸o viªn (GV) lµnh÷ng c¬ së râ rµng nhÊt ®Ó cã thÓ dù ®o¸n ®−îc nh÷ng thay ®æi tÝch cùc vÒ quan ®iÓm vµ nhËnthøc trong sinh viªn ®¹i häc vµ cao ®¼ng. Trªn c¬ së nghiªn cøu nµy, Astin ®· nhÊn m¹nh®Õn yªu cÇu ph¶i sö dông nhiÒu h¬n n÷a gi¸o dôc hîp t¸c trong c¸c tr−êng ®¹i häc vµ cao®¼ng. §Õn n¨m 1996, lÇn ®Çu tiªn ph−¬ng ph¸p d¹y häc hîp t¸c ®−îc ®−a vµo ch−¬ng tr×nhhäc chÝnh thøc hµng n¨m cña mét sè tr−êng §H ë Mü. GÇn ®©y, David vµ Roger Johnson thuéc tr−êng §¹i häc Minnesota - Shlomo Sharan thuéctr−êng §¹i häc Tel Aviv, vµ Robert Slavin thuéc viÖn Johns Hopkins cïng víi nhiÒu nhµnghiªn cøu kh¸c ®· ph¸t triÓn gi¸o dôc hîp t¸c thµnh mét trong nh÷ng ph−¬ng ph¸p d¹yhäc hiÖn ®¹i nhÊt trong vßng 30 n¨m trë l¹i ®©y nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña ng−êi häc.II. VÒ ph−¬ng ph¸p d¹y - häc hîp t¸cA. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña d¹y-häc hîp t¸c1. Kh¸i niÖm Cã thÓ dïng c¸c c¸ch gäi kh¸c nhau cho ph−¬ng ph¸p d¹y- häc nµy, tïy gãc ®é xem xÐt.NÕu xÐt tõ gãc ®é GV víi ho¹t ®éng d¹y häc ng−êi ta hay nãi ”d¹y häc hîp t¸c”, cßn nÕuxÐt tõ gãc ®é ng−êi häc sÏ lµ ”häc tËp hîp t¸c”. Th«ng th−êng, trong c¸c tµi liÖu lý luËn d¹yhäc ph−¬ng T©y, do xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm d¹y häc lÊy ng−êi häc víi ho¹t ®éng häc lµ26trung t©m nªn kh¸i niÖm ”häc tËp hîp t¸c” ®−îc dïng kh¸ phæ biÕn. Cã rÊt nhiÒu c¸ch ®ÞnhnghÜa kh¸c nhau vÒ kh¸i niÖm ”d¹y häc hîp t¸c” hay ”häc tËp hîp t¸c”. VÝ dô nh−: D. Johnson, R. Johnson & Holubec (1990): häc tËp hîp t¸c lµ toµn bé nh÷ng ho¹t ®énghäc tËp mµ häc sinh thùc hiÖn cïng nhau trong c¸c nhãm, trong hoÆc ngoµi ph¹m vi líp häc.Cã 5 ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt mµ mçi mét giê häc hîp t¸c ph¶i ®¶m b¶o ®−îc: - Sù phô thuéc lÉn nhau mét c¸ch tÝch cùc - ý thøc tr¸ch nhiÖm cña mçi c¸ nh©n - Sù t¸c ®éng t−¬ng hç - C¸c n¨ng lùc x· héi - §¸nh gi¸ trong c¸c nhãm J. Cooper, vµ c¸c t¸c gi¶ kh¸c (1990): häc tËp hîp t¸c lµ mét chiÕn l−îc häc tËp cã cÊutróc, cã chØ dÉn mét c¸ch hÖ thèng, ®−îc thùc hiÖn cïng nhau trong c¸c nhãm nhá, nh»m®¹t ®−îc nhiÖm vô chung. Ngoµi ra, cßn cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c vÒ d¹y-häc hîp t¸c. Tùu trung l¹i, cã thÓ ®−a ramét c¸ch hiÓu toµn diÖn vµ tæng qu¸t nhÊt vÒ d¹y- häc hîp t¸c nh− sau: D¹y-häc hîp t¸c lµ métchiÕn l−îc d¹y-häc tÝch cùc, trong ®ã c¸c thµnh viªn tham gia ho¹t ®éng vµ häc tËp cïng nhautrong nh÷ng nhãm nhá (mçi nhãm bao gåm c¸c thµnh viªn cã tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng kh¸cnhau) nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn sù hiÓu biÕt vµ chiÕm lÜnh mét néi dung häc tËp nµo ®ã.2. ý nghÜa cña d¹y häc hîp t¸c D¹y häc hîp t¸c lµ mét h×nh thøc häc tËp cã ”tÝnh thÝch nghi cao” vµ ph¸t huy ®−îc tèi®a tÝnh tÝch cùc cña ng−êi häc, thÓ hiÖn cô thÓ nh−: • Thóc ®Èy qu¸ tr×nh häc tËp vµ t¹o nªn hiÖu qu¶ cao trong häc tËp khi häc sinh (HS) tham gia vµo c¸c nhãm th¶o luËn; • T¨ng tÝnh chñ ®éng t− duy, sù s¸ng t¹o vµ kh¶ n¨ng ghi nhí cña HS trong qu¸ tr×nh häc tËp; • T¨ng thªm høng thó häc tËp ®èi víi ng−êi häc; • Gió ...