Viêm Chân Lông (Foliculitis)

Folliculitis tạm dịch là “viêm chân lông”. Viêm chân lông thường do nhiễm trùng tại lỗ chân lông hoặc chân tóc. Mỗi sợi lông/tóc đều có một màng bọc chung quanh chân hay gốc của sợi lông, màng bọc này có tên là “follicle”, do những tế bào da tạo thành. Da đầu là nơi có nhiều chân tóc nhất trong cơ thể, nhưng bất cứ vùng da nào mọc lông, râu là có chân lông. Mỗi chân lông / tóc có một cơ nhỏ. Khi gặp lạnh hoặc sợ hãi, cơ này co thắt, khiến lông tóc dựng lên,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viêm Chân Lông (Foliculitis) Viêm Chân Lông (Foliculitis)Folliculitis tạm dịch là “viêm chân lông”.Viêm chân lông thường do nhiễm trùng tại lỗ chân lông hoặc chân tóc. Mỗi sợi lông/tócđều có một màng bọc chung quanh chân hay gốc của sợi lông, màng bọc này có tên là“follicle”, do những tế bào da tạo thành. Da đầu là nơi có nhiều chân tóc nhất trong cơthể, nhưng bất cứ vùng da nào mọc lông, râu là có chân lông.Mỗi chân lông / tóc có một cơ nhỏ. Khi gặp lạnh hoặc sợ hãi, cơ này co thắt, khiến lôngtóc dựng lên, tạo ra những nốt lấm tấm trên da, gọi là “nổi da gà”. Trên các cơ này làtuyến dầu, sebaceous gland, tiết ra dầu giữ độ ẩm cho da và bọc mỗi sợi lông /tóc.Viêm chân lông, folliculitis, xảy ra tại bất cứ vùng da nào có lông hay tóc, nhưng thườngthấy nhất tại nách, da đầu hoặc háng.Nguyên nhân:Thường do vi khuẩn gây ra, thông thường nhất là loại staph (Staphylococcus). Viêm chânlông cũng có thể do nấm nhưng rất hiếm và chỉ thấy trong những người bị suy yếu hệmiễn nhiễm.Viêm chân lông xảy ra khi chân lông bị hư hại, do việc cạo lông, râu hay tóc hoặc quầnáo cọ xát thường xuyên vào da. Tuyến dầu, tuyến mồ hôi tại chân lông cũng có thể bị tắcnghẽn vì dầu từ da hoặc các sản phẩm ta dùng để thoa trên da (mỹ phẩm, các loại kemchống nắng…) . Khi bị hư hại, chân lông dễ bị nhiễm trùng.Những nguyên nhân gây viêm chân lông thong thường nhất:• Sự cọ xát bởi quần áo hoặc cạo râu, lông• Tháo mồ hôi quá mức• Viêm da như dermatitis và mụn (acne).• Tổn thương trên da do trầy sát hoặc mổ xẻ• Bọc kín da bằng các loại plastic dressings hoặc keo dính từ băng keo• Dính hắc ín, creosote, thường thấy trong những người lợp mái nhà, sủa xe hoặc côngnhân cơ xưởng chế tạo dầu xăngNhững yếu tố gia tăng tỷ lệ viêm chân lông:• Những người bị suy yếu hệ miễn nhiễm nên khó đề kháng sự nhiễm trùng như tiểuđường, suy thận, hoại huyết, ghép bộ phận, HIV/AIDS.• Da bị tổn thương sẵn như bị mụn acne hoặc dermatitis• Sau lần mổ xẻ• Dùng kháng sinh lâu ngày để chữa acne• Dùng thuốc bôi ngoài da loại corticosteroid• Mập phì• Sinh sống tại những vùng khí hậu nóng và ẩmKhi nào thì cần khám bệnh?Những trường hợp viêm chân lông nhẹ thường tự lành, không cần chữa trị. Khi sự nhiễmtrùng không khả quan hơn sau 2-3 ngày, dường như lan đến vùng da lân cận hoặc cứ táiphát, cần đi khám bệnh.Triệu chứng:Viêm chân lông trông giống như những mụn đỏ, với sợi lông tại đầu mụn. Những mụnnày co thể mưng mủ, có màu ngà đến màu vàng, gây ngứa ngáy hoặc đau đớn.Chẩn đoán:Bác sĩ cần khám bệnh để chẩn đoán cũng như hỏi bệnh sử về việc dùng hồ nước nóng,dùng vật dụng cạo râu, cạo đầu, cạo lông. Việc thử nghiễm có thể bao gồm thử chất lỏng,mủ, máu lấy ra từ mụn nhọt để xác nhân loại vi khuẩn hoặc lấy một ít tế bào từ mụn nhọthoặc trích mô để tìm nấm.Viêm chân lông có những tên gọi khác như “hot tub folliculitis” “barbers itch.Thoạt đầu, viêm chân lông giống như cái mụn nhỏ, đầu mụn trắng quanh 1, 2 lỗ chânlông. Khi nhiễm trùng lâu ngày, những mụn nhỏ họp lại và tảo thành một mụn lớn, đóngmủ và trở nên đau đớn.Hot tub folliculitis:Viêm chân lông:Ung nhọt:Dấu hiệu và triệu chứng tùy thuộc vào loại nhiễm trùng. Khi phần trên của chân lông bịnhiễm trùng (loại nhẹ), ta có các triệu chứng sau:• Những mụn nhỏ, đỏ chung quanh các chân lông.• Mủ đóng quanh, mụn vỡ và khô miệng• Ngứa ngáy hoặc đau rátViêm chân lông sâu hơn, cả lớp da chung quanh chân lông, có các dấu hiệu sau:• Một mụn lớn, hoặc cục u• Mủ đóng quanh và mụn vỡ rồi khô miệng• Đau rát• Da có thể thành thẹo sau khi dứt nhiễm trùng.Những loại viêm chân lông nhẹ gồm có:1) Staphylococcal folliculitis: Loại viêm này rất ngứa ngáy, đầu mụn bọc mủ trắng, xuấthiện trên bất cư phần da nào trên cơ thể. Khi xuất hiện tại hàm râu, loại viêm này có tên“barbers itch”. Chân lông bị nhiễm vi khuẩn Staphylococcus aureus (staph). Dù vi khuẩnstaph hiện diện trên da nhưng chỉ gây nhiễm trùng khi da bị cắt đứt và via khuẩn vào cơthể qua vết cắt như khi cạo râu không khéo tay.2) Pseudomonas folliculitis hay “hot tub folliculitis”: Vi khuẩn pseudomonas gây ra loạiviêm chân lông này, pseudomonas hiện diện tại nhiều nơi trong môi trường sống, kể cảcác bồn tắm nước nóng và hồ bơi nơi thiếu tiêu chuẩn vệ sinh (lượng chlorine và phkhông được kiểm soát kỹ lưỡng). Trong vòng 8 tiếng -5 ngày sau khi bị nhiễm trùng, danỗi mẩn ngứa với những mụn nhỏ, sau đó giống những bong bóng bọc mủ. Da trở nênngứa ngáy hoặc đau rát nhất là những nơi quần áo cọ xát vào da. Những người bị tiểuđường dễ bị nhiễm trùng so với những người khỏe mạnh.3) Tinea barbae: do nấm gây ra, loại viêm này xuất hiện tại râu như những mụn trắng,ngứa ngáy. Vùng da chung quanh có thể đỏ rát, khi bọc mủ có thể đã lan đến các vùng dalân cận và cả các hạch bạch huyết.4) Pseudofolliculitis barbae. Viêm chân lông tại hàm râu, nhất là những người râu xoắn.Những sợi râu xoắn cuộn ngược vào da gây viêm, và đôi khi, tạo ra những khối thẹo xẩmmàu (keloid scars) trên mặt và cổ.5) Pityrosporum folliculitis. Thường thấy trong những người trẻ tuổi và trung niên, chứngviêm này tạo ra những mụn đóng mủ trên mặt, lưng, đôi khi cổ, vai tay và mặt. Loại viêmviêm này do nhiễm trùng nấm.6) Herpetic folliculitis. Khi cạo râu, cạo luôn cả những bong bóng (blister) do nhiễmtrùng siêu vi khuẩn herpes simplex, sẽ gây nhiễm trùng tại những chân lông trên vùng dalân cận.Viêm sâu tại chân lông gồm có:• Gram-negative folliculitis. Chứng bệnh này xuất hiện khi dùng thuốc kháng sinh chữamụn (acne) quá lâu. Thuốc kháng sinh thay đổi sự quân bình của các loại vi khuẩn (Gramdương) hiện diện trong màng mũi, đưa đến sự tăng trưởng quá mức của của các loại vikhuẩn khác, kể cả Gram âm. Với những người bình thường, việc dùng thuốc kháng sinhlâu ngày thuog2 không gay hậu quả, những vi khuẩn “thông thường” (normal flora) tăngtrưởng trở lại khi ngửng thuốc kháng sinh. Trong một thiểu số, vi khuẩn Gram âm lan đếnhai má, cằm và cổ, ...