Viêm màng bồ đào hội chứng Vog-Koyanagi-Harada cấp

Bài viết này báo cáo 5 trường hợp viêm MBĐ hội chứng Vogt-Koyanagi-Harada cấp, gồm 3 nữ và 2 nam, tuổi từ 28 - 59. Triệu chứng toàn thân chủ yếu là đau đầu và co cứng gáy (4 BN = 80%). Không BN nào có dấu hiệu ù tai, bạc lông, rụng tóc hay bạch biến. Bệnh xuất hiện ở cả 2 mắt của 4 BN.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viêm màng bồ đào hội chứng Vog-Koyanagi-Harada cấp TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2014 VIÊM MÀNG BỒ ĐÀO HỘI CHỨNG VOGT-KOYANAGI-HARADA CẤP Nguyễn Thanh Hµ* TÓM TẮT Viêm màng bồ đào (MBĐ) hội chứng Vogt-Koyanagi-Harada (hay còn gọi là viêm MBĐ màng não) là bệnh hiếm gặp. Nghiên cứu này báo cáo 5 trường hợp viêm MBĐ hội chứng Vogt-Koyanagi-Harada cấp, gồm 3 nữ và 2 nam, tuổi từ 28 - 59. Triệu chứng toàn thân chủ yếu là đau đầu và co cứng gáy (4 BN = 80%). Không BN nào có dấu hiệu ù tai, bạc lông, rụng tóc hay bạch biến. Bệnh xuất hiện ở cả 2 mắt của 4 BN. Thị lực giảm đột ngột và trầm trọng ở tất cả mắt, trong đó, 8/9 mắt (89%) thị lực chỉ còn < 1/10. Soi đáy mắt thấy hình ảnh viêm đĩa thị cấp (đĩa thị cương tụ, bờ mờ) và bong võng mạc thanh dịch thành từng ổ ở 100% mắt, trong đó võng mạc bong cao, diện rộng (dạng bulous) gặp ở 2 BN (4 mắt). Cả 5 BN đều được điều trị theo phác đồ truyền steroid liều cao (methylprednisolone 500 mg x 5 ngày), sau đó chuyển uống medrol liều 1 mg/kg cân nặng. Kết quả điều trị rất tốt: đau đầu, cứng gáy hết hẳn sau 3 - 5 ngày và thị lực phục hồi hoàn toàn sau điều trị. Bệnh tái phát ở 1 mắt (11%) dưới dạng viêm mống mắt - thể mi. Cần phát hiện sớm viêm MBĐ hội chứng Vogt-Koyanagi-Harada cấp để điều trị kịp thời. Truyền steroid liều cao là phương pháp điều trị hiệu quả, giúp ngăn chặn bệnh chuyển sang mạn tính. * Từ khóa: Viêm màng bồ đào hội chứng Harada-Vogt-Koyanagi; Bong võng mạc thanh dịch; Steroid liều cao. Acute Vogt-Koyanagi-Harada’s syndrome SUMMARY Vogt-Koyanagi-Harada’s (VKH) syndrome or uveo-menigeal syndrome is a rare disease. We reported 5 cases with acute VKH syndrome, including 3 females and 2 males at the age of 28 - 59 years old. Main subjective symptoms were headache and neck stiffness, seen in 80% patients. No sign of dysacusis, vitiligo and poliosis was detected in any case. Bilateral involvement at the same time was found in 4 patients. Visual acuity loss was sudden and severe in all eyes affected, of these, 8 eyes had visual acuity just < 1/10. Funduscopy revealed an acute papillitis (papillary hyperemia/swelling with blurred margin) and serous focal retinal detachment in all affected eyes, among these, 2 patients (4 eyes) had a bulous retinal detachment. All 5 patients were treated according to pulse steroid regimen: intravenous methylprednisolone 500 mg in 5 days, followed by oral medrol at dose of 1 mg/kg weight. The result of treatment was excellent: headache anf neck stiffness disappeared after 3 - 5 days and visual acuity was completely restored. Recurrence in form of irido-cyclitis was seen in 1 eye (11%). Acute VKH syndrome must be diagnosed promptly, so that therapy could be initiiated as early as possible. Pulse steroid was an effective treatment method, which could prevent transition VKH syndrome to chronic phase. * Key words: Uveitis Harada-Vogt-Koyanagi syndrome; Serous retinal detachment; Pulse steroid. * Bệnh viện Hữu Nghị Người phản hồi (Corresponding): Nguyễn Thanh Hà (hant02@yahoo.com) Ngày nhận bài: 19/11/2013; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 24/01/2014 Ngày bài báo được đăng: 13/02/2014 168 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2014 ĐẶT VẤN ĐỀ Viªm MB§ héi chøng Vogt-KoyanagiHarada hay cßn gäi lµ viªm MB§-mµng n·o lµ bÖnh Ýt gÆp. LÇn ®Çu tiªn bÖnh ®-îc Vogt (NhËt B¶n) m« t¶ vµo n¨m 1906. N¨m 1929, Koyanagi nhËn xÐt qua 16 ca vµ m« t¶ h×nh ¶nh l©m sµng ®Çy ®ñ cña viªm MB§ ë 2 bªn m¾t kÌm theo ®au ®Çu, sèt, rèi lo¹n thÝnh gi¸c, b¹ch biÕn, b¹c l«ng vµ rông tãc, nh-ng chØ ®Ò cËp ®Õn viªm MB§ tr-íc. N¨m 1926, Harada b¸o c¸o 5 tr-êng hîp viªm MB§ sau cã bong vâng m¹c thanh dÞch. Trong kho¶ng 20 n¨m sau, viªm MB§ Vogt-Koyanagi vµ Harada ®-îc cho lµ 2 bÖnh riªng biÖt: Vogt-Koyanagi khu tró ë MB§ tr-íc vµ Harada ë MB§ sau cã bong vâng m¹c thanh dÞch. Sau ®ã ®· nhÊt trÝ, viªm MB§ Vogt-Koyanagi vµ viªm MB§ Harada lµ mét vµ bÖnh ®-îc Cowper gîi ý ®Æt tªn lµ viªm MB§-mµng n·o. Ngµy nay, viªm MB§-mµng n·o ®-îc thèng nhÊt d-íi tªn héi chøng/bÖnh Vogt-Koyanagi-Harada. Trªn thùc tÕ, bÖnh Vogt-Koyanagi-Harada cã thÓ chia nhá thµnh bÖnh Vogt-Koyanagi víi tæn th-¬ng chñ yÕu ë ngoµi da vµ viªm MB§ tr-íc, bÖnh Harada víi tæn th-¬ng thÇn kinh vµ bong vâng m¹c thanh dÞch lµ chñ yÕu [2, 4, 5]. ViÖt Nam, viªm MB§ héi chøng Vogt-Koyanagi-Harada Ýt gÆp, chñ yÕu ë giai ®o¹n m¹n tÝnh vµ ®iÒu trÞ cßn nhiÒu bÊt cËp. Cho ®Õn nay, viªm MB§ héi chøng Vogt-Koyanagi-Harada rÊt Ýt ®-îc b¸o c¸o, ®Æc biÖt lµ ph¸t hiÖn vµ ®iÒu trÞ bÖnh ë giai ®o¹n cÊp. Nghiªn cøu nµy b¸o c¸o 5 tr-êng hîp viªm MB§ héi chøng Vogt-Koyanagi-Harada cÊp, m« t¶ ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ ph-¬ng ph¸p ®iÒu trÞ. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. BN được chẩn đoán viêm MBĐ hội chứng Vogt-Koyanagi-Harada giai đoạn cấp, điều trị và theo dõi tại Bệnh viện Hữu Nghị. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. Mô tả cắt ngang, thử nghiệm lâm sàng không đối chứng. BN được khai thác bệnh sử, tiền sử, đo khúc xạ tự động, đo thị lực, nhãn áp. Khám sinh hiển vi, ...