Viêm màng não (MENINGITIS)

VIÊM MÀNG NÃO LÀ GÌ ? - Một bệnh của hệ thần kinh trung ương gây viêm các màng bao quanh não bộ và tủy sống. - Viêm màng não là một nhiễm trùng khu trú ở khoang dưới màng nhện (subarachnoid space), dẫn đến những mức độ phản ứng màng não (meningismus) khác nhau. Quá trình viêm có thể xảy ra trên toàn bộ bề mặt của màng não-tủy mềm (leptomeninge) và lan tràn xuyên qua các lỗ Luscha và Magendie để gây nên viêm não thất (ventriculitis). Với viêm màng não, loạn chức năng thần kinh thường được...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viêm màng não (MENINGITIS)Viêm màng não (MENINGITIS) VIÊM MÀNG NÃO (MENINGITIS) 1/VIÊM MÀNG NÃO LÀ GÌ ? - Một bệnh của hệ thần kinh trung ương gây viêm các màng baoquanh não bộ và tủy sống. - Viêm màng não là một nhiễm trùng khu trú ở khoang dưới màngnhện (subarachnoid space), dẫn đến những mức độ phản ứng màng não(meningismus) khác nhau. Quá trình viêm có thể xảy ra trên toàn bộ bề mặtcủa màng não-tủy mềm (leptomeninge) và lan tràn xuyên qua các lỗ Luschavà Magendie để gây nên viêm não thất (ventriculitis). Với viêm màng não,loạn chức năng thần kinh thường được giới hạn vào sự giảm ý thức và cáccơn co giật. Những dấu hiệu khu trú não bộ hay những liệt các dây thần kinhđầu được thấy trong 14-20% các trường hợp và là do phản ứng viêm baoquanh các dây thần kinh sọ đi xuyên qua khoang dưới màng nhện hay tăngáp lực nội sọ. Tích mủ dưới màng cứng (subdural empyema) hay áp xe ngoàimàng cứng (epidural abscess) trong sọ hay ống tủy, áp xe não, viêm màngnão, viêm tủy sống (myelitis), và viêm thần kinh (neuritis) có khuynh hướnggây nên những dấu hiệu hay triệu chứng khu trú hơn những triệu chứng vàdấu hiệu của viêm màng não. 2/ CÁC NGUYÊN NHÂN CỦA VIÊM MÀNG NÃO ? Nhiễm trùng ( infections) Vi khuẩn (Bacteria) Siêu vi trùng (viruses) Nấm (fungi) Ký sinh trùng (parasites) Lao (tuberculosis) Nguyên nhân không phải nhiễm trùng (noninfectious causes) Ung thư (neoplastic) Collagen vascular Phế cầu (Streptococcus pneumoniae) và Não mô cầu (Neisseriameningitidis) là các nguyên nhân thông thường nhất của viêm màng nãonhiễm khuẩn (bacterial meningitis). 3/ TẠI SAO BIẾT VỀ VIÊM MÀNG NÃO LÀ QUAN TRỌNG ? Tỷ lệ tử vong do viêm màng não do vi khuẩn và nấm là từ 10 đến50%. Đây là một vấn đề quan trọng bởi vì sự nhận biết và điều trị sớm bệnhviêm màng não nhiễm khuẩn (bacterial meningitis) có thể làm giảm tỷ lệbệnh và tử vong. 4/ TỶ LỆ MẮC BỆNH CỦA VIÊM MÀNG NÃO NHIỄMKHUẨN (BACTERIAL MENINGITIS) ? CỦA VIÊM MÀNG NÃO VÔTRÙNG (ASEPTIC MENINGITIS) ? - Nơi những người trưởng thành ở Hoa Kỳ, tỷ lệ mắc phải viêm màngnão nhiễm khuẩn (bacterial meningitis) là 2,5- 10 trường hợp/ 100.000 dânvới một gia tăng vào mùa đông và đầu mùa xuân. Viêm màng não vô trùng(aseptic meningitis) chỉ những bệnh nhân với bằng chứng lâm sàng và xétnghiệm viêm màng não nhưng cấy vi khuẩn âm tính.Tỷ lệ mắc bệnh củaviêm màng não vô trùng cũng tương tự với viêm màng não nhiễm khuẩn,với đỉnh cao vào mùa hè và mùa thu, do enterovirus và arbovirus. - Mỗi năm ở Hoa Kỳ, có khoảng 25.000 trường hợp viêm màng nãonhiễm khuẩn. 2/3 các trường hợp này xảy ra ở các trẻ em. 5/ TỶ LỆ TỬ VONG NÀO LIÊN KẾT VỚI VIÊM MÀNG NÃONHIỄM KHUẨN ? - Tỷ lệ tử vong thay đổi tùy theo tuổi của ký chủ và tình trạng miễndịch cũng như vi khuẩn gây bệnh. Nhìn toàn bộ, tỷ lệ tử vong là 25%, với tỷlệ tử vong do phế cầu (Streptococcus pneumoniae) 21-32%, Listeriamonocytogenes 15-28%, và não mô cầu (Neisseria meningitidis) 3-10%. - tỷ lệ tử vong là 25% ở trẻ sơ sinh, 5% ở các trẻ em sau thời kỳ thơ ấuvà 25% nơi người trưởng thành 6/ DỊCH TỄ HỌC CỦA VIÊM MÀNG NÃO NHIỄM KHUẨNĐÃ THAY ĐỔI TRONG 15 NĂM QUA NHƯ THẾ NÀO ? Có sự giảm rõ rệt tỷ lệ mắc bệnh viêm màng não gây nên bởiHaemophilus influenzae loại B do việc đưa chương trình tiêm chủng vào cácnhũ nhi. 7/ CÁC NGUYÊN NHÂN THÔNG THƯỜNG NHẤT CỦA VIÊMMÀNG NÃO NHIỄM KHUẨN (BACTERIAL MENINGITIS) ? Phế cầu (Streptococcus pneumoniae) (60%) Não mô cầu (Neisseria meningitidis) (20%) Cho đến 18-60 Hemophilus influenzae (10%)tuổi Listeria monocytogenes (6%) Group B Streptococcus (4%) Phế cầu (Streptococcus pneumoniae) (70%) Listeria monocytogenes (20%) Trên 60 tuổi Não mô cầu (N.meningitidis), Group B Streptococcus và H.influenzae (3-4% cho mỗi loại) Các bệnh nhân bịbệnh ung thư, ghép cơ Listeria monocytogenesquan hay dùng corticosteroids Các bệnh nhân Phế cầu Cryptococcus neoformansvới HIV/AIDS (Streptococus pneumoniae) Listeria monocytogenes Trực khuẩn gram âm (Escherichia Coli, các loại Klebsiella, Pseudomonas aeruginosa, các loại Viêm màng não Acinetobacter, các loại Enterobacter)nhiễm khuẩn mắc phảitrong bệnh viện Tụ cầu (Staphylococcus) Streptococci khác với S.pneumoniae 8/ NƠI BỆNH NHÂN BỊ NHIỄM BỞI HIV, NHỮNG VIÊMMÀNG NÃO NÀO NÊN ĐƯỢC XÉT ĐẾN TRONG CHẨN ĐOÁNPHÂN BIỆT ? Viêm màng não do cryptococcus (cryptococcal meningitis) và viêmmàng não vô trùng (aseptic meningitis) (có thể gây nên bởi HIV) là nhữngviêm màng não có liên quan với HIV thông thường nhất. Những nguyênnhân khác gồm có lao, giang mai, herpes simplex, histoplasmosis,coccidioidomycosis, lymphoma di căn, và L. monocytogenes. Nguy cơ b ịviêm màng não mủ là 150 lần lớn hơn nơi các bệnh nhân bị nhiễm HIV sovới dân nói chung. 9/ NHỮNG VI KHUẨN NÀO CÓ KHẢ NĂNG NHẤT GÂYVIÊM MÀNG NÃO SAU CÁC THỦ THUẬT NGOẠI THẦN KINH ? Các trực khuẩn gram âm và các tụ cầu khuẩn là những vi trùng thôngthường nhất, nhưng thật ra bất cứ loại vi khuẩn nào và ngay cả nấm nhưCandida spp. đều có thể đến khoang dưới màng nhện. 10/ CÁC NGUYÊN NHÂN THÔNG THƯỜNG NHẤT CỦAVIÊM MÀNG NÃO KHÔNG PHẢI ...