Viết bài chân dung

Hầu hết các bài chân dung là theo kiểu ngợi ca người tốt việc tốt, nhân vật điển hình, và không ít bài khiến người đọc có cảm giác rằng phóng viên chỉ ngồi nghe "chính chủ" chính kể chuyện rồi biên tập lại, phóng tác thêm và lồng cảm xúc của bản thân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viết bài chân dung Viết bài chân dung Hầu hết các bài chân dung là theo kiểu ngợi ca người tốt việc tốt, nhân vật điển hình, và không ít bài khiến người đọc có cảm giácrằng phóng viên chỉ ngồi nghe chính chủ chính kể chuyện rồibiên tập lại, phóng tác thêm và lồng cảm xúc của bản thân.Không biết những bài tả chân dung khác thì thực đến mức nào,nhưng tôi mới đọc bài tả chân dung một người bạn rất thân củatôi. Và tôi thấy không hề giống! Nếu phóng viên tả đúng thì cónghĩa là tôi... chẳng hiểu rõ về bạn mình. Chưa kể còn có cả loạitả chân dung theo kiểu chúng ta nói về chúng ta nữa - phóngviên một tờ báo nói về người đứng đầu tờ báo của mình, rồi lạiđăng trên chính tờ báo đó. Ôi chao, không biết bình luận gì thêm!Về cấu trúc các bài chân dung cũng có nhiều điều cần phải bàn.Tệ nhất là kiểu kể lể từ khi lọt lòng đến lúc đạt tới đỉnh cao (và cóthể tạ thế). Nếu mấy báo liền tình cờ cùng khai thác một nhân vậtđang gây chú ý thì đúng là sáng ra mà buồn... như con chuồnchuồn. Nhiều nhà báo viết báo nhưng méo mó văn học thìphải, tả tình tả cảnh xung quanh nhân vật xen lẫn cảm xúc củabản thân mình đến tận.... giữa bài là chuyện thường. Chỉ mỗi cáichuyện làm thế nào để tiếp cận được nhân vật mà bắt độc giảmất thời giờ đọc hết nửa trang báo to, vừa thoáng thấy sơ sơ cáimặt nhân vật thì đã tới phần tả cái cổ, đến ngực, và... hết chândung.Thực tế, viết bài chân dung thu hút được độc giả là một kỹ năngkhó đòi hỏi rất nhiều công sức và sự chú ý tới từng chi tiết nhỏ.Nếu thời gian có hạn thì khó có thể viết được các bài chân dungxuất sắc. Khi có nhiều thời gian, phóng viên có thể thu thập đượcnhiều thông tin từ các nguồn khác nhau và dựng nên một bứctranh về tính cách và cuộc sống của nhân vật hay hơn rất nhiềuso với một bài phải viết dưới sức ép về thời gian.Tôi đã từng năn nỉ một đồng nghiệp bám sát đối tượng trongvòng ít nhất 3 ngày ở 3 hoàn cảnh khác nhau trước khi tiến hànhthu thập tài liệu từ các nguồn khác để viết bài chân dung nhưngđồng nghiệp này trả lời gọn lỏn: Không có thời gian. Ô hay,không có thời gian thì tả chân dung sao cho đúng được.Dưới đây, xin giới thiệu những công cụ để viết bài chân dungcũng như cách thức để có một bài chân dung công bằng.Các công cụ để viết bài chân dung- Phải quyết định một cách kỹ lưỡng xem bài chân dung về nhânvật là viết cho báo ngày, báo tuần hay cho tạp chí. Viết chân dungmột nhân vật không đơn thuần chỉ vì họ nổi tiếng. Họ phải từnglàm gì đó đáng ghi nhớ hoặc đạt được đỉnh cao trong sự nghiệpcủa mình.- Nghiên cứu- Xem tất cả các bài tư liệu mà báo của bạn đã viết về nhân vật,đọc càng nhiều các bài này càng tốt và ghi chép kỹ lưỡng. Có thểtờ báo của bạn đã có hồ sơ lưu trữ về nhân vật bạn định viết.- Đọc các ấn phẩm khác viết về nhân vật này.- Theo phép ngoại giao thông thường, bạn phải thông báo chonhân vật bạn định viết rằng bạn sẽ viết về họ, để họ khỏi ngạcnhiêu nếu họ nghe thông tin này từ một người khác.- Đừng nhảy vào phỏng vấn ngay lập tức. Hãy cho họ thời giansuy ngẫm và khi đã được mời, bạn hãy thu xếp để gặp mặt vàphỏng vấn họ.- Mang theo danh sách các câu hỏi bạn đã chuẩn bị khi nghiêncứu tài liệu.- Nếu bạn và nhân vật có thời gian, hãy nói chuyện với họvà/hoặc quan sát họ 3 hoặc 4 lần trong các khung cảnh chínhthức và không chính thức.- Kiểm tra và kiểm tra lại tính chính xác về tất cả các thông tin vềtiểu sử cá nhân của đối tượng, công ty, tổ chức hoặc gia đình củahọ.- Hỏi tất cả những người có liên quan để biết thêm về nhân vật,về sự đánh giá, nhận xét về họ và dẫn lời những người này trongbài chân dung để làm bài viết sinh động và có những quan điểmđa dạng về nhân vật chính và công việc của họ.Viết chân dung như thế nào?- Đưa ra lý do chính tại sao chúng ta quan tâm tới nhân vật nàyvào mào đầu một cách sống động nhất.- Khi bắt đầu viết, có thể bạn cảm thấy bị cuốn hút vào câuchuyện và nhân vật. Nhưng hãy luôn tỉnh táo để nhận biết rằngcác chi tiết nhỏ mà bạn quan tâm chưa chắc độc giả đã quantâm.- Tìm chủ đề viết. Thành công, khó khăn, thất bại, tình yêu, và sựhài hước là một số ví dụ.- Tránh biến bài chân dung thành sự liệt kê một chuỗi các sự kiệntrong đời của nhân vật theo trình tự thời gian vì điều này sẽ làmđộc giả mau chán. Việc này đặc biệt khó khi thời gian của bạn cóhạn, nhưng nếu bạn có một hoặc hai câu chuyện nhỏ, một hoặchai câu trích dẫn và một vài quan sát, bạn có thể viết được mộtbài chân dung chứ không không đơn thuần chỉ là liệt kê ngàytháng và sự kiện.- Hãy công bằng. Các yếu tố báo chí như tính chính xác, cânbằng và đạo đức nghề nghiệp rất quan trọng khi viết chân dung.- Tỏ ra tôn trọng nhân vật nhưng nhớ rằng là con người, ai cũngtừng mắc lỗi hoặc không phải lúc nào cũng tốt trong suốt cuộcđời. Những điều này cũng phải được đưa vào bài chân dung nếubạn phát hiện ra c ...