VỊNH KHOA THI HƯƠNG ( Trần Tế Xương )

Giúp Hs: Thấy được bức tranh sinh động và chân thực nhất về tình hình xã hội thi cử của nướcta buổi giao thời trong chế độ thực dân và phong kiến. Thái độ mỉa mai, châm biếm đối với một kì thi lố lăng, trơ trẻn của nhà thơ; đồngthời bộc lộ nỗi nhục mất nước và niềm đau xót của một kẻ sĩ đương thời.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VỊNH KHOA THI HƯƠNG ( Trần Tế Xương ) Tiết: 13 ( lớp 11a2 ), 14 ( 11a5, 11a6 ) Ngày soạn: 01 / 10 / 07 Đọc thêm: V ỊNH KHOA THI HƯƠNG ( Trần Tế Xương )A. Mục tiêu bài họcGiúp Hs: Thấy được bức tranh sinh động và chân thực nhất về tình hình xã hội thi cử của nước-ta buổi giao thời trong chế độ thực dân và phong kiến. Thái độ mỉa mai, châm biếm đối với một kì thi lố lăng, trơ trẻn của nhà thơ; đồng-thời bộc lộ nỗi nhục mất nước và niềm đau xót của một kẻ sĩ đương thời.B. Chuẩn bị. Giáo viên: Sgk, Stk, soạn giảng1. Học sinh: Tìm đọc tư liệu tham khảo về bài thơ, soạn bài.2.C. Tiến trình bài dạy1. Ổn định lớp2. Kiểm tra bài cũĐọc thuộc lòng bài thơ “Khóc Dương Khuê” và cho biết tình cảm của NK dành cho ngườibạn của mình. Bài mới3. Hoạt động của Gv - Hs Nội dung cần đạt I. Tìm hiểu chung- Gọi Hs đọc tiểu dẫn ở sgk, tìm hiểu đề tài bài thơ. 1. Đề tài: thi cử - một đề tài khá đậm nét trong sáng tác của Tú X ương- Yêu cầu hs đọc bài thơ, xác định chủ đề bài thơ. 2. Chủ đề: Bài thơ thể hiện thái độ mỉa mai, phẫn uất của nhà thơ đối với chế độ thi cử đương thời và đ ối với con đường khoa cử của riêng ông. Qua đó, tác giả vẽ nên một phần hiện thực nhốn nháo ô hợp của xã hội thực dân nửa phong kiến buổi đầu. II. Phân tích. 1. Hai câu đ ề.Pv. Em thấy có điều gì khác thường trong hai câu - Hai câu đ ề có tính chất tự sự,thơ đầu? nhằm kể lại cuộc thi. Kì thi mở đúng theo thông lệ, “ba năm mởGiảng. - Cứ ba năm nhà nước mở một khoa thi như một khoa”. Nhưng sự bất thường ởthế, đó là quy định bình thường của lệ thi cử. chỗ: “Trường Nam thi lẫn với trường Hà”- Điều bất thường: “Trường Nam thi lẫn với trườngHà”. Đời nhà Nguyễn toàn cõi Bắc Kì có 2 điểm thi - Từ “lẫn” thể hiện rõ sự ô hợp,Hương: Nam Đ ịnh và Hà Nội. Năm Đinh Dậu 1897, nhộn nhạo trong thgi cử.vì sợ các cuộc khởi nghĩa của nhân dân, Td Phápkhông cho tổ chức thi ở Hà Nội nữa, nên chínhquyền nhà Nguyễn cho dồn tất cả xuống Nam Định- “ Lẫn”: diễn tả cái hỗn tạp, láo nháo, không cònthể thống gì…Pv. Em có nhận xét gì về hình ảnh sĩ tử và quantrường? Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh và biện 2. Hai câu thực.pháp nghệ thuật trong hai câu thực. Từ đó em cócảm nhận như thế nào về cảnh thi cử lúc bấy giờ? - Sĩ tử: Nghệ thuật đảo ngữ  nhấn mạnh sự luộm thuộm, xốc xếch,Giảng. Nhân vật trọng tâm của trường thi: sĩ tử và không gọn gàng. Đó là hình ảnhquan trường được khắc hoạ rất sắc nét, bộc lộ tính “nho phong sĩ khí” do sự ô hợp,cách kì thi và tính chất xã hội. nhốn nháo của xã hội đưa lại.NT: đảo ngữ  hình ảnh thí sinh lôi thôi với những - Q uan trường: “ậm oẹ miếng thétchai lọ trên vai thật là xốc xếch. loa” cái oai nhưng là cái oai cố“ Vai đeo lọ”  cái vẻ xiêu vẹo, gảy đổ, lếch thếch, tạo ra. Nt đảo ngữ giúp người đọcchẳng ra gì của những ông cử tương lai. thấy được tính chất lộn xộn của kì thi.- Sĩ tử thì “ lôi thôi”; lũ quan trường thì “ậm oẹ”.  Tạp nhạp, lôi thôi của thi cử vàẬm oẹ là một từ rất sáng tạo của Tú Xương. Lũquan trường dùng cái loa để chỉ dẫn, điều khiển, cái nhố nhăng của xã hội VN trongnhắc nhở, gọi tên thí sinh. Vì vùng đất đặt trường buổi đầu giao thời.thi rất rộng, thí sinh đông nên quan trường phải thétvào loa… “ậm oẹ” là một âm thanh ú ớ, nói khôngthành tiếng rõ, nhưng đó là cái giọng điệu lên gân lalối, vênh váo của những kẻ dựa hơi chứ không cóthực quyền.Cho nên nếu thí sinh mất đi cái vẻ nho nhã trí thứccủa thuở nào thì “giám khảo” cũng không còn cáidáng nghiêm trang đáng tôn kính.Pv. Phân tích hình ảnh quan sứ, bà đầm và sức 3. Hai câu luậnmạnh châm biếm, đả kích của biện pháp nghệ thuậtđối ở hai câu luận. Đối lập với hình ảnh sĩ tử và quanGiảng. Hình ảnh “ông Tây mụ đ ầm” ở đây phản trường là hình ảnh quan sứ và bàánh đúng bản chất xã hội lúc bấy giờ: xã hội nô lệ đầm. Hai nhân vật này được đónmà người nắm thực qyền là thực dân. H ình ảnh tiếp rất linh đình “lọng cắm rợp“lọng cắm rợp trời” cho thấy cảnh tiếp đón dành trời”. Nghệ thuật đảo ngữ kết hợpcho Tây t ...