Vô kinh trong tuổi sinh đẻ và những giải pháp điều trị

Kỳ II: Chẩn đoán và những phương pháp điều trị Các phương tiện chẩn đoán nguyên nhân vô kinh Bằng các xét nghiệm tương đối đơn giản, chẩn đoán các nguyên nhân vô kinh: có thai, thiểu năng tuyến giáp, u tuyến yên, không rụng trứng. Theo thứ tự: Loại trừ trường hợp có thai: bằng siêu âm tử cung và hai phần phụ, định lượng bêta-HCG trong máu. Kết quả, túi thai trong lòng tử cung, lượng bêta-HCG trong máu tăng trên 25 mUI/ml. Định lượng nồng độ TSH (Thyroid Stimulating Hormone) trong máu: mặc dù, ít gặp người...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vô kinh trong tuổi sinh đẻ và những giải pháp điều trị Vô kinh trong tuổi sinh đẻ và những giải pháp điều trịKỳ II: Chẩn đoán và những phương pháp điều trịCác phương tiện chẩn đoán nguyên nhân vô kinhBằng các xét nghiệm tương đối đơn giản, chẩn đoán các nguyên nhân vô kinh: có thai,thiểu năng tuyến giáp, u tuyến yên, không rụng trứng. Theo thứ tự:Loại trừ trường hợp có thai: bằng siêu âm tử cung và hai phần phụ, định lượng bêta-HCGtrong máu. Kết quả, túi thai trong lòng tử cung, lượng bêta-HCG trong máu tăng trên 25mUI/ml.Định lượng nồng độ TSH (Thyroid Stimulating Hormone) trong máu: mặc dù, ít gặpngười bệnh vô kinh và chảy sữa bị thiểu năng tuyến giáp nhưng xét nghiệm này khôngđắt tiền và nếu phát hiện được thiểu năng tuyến giáp sớm thì điều trị rất dễ, đơn giản, íttốn kém nên chúng ta cần thực hiện định lượng TSH một cách thường quy trong chẩnđoán vô kinh.Định lượng Prolactin (PRL):Trường hợp PRL cao hoặc nếu có chảy sữa và vô kinh thì chụp X-quang đáy sọ (nhìn từmột bên mặt). Khi hoóc-môn vùng dưới đồi GnRH liên tục kích thích tuyến yên, tuyếnyên có thể bị to ra hay bị tăng sản. Trong thiểu năng tuyến giáp nguyên phát, trong cáctrường hợp suy chức năng buồng trứng sớm, GnRH và gonadotropin - hoóc-môn tuyếnyên (FSH và LH) tăng cao thì X-quang đáy sọ có thể có hình ảnh hố yên giãn rộng, haybị khuyết. Những trường hợp có hội chứng thiểu năng tuyến giáp nguyên phát và PRL-huyết thanh cao có thể bị vô kinh. Tiêm progesterone giúp chúng ta biết buồng trứng của người bệnh có tiết đủ estrogen hay khôngThử nghiệm Progesterone (PRG): thử nghiệm này giúp chúng ta biết buồng trứng củangười bệnh có tiết đủ Estrogen hay không và đường sinh dục dưới có thông hay không.Chúng ta có thể sử dụng progesterone tiêm bắp, 100mg một lần một ngày hoặcMedroxyprogesterone acetate (MPA) 10mg mỗi viên, uống một viên một ngày trong 5ngày. Không nên dùng các viên thuốc ngừa thai vì trong đó có estrogen kèm theo. Trongvòng 2 - 7 ngày, nếu người bệnh ra kinh, có đáp ứng với thử nghiệm progesterone, chúngta biết chắc rằng đường sinh dục của người bệnh thông, nội mạc tử cung đã được kíchthích sẵn và đầy đủ bởi một lượng estrogen nội sinh nên đã có phát triển và đã bong rasau khi được kích thích bằng progesterone tiêm hay uống. Cũng có đôi khi, dù là rất hiếmgặp, progesterone tiêm hay uống có thể gây ra rụng trứng, trong trường hợp này, ngườibệnh chỉ ra máu khoảng 14 ngày sau khi ngưng tiêm hay uống progesterone.Nhưng, ra máu như thế nào mới được coi là có hành kinh, có đáp ứng sau thử nghiệmProgesterone? Nếu người bệnh chỉ ra có một vài giọt máu từ trong âm đạo thì coi nhưkhông có đáp ứng, còn nếu máu ra thấm ướt được một ít ở băng vệ sinh thì cũng đủ đểđược xem là có đáp ứng.Có hai trường hợp người bệnh không đáp ứng với thử nghiệm progesterone mặc dù nộimạc tử cung đã phát triển đầy đủ bởi một lượng estrogen nội sinh đầy đủ. Trong cả haitrường hợp, nội mạc tử cung đều đã bị hóa màng rụng, do đó không bong ra được dướitác dụng của progesterone tiêm hoặc uống.Trường hợp thứ nhất là do nồng độ androgen huyết thanh cao trong hội chứng buồngtrứng đa nang.Trường hợp thứ hai là do thiếu bẩm sinh một men của tuyến thượng thận, men 17-hydroxylase,17-20-lyase, gọi tắt là P450c17, có tác dụng biến đổi progesterone thànhandrostenedione. Trong trường hợp này, người bệnh thường không phát triển đặc điểmgiới tính thứ phát vì không có androstenedione, không có estrogen. Ngoài ra, người bệnhcòn bị cao huyết áp, kali huyết thấp, progesterone huyết thanh cao.Những giải pháp điều trịPhương pháp điều trị tổng quát:Duy trì một lối sống lành mạnh vì điều này có ảnh hưởng lớn đến chu kỳ kinh nguyệt.Tập thể dục đều đặn và vừa sức mỗi ngày. Những phụ nữ không hoạt động thể chất hoặchoạt động thể chất quá nhiều cũng thường có nguy cơ bị vô kinh. Thực hiện thay đổi chếđộ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để đảm bảo số lượng calo được tiêu thụ mỗi ngày từtất cả các nhóm thực phẩm thiết yếu. Biết cân bằng và dung hòa giữa công việc và giađình, nghỉ ngơi và giải trí.Điều trị vô kinh một cách hữu hiệu, dựa theo nguyên nhân gây bệnh:Trường hợp các nguyên nhân ở tầng 1: các bệnh lý dị tật bẩm sinh, điều trị khó thànhcông như không có tử cung, tử cung nhi hóa. Trong trường hợp này, có thể dùng thuốc hỗtrợ nội tiết để giúp sự phát triển sinh dục thứ phát, nhưng nhất thiết phải có sự chỉ dẫn củabác sĩ chuyên khoa. Những trường hợp vách ngăn âm đạo thì cắt bỏ vách ngăn, bít kínmàng trinh, rạch tạo lỗ nhỏ cho máu kinh thoát ra. Trên thực tế hay gặp do dính lòng tửcung, nguyên nhân sau nạo phá thai, nạo lòng tử cung nhiều lần sau một nguyên nhânnhư: polype lòng tử cung, tăng sinh nội mạc tử cung làm mất đi lớp nội mạc, từ đó khảnăng hồi phục nội mạc tử cung mới kém gây ra dính lòng tử cung. Giải pháp, có thể đặtvòng vào lòng tử cung giúp chống dính, đồng thời hỗ trợ thuốc nội tiết sinh dục giúp chokhả năng tái tạo nội m ...