X-quang phổi thường qui trong chẩn đoán tắc động mạch phổi cấp

Bài viết nghiên cứu mô tả một số bất thường thường gặp trên X quang phổi thường qui của bệnh nhân tắc động mạch phổi cấp. Bên cạnh đó, bài viết còn phân tích giá trị của X quang phổi trong chẩn đoán tắc động mạch phổi cấp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
X-quang phổi thường qui trong chẩn đoán tắc động mạch phổi cấpTẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCX QUANG PHỔI THƯỜNG QUITRONG CHẨN ĐOÁN TẮC ĐỘNG MẠCH PHỔI CẤPHoàng Bùi Hải, Nguyễn Đạt AnhTrường Đại học Y Hà NộiNghiên cứu được thực hiện nhằm mô tả một số bất thường thường gặp trên phim Xquang phổi và phântích vai trò hình ảnh Xquang phổi thường qui trong chẩn đoán tắc động mạch phổi cấp. Nghiên cứu mô tảhồi cứu, thực hiện từ tháng 12 năm 2006 đến tháng 3 năm 2012, trên 141 bệnh nhân vào cấp cứu với cácdấu hiệu nghi ngờ tắc động mạch phổi cấp. Kết quả cho thấy tuổi trung bình của nhóm bệnh nhân nghiêncứu là 59,618,17. Trong các bệnh nhân tắc động mạch phổi cấp, Xquang phổi bình thường: 17/57(29,8%); tràn dịch màng phổi: 14/57 (24,6%), xẹp phổi: 10/57 (17,5%), vòm hoành nâng cao: 4/57 (7%), giãncung động mạch phổi: 6/57 (10,5%), thâm nhiễm nhu mô phổi: 6/57 (10,5%), dấu hiệu Westermark: 2/57(3,5%) và dấu hiệu Hampton’s hump: 2/57 (3,5%). Độ nhạy: 70,2%; độ đặc hiệu: 32,1%; giá trị chẩn đoándương tính: 41,2%; giá trị chẩn đoán âm tính: 61,4%. Nghiên cứu cho thấy những dấu hiệu thay đổi trênXquang phổi thường quy ở bệnh nhân tắc động mạch phổi cấp thường gặp là: tràn dịch màng phổi, xẹp phổi,vòm hoành nâng cao. Tuy nhiên Xquang phổi thường qui có độ nhạy và độ đặc hiệu thấp trong chẩn đoántắc động mạch phổi cấp.Từ khoá: X-quang phổi, Tắc động mạch phổi cấpI. ĐẶT VẤN ĐỀsàng, việc phát hiện nhiều khi là tình cờ. Đểthường gặp và có nguy cơ gây tử vong caocó được quyết định cho bệnh nhân được khảosát tắc động mạch phổi đôi khi chỉ là nhữngcho bệnh nhân. Tại Hoa Kỳ và châu Âu, tỷ lệtắc động mạch phổi cấp mới mắc là 1,8/1000.triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng thườngqui có thay đổi. Nếu như mười năm về trướcMỗi năm ở Hoa Kỳ có khoảng 200.000 ngườitử vong vì căn bệnh này. Tổng hợp hầu hếtchụp mạch phổi còn là một phương tiện chẩnđoán không thể thay thế, thì dần dần kỹ thuậtcác nghiên cứu giải phẫu bệnh học đã chothấy chỉ có 30% tắc động mạch phổi cấp đượcnày không còn được sử dụng rộng rãi trongTắc động mạch phổi cấp là một bệnhchẩn đoán trước tử vong. Nhờ vào những tiếnthực hành lâm sàng cũng như trong y vănnữa. Thực tế, các thăm dò ít xâm nhập hoặcbộ trong chẩn đoán và điều trị mà từ năm1990, tỷ lệ tử vong liên quan đến tắc độngkhông xâm nhập đóng vai trò chủ đạo trongcác phác đồ chẩn đoán hiện nay, nhiều nghiênmạch phổi cấp ở Hoa Kỳ đã giảm đáng kể sovới những năm trước đó [1; 2].cứu sử dụng cắt lớp vi tính đa dãy đầu dò hơnlà chụp động mạch phổi [3; 4]. Tuy nhiên, ởChẩn đoán xác định tắc động mạch phổiViệt Nam những kỹ thuật này mới bước đầucấp là một thách thức đối với các bác sỹ lâmđược cập nhật, và chỉ có ở một số cơ sở y tếchuyên sâu như ở bệnh viện Chợ Rẫy, nămĐịa chỉ liên hệ: Hoàng Bùi Hải, Bộ môn Hồi sức cấp cứu,Trường Đại học Y Hà Nội.Email: hoangbuihai@gmail.comNgày nhận: 15/08/2015Ngày được chấp thuận: 25/12/2015TCNCYH 98 (6) - 20152006 báo cáo 22 trường hợp [5], bệnh việnNhân dân Gia Định, năm 2009 báo cáo 7trường hợp được chẩn đoán tắc động mạchphổi cấp bằng máy cắt lớp vi tính đa dãy đầudò [6].1TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCHiện nay, ở nước ta việc chẩn đoán vàtrên phim cắt lớp vi tính không có huyết khốiđiều trị tắc động mạch phổi cấp vẫn còn chưathành hệ thống, việc nghiên cứu các kỹ thuậttrong động mạch phổi. Cả 2 nhóm bệnh nhânđược đưa vào nghiên cứu phân tích số liệu đểmới trong chẩn đoán và điều trị tắc động mạchphổi cấp chỉ dừng lại ở một số bệnh viện cóđánh giá giá trị của X quang phổi trong chẩnđoán tắc động mạch phổi cấp.trang thiết bị hiện đại. Vai trò của lâm sàng,của cận lâm sàng cơ bản như thế nào vẫn cònBệnh nhân xuất hiện triệu chứng lần đầutrong vòng 14 ngày.là câu hỏi lớn chưa được trả lời, bên cạnh vaitrò của các thang điểm lâm sàng, vai trò củađiện tim đã được quan tâm [7; 8] thì chưa cónghiên cứu nào về vai trò của X.quang phổithường qui trong chẩn đoán tắc động mạchphổi cấp. Kết quả nghiên cứu ở bệnh việnđược trang bị có thể giúp cho các bác sĩ lâmTiêu chuẩn loại trừ- Xquang phổi không đủ tiêu chuẩn.- Bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiêncứu.- Bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiêncứu.sàng ở tuyến cơ sở chưa được trang bị kỹ2. Phương phápthuật cao có thể định hướng sớm tới chẩnđoán tắc động mạch phổi cấp. Vì thế, nghiên2.1. Thiết kế nghiên cứu: mô tả hồi cứu.cứu này được tiến hành nhằm mục tiêu:1. Mô tả một số bất thường thường gặptrên X quang phổi thường qui của bệnh nhântắc động mạch phổi cấp.2. Phân tích giá trị của X quang phổi trongchẩn đoán tắc động mạch phổi cấp.II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP- Tiêu chuẩn chẩn đoán tắc động mạchphổi cấp.Tắc động mạch phổi cấp: bệnh nhân trongđối tượng nghiên cứu, cắt lớp vi tính đa dãyđầu dò động mạch phổi xác định có huyết khốimới trong động mạch phổi ở bất cứ vị trí nào.Không tắc động mạch phổi cấp: bệnh nhân1. Đối tượngtrong đối tượng nghiên cứu, cắt lớ ...