Xác định hàm lượng lycopen trong một số dược liệu bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao

Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) với detector PDA được nghiên cứu thẩm định để định lượng lycopen trong một số dược liệu. Phương pháp phân tích sử dụng cột Phenomenex Develosil C30 (10 mm x 250 mm), 5 µm với pha động, bao gồm methyl-tert butyl ether (MtBE), ethyl acetate, methanol (45:45:10, % v/v), tốc độ dòng 1,0 ml/phút.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xác định hàm lượng lycopen trong một số dược liệu bằng sắc ký lỏng hiệu năng caoTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2013XÁC ĐỊNH HÀM LƢỢNG LYCOPEN TRONG MỘT SỐDƢỢC LIỆU BẰNG SẮC KÝ LỎNG HIỆU NĂNG CAONguyễn Văn Thịnh*; Vũ Tuấn Anh*; Đặng Trường Giang*TrÇn ThÞ Oanh**; Chử Đức Thành*TÓM TẮTPhương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) với detector PDA được nghiên cứu thẩm định đểđịnh lượng lycopen trong một số dược liệu. Phương pháp phân tích sử dụng cột Phenomenex DevelosilC30 (10 mm x 250 mm), 5 µm với pha động, bao gồm methyl-tert butyl ether (MtBE), ethyl acetate,methanol (45:45:10, % v/v), tốc độ dòng 1,0 ml/phút. Giới hạn định lượng được xác định từ 1 - 100mg/ml. Các giá trị độ lệch chuẩn tương đối của quy trình phân tích nhỏ hơn 4,5%. Sử dụng phươngpháp để định lượng lycopen trong gấc và cà chua đã sấy khô cho kết quả lần lượt là 0,271% và0,072%.* Từ khóa: Lycopen; Màng gấc; Cà chua; Sắc ký lỏng hiệu năng cao.HPLC METHOD FOR DETERMINATION OF LYCOPENEIN SOME PLANT MATERIALSSUMmARYA simple and sensitive isocratic method of HPLC with photodiode array detector was developedand validated for determination of lycopene in some plant materials. The method utilizes PhenomenexDevelosil C30 column (10 mm x 250 mm), 5 µm particle size and a mobile phase consisting ofmethyl-tert butyl ether (MtBE), ethyl acetate, methanol (45:45:10, % v/v) at a flow rate of 1.0 ml/min.The method was validated for the concentration range 1 - 100 mg/ml. Relative standard deviationswere less than 4.5%. The contents of lycopene in the dried aril of Momordica cochinchinesis and driedtomato determined by the validated method were about 0.271% and 0.072% respectively.* Key words: Lycopene; Gac aril; Tomato; HPLC.ĐẶT VẤN ĐỀTrên thế giới, lycopen được ứng dụngrộng rãi trong công nghiệp sản xuất dượcphẩm và mỹ phẩm. Hàm lượng lycopenđược biết cao nhất trong màng gấc và càchua. Hiện nay, ở Việt Nam có những khuvực trồng gấc với quy mô lớn để xuất khẩuvà phục vụ cho việc sản xuất trong nướccác sản phẩm chứa lycopen và carotenoidkhác. Vì vậy, việc xây dựng một phươngpháp phân tích đơn giản và có khả năngxác định hàm lượng lycopen trong dượcliệu có chứa các carotenoid khác rất cầncho việc kiểm soát chất lượng sản phẩm vànguyên liệu chứa lycopen. Trong bài báonày, chúng tôi trình bày một phương phápphân tích lycopen đơn giản đã được thẩmđịnh và kết quả định lượng lycopen trongmột số dược liệu bằng HPLC.* Học viện Quân y** Bộ Y tếNgười phản hồi (Corresponding): Nguyễn Văn Thịnhthinhnv@hotmail.com7TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2013VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Nguyên liệu và thiết bị.* Nguyên liệu:Màng gấc mua từ Công ty Cổ phần Nôngnghiệp Đông Phương, bảo quản ở -20oC trướckhi sử dụng. Cà chua mua tại khu vực SơnTây, Thành phố Hà Nội. Chuẩn lycopen muatừ hãng Sigma-Aldrich. Các hóa chất dungmôi tinh khiết khác đạt tiêu chuẩn dùng choHPLC.* Thiết bị:Hệ thống HPLC Alliance Water 2695D:4 kênh dung môi, autosampler, buồng gianhiệt cột, Detector PDA, Cột PhenomenexDevelosil C30, 5 µm, 10 mm x 250 mm.2. Phương pháp nghiên cứu.Xây dựng quy trình phân tích lycopen trongmột số dược liệu như màng gấc và cà chuasấy khô.Tiến hành thẩm định phương pháp trêncác mẫu dược liệu về độ đặc hiệu, tính thíchhợp của hệ thống, khoảng tuyến tính, độlặp lại, độ đúng.Áp dụng phương pháp đã xây dựng đểxác định hàm lượng lycopen có trong haidược liệu trên.Qua khảo sát chúng tôi xác định đượcquy trình xử lý mẫu để định lượng lycopentrong màng gấc như sau: cân chính xác 1 gbột màng gấc khô (đã xác định hàm Èm),thêm 50 ml chloroform, chiết siêu âm trong2 giờ, lọc lấy dịch chloroform. Tiến hànhquá trình chiết như vậy thêm một lần nữa.Gộp dịch chiết chloroform. Lọc qua mànglọc kích thước 0,45 µm, thu được dung dịchthử để định lượng lycopen trong màng gấc.Mẫu thử cà chua được chuẩn bị nhưsau: xay 1 kg cà chua tươi với cồn tuyệt đối(1:4, m/m) được thêm 0,1% BHA. Lọc lấyphần bã cà chua qua phễu lọc, sau đó làmkhô phần bã cà chua dưới áp suất giảm.Lấy 10 g cà chua khô chiết siêu âm với 50 mlchloroform trong 2 giờ. Lọc lấy dịch chiết vàlặp lại quá trình chiết như vậy thêm một lầnnữa. Gộp dịch chiết, lọc qua màng lọc kíchthước 0,45 µm và đem phân tích sắc ký.2. Chọn điều kiện sắc ký và thẩm địnhphương pháp.Trên cơ sở tham khảo các tài liệu, chọnnhững điều kiện sắc ký tương đối phù hợpnhư sau:Cột sắc ký Phenomenex Develosil C30,5 µm, 10 mm x 250 mm.Detector PDA, λ = 470 nm.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀBÀN LUẬN1. Chuẩn bị dung dịch chuẩn và thử.* Dung dịch chuẩn:Hòa tan hoàn toàn 1,0 mg lycopen chuẩnvào 5 ml chloroform trong bình định mức10 ml. Thêm chloroform vừa đủ đến vạch,lắc đều. Tiến hành pha loãng bằng chloroformđể thu được những nồng độ khác nhau. Lắcđều và lọc qua màng lọc 0,45 µm, được dungdịch chuẩn để phân tích sắc ký.* Chuẩn bị mẫu thử từ dược liệu:8Pha động: methyl-tert butyl ether (MtBE):ethyl acetate:metha ...