Xác định thành phần thực vật có trong một số bài thuốc của đồng bào dân tộc Mông ở huyện Võ Nhai - Thái Nguyên

Võ Nhai là huyện vùng cao, với địa hình nhiều núi cao nên việc đi lại, đưa bệnh nhân đến các trạm y tế xã hay các trung tâm y tế huyện, tỉnh rất vất vả. Chính vì vậy, bằng những kinh nghiệm đã được tích lũy, đồng bào các dân tộc trong đó có dân tộc Mông đã tự chữa bệnh cho bản thân và những người xung quanh bằng các cây cỏ quen thuộc. Tuy các bài thuốc có giá trị và hiệu quả cao nhưng mới chỉ được dùng ở một phạm vi nhỏ hẹp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xác định thành phần thực vật có trong một số bài thuốc của đồng bào dân tộc Mông ở huyện Võ Nhai - Thái NguyênTrường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược miền núi số 3 năm 2013 XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN THỰC VẬT CÓ TRONG MỘT SỐ BÀI THUỐC CỦA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC MÔNG Ở HUYỆN VÕ NHAI- THÁI NGUYÊN Phó Thị Thúy Hằng Trường Đại học Y-Dược Thaí Nguyên TÓM TẮT Võ Nhai là huyện vùng cao, với địa hình nhiều núi cao nên việc đi lại, đưa bệnh nhân đến các trạm y tế xã hay các trung tâm y tế huyện, tỉnh rất vất vả. Chính vì vậy, bằng những kinh nghiệm đã được tích lũy, đồng bào các dân tộc trong đó có dân tộc Mông đã tự chữa bệnh cho bản thân và những người xung quanh bằng các cây cỏ quen thuộc. Tuy các bài thuốc có giá trị và hiệu quả cao nhưng mới chỉ được dùng ở một phạm vi nhỏ hẹp. Vì vậy, việc thống kê tìm kiếm định loại các loài cây có giá trị sử dụng làm thuốc chữa bệnh cần được quan tâm. Chính vì lẽ đó, chúng tôi tiến hành xác định thành phần thực vật có trong một số bài thuốc của đồng bào dân tộc Mông tại huyện Võ Nhai-Thái Nguyên. Bằng phương pháp phỏng vấn, phương pháp thu và xử lí mẫu, phương pháp giám định và phân loại. Chúng tôi đã thu được kết quả sau: thống kê được 41 loài thực vật trong 21 họ của 2 ngành (ngành dương xỉ và ngành hạt kín) được đồng bào dân tộc Mông ở 3 xã thuộc huyện Võ Nhai dùng làm thuốc. Thống kê được 06 nhóm bệnh và thu thập được 11 bài thuốc thường được đồng bào Mông ở xã Lâu Thượng, xã Phú Thượng và Xã Cúc Đường huyện Võ Nhai sử dụng để chữa trị một số bệnh thường gặp. Từ khóa: Bài thuốc dân gian, cây thuốc, dân tộc Mông, Võ Nhai, Thái Nguyên DETERMINATION OF BOTANIC INGREDIENTS IN SOME REMEDY OF H’MONG ETHNIC MINORITY IN VO NHAI – THAI NGUYEN Pho Thi Thuy Hang College of Medicine and Pharmacy-Thai Nguyen University SUMMARY Background: Vo Nhai is mountainous district , with high mountain terrain, so it is difficult for people to travel , especially to take patients to CHC or district health center . Therefore, by their experiences, in ethnic groups, the Mong ethnic minority treated themselves and treated patients living the same area with familiar plants . Although remedies were valuable and high effective but they have been only used in small sphere . Therefore, identifying types of valuable medical plants should be concerned . Objective: To determine the botanical ingredients found in some of remedies in H’Mong ethnic people in Vo Nhai - Thai Nguyen . Method: Interviewing , method of sample collection and processing , and methods for assessing and classifying . Results : we have already identified 41 plant species in 21 families of 2 branches ( ferns and angiosperms ) used by Mong ethnic people as folk remedies in three communes in Vo Nhai district . We have named 06 diseas groups and 11 remedies have been used by H’Mong to treat some common diseases in Lau Thuong, Phu Thuong, Cuc Duong communes in Vo Nhai . Keywords: Folk remedies, medical plant, H’Mong minority,Vo Nhai, Thai Nguyen 103Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên Bản tin Y Dược miền núi số 3 năm 2013 1.ĐẶT VẤN ĐỀ Tài nguyên thực vật nước ta vô cùng phong phú đa dạng. Từ xa xưa, cha ông ta đãbiết sử dụng cây cỏ để chữa bệnh, nhờ đó con người tích lũy được nhiều kinh nghiệmquý báu trong việc sử dụng cây cỏ làm thuốc, những bài thuốc nam có hiệu quả cao đãđược thử thách qua nhiều thế kỉ nhưng ta chưa thể giải thích và chứng minh bằng khoahọc hiện đại. Tuy nhiên, gần đây thuốc nam lại được nghiên cứu về mặt hoạt chất, tácdụng dược lí, độ an toàn…,vì vậy đã dần làm sáng tỏ cơ sở khoa học của các bài thuốc.Do đó, việc thống kê tìm kiếm định loại các loài cây có giá trị sử dụng làm thuốc chữabệnh được nhiều người quan tâm. Võ Nhai là huyện vùng cao, toàn huyện có 15 xã và một thị trấn với dân số gần70.000 người, gồm các dân tộc Kinh, Dao, Sán Dìu, Nùng, Mông… với địa hình nhiềunúi cao nên việc đi lại, phát triển kinh tế, xã hội gặp nhiều khó khăn. Việc đưa bệnh nhânđến các trạm y tế xã hay các trung tâm y tế huyện, tỉnh rất vất vả. Chính vì vậy, bằngnhững kinh nghiệm đã được tích lũy, đồng bào các dân tộc trong đó có dân tộc Mông đãtự chữa bệnh cho bản thân và những người xung quanh bằng các cây cỏ quen thuộc. Tuycác bài thuốc có giá trị và hiệu quả cao nhưng mới chỉ được dùng ở một phạm vi nhỏhẹp. Vì vậy, các bài thuốc cần phải được quan tâm và phổ biến rộng rãi. Chính vì lẽ đó,chúng tôi tiến hành đề tài: “xác định thành phần thực vật có trong một số bài thuốc củađồng bào dân tộc Mông tại huyện Võ Nhai-Thái Nguyên”. ...