Xây dựng hệ thống câu hỏi, bài tập bằng tranh, ảnh, bản đồ về biển, hải đảo Việt Nam trong đào tạo ngành Địa lí ở trường Đại học Hồng Đức

Sử dụng bản đồ kết hợp tranh, ảnh để xây dựng hệ thống câu hỏi giúp cho việc đánh giá đầy đủ các kiến thức lí thuyết, thực tiễn và kĩ năng địa lí trong giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo Việt Nam. Các câu hỏi được xây dựng với bản đồ, tranh, ảnh còn giúp cho việc đánh giá không chỉ ở mức độ nhận biết, thông hiểu mà còn đánh giá được các mức độ cao hơn của nhận thức là vận dụng, phân tích trong dạy học về biển, hải đảo Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng hệ thống câu hỏi, bài tập bằng tranh, ảnh, bản đồ về biển, hải đảo Việt Nam trong đào tạo ngành Địa lí ở trường Đại học Hồng Đức TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 XÂY DỰNG HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP BẰNG TRANH, ẢNH, BẢN ĐỒ VỀ BIỂN, HẢI ĐẢO VIỆT NAM TRONG ĐÀO TẠO NGÀNH ĐỊA LÍ Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC Nguyễn Quốc Tuấn1 TÓM TẮT Sử dụng bản đồ kết hợp tranh, ảnh để xây dựng hệ thống câu hỏi giúp cho việc đánh giá đầy đủ các kiến thức lí thuyết, thực tiễn và kĩ năng địa lí trong giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo Việt Nam. Các câu hỏi được xây dựng với bản đồ, tranh, ảnh còn giúp cho việc đánh giá không chỉ ở mức độ nhận biết, thông hiểu mà còn đánh giá được các mức độ cao hơn của nhận thức là vận dụng, phân tích… trong dạy học về biển, hải đảo Việt Nam. Từ khóa: Câu hỏi, bản đồ, tranh, ảnh, biển, hải đảo Việt Nam 1. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP SỬ DỤNG TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ Hệ thống câu hỏi và bài tập trong dạy học được phân chia thành 2 dạng chính là câu hỏi tự luận và câu hỏi trắc nghiệm khách quan. Các câu hỏi và bài tập tự luận cho phép việc trả lời mở hơn, đòi hỏi sinh viên (SV) sắp xếp thông tin, diễn đạt ý kiến trả lời sao cho chính xác. Câu trả lời có thể là một đoạn văn ngắn, bài tóm tắt. Ưu điểm chính của dạng câu hỏi, bài tập tự luận là đánh giá được khả năng diễn đạt, khả năng tư duy của người học, đặc biệt là tư duy trừu tượng. Việc ra đề cũng tốn ít công sức và có khả năng kiểm tra nhiều người học cùng lúc. Những hạn chế chính của các câu hỏi, bài tập dạng tự luận là ít khả năng bao quát kiến thức của chương trình học tập và việc đánh giá cho điểm mang tính chủ quan, phụ thuộc một phần vào người chấm bài. Các câu hỏi trắc nghiệm khách quan có những ưu điểm chính: Trong một thời gian ngắn kiểm tra được nhiều kiến thức, phạm vi rộng tránh được học tủ, kiểm tra được khả năng tư duy nhanh, ít tốn thời gian thực hiện. Đặc biệt, khâu chấm bài, đảm bảo khách quan, thuận lợi cho việc sử dụng công nghệ, gây hứng thú tích cực cho người học. Bên cạnh những ưu điểm, trắc nghiệm khách quan cũng có những nhược điểm: Việc biên soạn mất nhiều thời gian, câu trả lời có thể gặp trường hợp ngẫu nhiên. Mỗi câu hỏi trắc nghiệm khách quan thường có nội dung vừa phải, trả lời trong thời gian ngắn, thiên về kiểm tra trí nhớ máy móc. Sử dụng câu hỏi trắc nghiệm khách 1 TS. Giảng viên khoa Khoa học Xã hội, Trường Đại học Hồng Đức 93  TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 27. 2015 quan, giảng viên (GV) khó đánh giá khả năng trình bày của người học, khó đánh giá tư tưởng thái độ của người học với vấn đề nêu ra. Trong dạy học ở bậc đại học và cao đẳng, SV có thời gian nhiều hơn cho các hoạt động học tập thảo luận, thực hành với các câu hỏi và bài tập đòi hỏi năng lực vận dụng, so sánh, phân tích, đánh giá... giúp SV tích cực tư duy. Số lượng câu hỏi kiểm tra nhằm đánh giá mức độ nhận biết và thông hiểu (theo 6 mức độ nhận thức) có số lượng ít hơn. Bài tập thường gắn với những câu hỏi tương đối lớn hoặc các vấn đề trong học tập giúp SV tự đánh giá trình độ kiến thức kĩ năng, giúp GV nhanh chóng nắm được kết quả học tập của SV. Bài tập cần nhiều thời gian để làm bài có thể giao về nhà. Những vấn đề phức tạp trong kiến thức môn học cần giao những bài tập nhận thức để SV chủ động tìm tòi lĩnh hội kiến thức, tạo điều kiện cho SV thường xuyên tự học nâng cao trình độ. Phương tiện dạy học đặc trưng trong dạy học địa lí là bản đồ, ngoài ra phải kể tới các phương tiện phổ biến khác là biểu đồ, tranh, ảnh. Các câu hỏi dùng để kiểm tra, đánh giá trong dạy học địa lí vì thế không thể thiếu vắng các phương tiện dạy học trực quan này. Tư duy địa lí là tư duy gắn liền với lãnh thổ, xét đoán dựa trên bản đồ, sử dụng các phương tiện trực quan mà trước hết là bản đồ giúp cho việc kiểm tra không chỉ kiến thức lí thuyết mà còn cả các kiến thức thực tiễn và rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo địa lí. Trong dạy học địa lí cần có những bài tập thực hành để kiểm tra khả năng vận dụng kiến thức và rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo địa lí cho người học. Ngoài những bài tập thực hành, nhiều loại câu hỏi, bài tập tự luận đều có thể xây dựng thành các dạng câu hỏi trắc nghiệm khách quan. 2. XÂY DỰNG HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP BẰNG BẢN ĐỒ, TRANH, ẢNH VỀ BIỂN ĐẢO VIỆT NAM TRONG ĐÀO TẠO NGÀNH ĐỊA LÍ 2.1. Bản đồ và tranh, ảnh là những kênh hình truyền thống có nhiều ưu điểm trong dạy học địa lí và phản ánh nhiều nội dung về biển, hải đảo Thứ nhất, bản đồ, tranh, ảnh là những phương tiện dạy học (PTDH) truyền thống cơ bản trong dạy học địa lí có thể cung cấp, chuyển tải được những thông tin cơ bản về các đối tượng địa lí đến người học. Các PTDH này phù hợp vớ ...