Xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam với vấn đề thực thi các cam kết về môi trường trong EVFTA

Bài viết nhận diện một số khó khăn đặt ra với Nhà nước, doanh nghiệp và kiến nghị một số giải pháp nhằm xây dựng kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam góp phần bảo vệ môi trường, thúc đẩy phát triển đời sống kinh tế - xã hội theo hướng đi mới phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững, thực hiện có hiệu quả các cam kết quốc tế về môi trường nói chung và cam kết của EVFTA nói riêng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam với vấn đề thực thi các cam kết về môi trường trong EVFTA XÂY DỰNG MÔ HÌNH KINH TẾ TUẦN HOÀN TẠI VIỆT NAM VỚI VẤN ĐỀ THỰC THI CÁC CAM KẾT VỀ MÔI TRƢỜNG TRONG EVFTA Lữ Thị Ngọc Diệp(1) TÓM TẮT: Lời nói Ďầu của Hiệp Ďịnh Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minhchâu Âu (EVFTA) thể hiện rằng, các Bên của Hiệp Ďịnh quyết tâm tăng cường,thúc Ďẩy các mối quan hệ kinh tế, thương mại và Ďầu tư theo hướng lưu ý ở mứccao về bảo vệ môi trường (BVMT), theo Ďuổi phát triển bền vững. Đề án ―Pháttriển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam‖ Ďược Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày7/6/2022, khẳng Ďịnh, Ďể thực hiện mục tiêu phát triển bền vững thì việc chủĎộng phát triển kinh tế tuần hoàn (KTTH) là khách quan, phù hợp với xu hướng.Bằng phương pháp tổng hợp và phân tích, bài viết này khái quát về KTTH và cáccam kết môi trường trong EVFTA cũng như vai trò của KTTH Ďối với việc thựcthi cam kết về môi trường trong EVFTA. Bài viết cũng nhận diện một số khókhăn Ďặt ra với Nhà nước, doanh nghiệp và kiến nghị một số giải pháp nhằm xâydựng KTTH ở Việt Nam góp phần BVMT, thúc Ďẩy phát triển Ďời sống kinh tế -xã hội theo hướng Ďi mới phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững, thực hiện cóhiệu quả các cam kết quốc tế về môi trường nói chung và cam kết của EVFTAnói riêng. Từ khoá: Kinh tế tuần hoàn, môi trường, phát triển bền vững, EVFTA. ABSTRACT: The preamble of European-Vietnam Free Trade Agreement (EVFTA) hasalready shown that the Parties of this Agreement determine to strengthen theireconomic, trade and investment relationship in accordance with the objective ofprotecting environment and sustainable development. On June 07, 2022, PrimeMinister of Vietnam approved the Scheme for ―Circular economy developmentin Vietnam‖ and this Scheme confirmed that circular economy is both objectiverequirement and suitable trend to doing sustainable development goals. By usingsynthesize and analyze methods, this article overviews circular economy and theenvironmental commitments in the EVFTA, the role of circular economy in thecompliance with environmental commitments in the EVFTA. The article alsoidentifies several difficulties, challenges that the goverment, enterprises must1. Trường Đại học Lao Ďộng - Xã hội (Cơ sở II). Email: diepltn@ldxh.edu.vn. 1223face and recommends some solutions to build circular ecomony in Vietnamefficiently, thereby contributing to protect the environment, impulsing the socio-economic development along new orientation that is suitable for sustainabledevelopment goals in international commitments in general and EVFTA‘scommitments in particular. Keywords: Circular ecomony, environment, sustainable development, EVFTA. 1. Đặt vấn đề Trong xu thế hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, Việt Nam hiện cóHiệp Ďịnh thương mại tự do (FTA) với nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới. Bêncạnh các cam kết về mở cửa thị trường thì hầu như các FTA gần Ďây mà ViệtNam là thành viên Ďều dành sự quan tâm lớn và Ďặt mục tiêu phát triển bền vữnglên hàng Ďầu, thể hiện qua các cam kết ở mức Ďộ cao và chi tiết về tiêu chuẩn antoàn môi trường sinh thái, ứng phó với biến Ďổi khí hậu, tuân thủ tiêu chuẩn phátthải. Trong EVFTA, nội dung liên quan Ďến môi trường Ďược quy Ďịnh tạiChương 13 về Thương mại và Phát triển bền vững, trong Ďó các Bên là thànhviên của Hiệp Ďịnh khẳng Ďịnh cam kết theo Ďuổi phát triển bền vững; nhận thứcrõ phát triển kinh tế, phát triển xã hội, BVMT là phụ thuộc và củng cố lẫn nhau.Những cam kết này Ďặt ra yêu cầu là các chiến lược, chương trình, dự án pháttriển kinh tế - xã hội mà các Bên trong Hiệp Ďịnh xây dựng, thực hiện phải Ďảmbảo yêu cầu phát triển bền vững. Trong bối cảnh Ďó, áp dụng mô hình KTTH làxu hướng tất yếu Ďối với Việt Nam nhằm Ďảm bảo vừa thực hiện hiệu quả, ĎầyĎủ các cam kết về môi trường của Hiệp Ďịnh EVFTA, vừa thúc Ďẩy phát triểnkinh tế - xã hội Ďất nước. Đề án Phát triển KTTH ở Việt Nam Ďược Thủ tướngChính phủ ban hành ngày 7/6/2022 cũng khẳng Ďịnh rằng, Ďể thực hiện mục tiêuphát triển bền vững thì việc chủ Ďộng phát triển KTTH là khách quan, phù hợpvới xu hướng1. Mặc dù vậy, quá trình chuyển Ďổi từ kinh tế truyền thống sangKTTH cũng Ďặt ra nhiều thách thức Ďối với Nhà nước ở góc Ďộ xây dựng chínhsách, khung pháp lí. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng Ďối mặt với nhiều khókhăn liên quan Ďến vốn Ďầu tư, kiến thức, kinh nghiệm khi nghiên cứu chuyểnĎổi và áp dụng mô hình KTTH trong hoạt Ďộng sản xuất kinh doanh của doanhnghiệp mình. Xuất phát từ thực tế này, nghiên cứu về (i) bản chất của KTTH, (ii) các camkết về môi trường trong EVFTA và (iii) vai trò của KTTH Ďối với việc thực thicam kết về môi trường trong EVFTA là cần thiết Ďể thấy rằng BVMT là tráchnhiệm của mỗi quốc gia và Ďể khẳng Ďịnh KTTH là chìa khoá giải quyết hài hoàmối quan hệ giữa phát triển kinh tế và BVMT. Tiếp Ďó, việc Ďưa ra một số giảipháp nhằm xây dựng, phát triển KTTH ở Việt Nam trên cơ sở phân tích, nhậndiện các khó khăn Ďối với Nhà nước, doanh nghiệp là nội dung có ý nghĩa quantrọng Ďể thấy rằng, KTTH là một cuộc hành trình nhiều cơ hội, thách thức và cần1. Tra cứu Đề án Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam Ďược Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 7/6/2022,https://vanban.chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=205921, ngày 14/12/2023. 1224sự quyết tâm, Ďồng hành của Nhà nước, cộng Ďồng doanh nghiệp và tất cả cácchủ thể khác trong xã hội Ďể Việt Nam sớm nhận Ďược những lợi ích mà KTTHmang lại. 2. Phương pháp nghiên cứu Bài viết sử dụng phương pháp nghiên cứu chính là phương pháp tổng hợp vàphương pháp phân tích. Phương pháp tổng hợp Ďược sử dụng trong việc tìmkiếm, chắt lọc và tổng hợp các thông tin, quan Ďiểm của các tổ ...