Xây dựng phương pháp định lượng Bacoside trong rau đắng biển Bacopa monnieri (L.) Wettst bằng HPLC và tuyển chọn mẫu giống rau đắng biển có hàm lượng Bacoside cao

Phương pháp định lượng các bacoside tính theo bacoside A3 trong rau đắng biển (Bacopa monnieri (L.) Wettst) bằng HPLC-UV được xây dựng và thẩm định. Điều kiện phân tích được thực hiện trên cột pha đảo VertisepTM C18 (4,6 x 250 mm, 5 µm), bước sóng phát hiện 205 nm, tốc độ dòng 1,5 ml/phút.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng phương pháp định lượng Bacoside trong rau đắng biển Bacopa monnieri (L.) Wettst bằng HPLC và tuyển chọn mẫu giống rau đắng biển có hàm lượng Bacoside cao KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP Xây dựng phương pháp định lượng Bacoside trong rau đắng biển Bacopa monnieri (L.) Wettst bằng HPLC và tuyển chọn mẫu giống rau đắng biển có hàm lượng Bacoside cao Trần Trung Nghĩa1, Nguyễn Văn Tài2, Lê Hùng Tiến1, Lê Chí Hoàn1, Phạm Thị Lý1, Nguyễn Văn Kiên1, Nguyễn Thu Trang2, Phan Thị Trang2 1 Trung tâm Nghiên cứu Dược liệu Bắc Trung Bộ; 2 Viện Dược liệu Nhận bài ngày 05/11/2017, Phản biện xong ngày 27/12/2017, Duyệt đăng ngày 28/12/2017 TÓM TẮT P hương pháp định lượng các bacoside tính theo bacoside A3 trong rau đắng biển (Bacopa monnieri (L.) Wettst) bằng HPLC-UV được xây dựng và thẩm định. Điều kiện phân tích được thực hiện trên cột pha đảo VertisepTM C18 (4,6 x 250 mm, 5 µm), bước sóng phát hiện 205 nm, tốc độ dòng 1,5 ml/phút. Khoảng tuyến tính của phương pháp phân tích bacoside là 13,5-270 µg/ml (r2=0,9999). Phương pháp cho độ đúng và độ lặp lại cao. Giới hạn phát hiện (LOD) và giới hạn định lượng (LOQ) lần lượt là 2,70 µg/ml và 8,91 µg/ml. Phương pháp này được áp dụng để xác định hàm lượng bacoside trong một số mẫu rau đắng biển, kết quả cho thấy hàm lượng bacoside trong khoảng 1,71–4,45%, mẫu có hàm lượng bacoside cao nhất là mẫu RĐB 2-13 (4,45 ± 0,02%). Từ khóa: Rau đắng biển, định lượng bacoside, HPLC 1. Đặt vấn đề và tác dụng dược lý của rau đắng biển. Kết Rau đắng biển (Bacopa monnieri (L.) quả nghiên cứu cho thấy rau đắng biển được Wettst) còn có tên gọi khác là rau sam đắng. sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền để Từ lâu, loài cây này đã được sử dụng rất phổ điều trị các chứng tâm phiền khác nhau. Rau biến trong đời sống của con người như dùng đắng biển có chứa alkaloid brahmine, nico- làm rau ăn hoặc dùng làm thuốc trong y học tinine, herpestine, bacosides A [3-(α-L-arab- cổ truyền Ấn Độ từ 3000 năm trước, có tác inopyranosyl)-O-β-D-glucopyranoside-10, dụng bảo vệ trí nhớ, bổ thần kinh và tăng 20-dihydroxy-16-keto-dammar-24-ene], sa- cường nhận thức, hiện đang được nghiên ponin triterpenoid, saponin A, B và C, axit cứu theo hướng để bảo vệ thần kinh [2], [4]. betulinic, D-mannitol, stigmastanol, β-sit- Hiện nay, nhiều tác giả trong và ngoài osterol, stigmasterol và pseudojujubogenin nước đã nghiên cứu về thành phần hóa học glycoside. Các nghiên cứu dược lý cho thấy 86  Tạp chí Khoa học & Công nghệ số 4 (9) – 2017  KHOA HỌC NÔNG - LÂM NGHIỆP rau đắng biển có nhiều tác dụng dược lý, bao Bảng 1. Danh sách các mẫu dược liệu nghiên cứu gồm các phản ứng thần kinh trung ương TT Ký hiệu mẫu Địa điểm lấy mẫu (tăng cường trí nhớ, chống trầm cảm), giảm 1 RĐB 01 2 RĐB 02 Thanh Hóa đau, chống co giật, chống oxy hóa, tiêu hóa, 3 RĐB 03 nội tiết, chống vi khuẩn, chống viêm, giảm 4 RĐB 04 đau, tim mạch và các tác động làm giãn cơ 5 RĐB 05 Nghệ An 6 RĐB 06 trơn. Tổng quan hiện tại tập trung vào các 7 RĐB 07 thành phần hóa học và hiệu quả dược lý của 8 RĐB 08 Đà Nẵng 9 RĐB 09 rau đắng biển [1], [3], [5-7]. 10 RĐB 10 Lấp Vò - Đồng Tháp Ở Việt Nam hiện có dược phẩm “Ích Trí 11 RĐB 11 Vũng Tàu Mộc Linh” (công ty Dược phẩm Tuệ Linh) 12 RĐB 12 13 RĐB 13 được kết hợp từ rau đắng biển với các thảo 14 RĐB 14 Long An dược khác có tác dụng cải thiện trí nhớ, tăng 15 RĐB 15 16 RĐB 16 khả năng tập trung, giảm căng thẳng và tình 17 RĐB 17 Đồng Tháp trạng lo lắng, khắc phục tình trạng hay quên, 18 RĐB 18 TP. Hồ Chí Minh chứng lơ đãng, tăng cường sức khỏe và khả 19 RĐB 2-01 20 RĐB 2-02 năng miễn dịch. 21 RĐB 2-03 Tuy nhiên, vẫn chưa có vùng sản xuất 22 RĐB 2-04 23 RĐB 2-05 dược liệu rau đắng biển ở Việt Nam, chỉ dựa 24 RĐB 2-06 vào khai thác tự nhiên. Nghiên cứu này có 25 RĐB 2-07 mục tiêu xây dựng được phương pháp định 26 RĐB 2-08 27 RĐB 2-09 Trung tâm Nghiên cứu dược liệu lượng hàm lượng bacoside trong rau đắng 28 RĐB 2-10 Bắc Trung Bộ (Thanh Hóa) biển bằng HPLC, đồng thời đánh giá được 29 RĐB 2-11 30 RĐB 2-12 hàm lượng bacoside của các mẫu rau đắng 31 RĐB 2-13 biển thu từ các địa phương khác nhau và 32 RĐB 2-14 sau khi trồng nhân giống tại cùng địa điểm 33 RĐB 2-15 34 RĐB 2-16 nhằm tuyển chọn được các dòng có hàm 35 RĐB 2-17 lượng bacoside cao, đáp ứng được yêu cầu 36 RĐB 2-18 sản xuất nguồn dược liệu này. gồm 18 mẫu ký hiệu từ RĐB 01 đến RĐB 18. 2. Vật liệu và phương pháp Thu mẫu rau đắng biển sau khi nhân giống nghiên cứu và ...