Xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực dạy học của sinh viên tốt nghiệp đại học sư phạm

Bài viết nghiên cứu sự cần thiết của việc xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực dạy học của sinh viên tốt nghiệp đại học sư phạm. Từ đó xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá năng lực dạy học của sinh viên sư phạm và khảo sát về mức độ cần thiết của các tiêu chí đánh giá năng lực dạy học sinh viên khi tốt nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực dạy học của sinh viên tốt nghiệp đại học sư phạm JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Social Science, 2018, Vol. 63, Iss. 2A, pp. 122-129 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn DOI: 10.18173/2354-1075.2018-0036 XÂY DỰNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC DẠY HỌC CỦA SINH VIÊN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC SƯ PHẠM Dương Thị Thuý Hà Viện Nghiên cứu Sư phạm, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Bài viết nghiên cứu sự cần thiết của việc xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực dạy học của sinh viên tốt nghiệp đại học sư phạm; Từ đó xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá năng lực dạy học của sinh viên sư phạm và khảo sát về mức độ cần thiết của các tiêu chí đánh giá năng lực dạy học sinh viên khi tốt nghiệp. Từ khóa: Năng lực, năng lực dạy học, tiêu chí, đánh giá, sinh viên sư phạm. 1. Mở đầu Năng lực dạy học (NLDH) là một trong những năng lực (NL) quan trọng nhất của nhà giáo, việc xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực dạy học cũng như yêu cầu về chuẩn năng lực dạy học đã được nhiều nước trên thế giới quan tâm và được thể hiệntrong khung chuẩn đầu ra và chuẩn nghề nghiệp giáo viên của các nước. Cộng hoà Liên bang Đức đã xây dựng Chuẩn đầu ra đối với sinh viên tốt nghiệp trong đó có đề cập đến các tiêu chí về năng lực dạy học gồm 3 năng lực cơ bản, đó là: Giáo viên (GV) lập kế hoạch dạy học phù hợp với chuyên môn và công việc và tiến hành nó khách quan và cụ thể về chuyên môn; GVhỗ trợ việc học của học sinh (HS) qua việc tổ chức các tình huống học: động viên HS và tạo cho họ có năng lực thiết lập các mối liên hệ và sử dụng cái đã học; GV khuyến khích các khả năng tự quyết định học và làm việc của HS [2]. Singapore xây dựng khung NL của giáo sinh tốt nghiệp gồm 3 nhóm với 7 NL cốt lõi (NIE 2009), trong đó có các NL dạy học là những yêu cầu cơ bản mà giáo sinh phải thể hiện được bằng hành động và nhận thức khi tốt nghiệp. Malaysia, xây dựng Chuẩn nghề nghiệp giáo viên vào năm 2009, là nước đầu tiên trong khu vực Đông Nam Á áp dụng chuẩn nghề nghiệp giáo viên dựa vào năng lực. Khung chuẩn nghề nghiệp giáo viên gồm 3 chuẩn chính, trong đó chuẩn thứ 3 là chuẩn về các kĩ năng dạy-học [13]. Bên cạnh chuẩn giáo viên, Bộ giáo dục Malaysia đã xây dựng và phát triển công cụ đánh giá năng lực của người giáo viên theo các cấp độ khác nhau theo 4 tiêu chí: dạy và học, giá trị nghề nghiệp, các hoạt động ngoài giờ lên lớp và sự đóng góp chuyên môn, trong đó tiêu chí dạy và học chiếm khoảng 60% [12, 13]. Việt Nam đã ban hành Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Trung học và Khung Chuẩn đầu ra đối với SV tốt nghiệp ĐHSP. Trong đó, NLDH là một tiêu chuẩn quan trọng gồm có các tiêu chuẩn và tiêu chí cụ thể [1]. Tuy nhiên việc xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực dạy học cho sinh viên Ngày nhận bài: 15/12/2017. Ngày sửa bài: 20/2/2018. Ngày nhận đăng: 25/2/2018 Liên hệ: Dương Thị Thuý Hà, e-mail: duongha108@gmail.com 122 Xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực dạy học của sinh viên tốt nghiệp đại học sư phạm tốt nghiệp đại học sư phạm chưa được xây dựng để trở thành công cụ đánh giá năng lực này ở sinh viên. Để xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá NLDH gắn với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu của trường ĐHSP, chúng tôi nghiên cứu kinh nghiệm trong và ngoài nước để từ đó đưa ra hệ thống tiêu chí đánh giá năng lực dạy học cho sinh viên tốt nghiệp ĐHSP và kháo sát mức độ cần thiết các tiêu chí đánh giá năng lực này. Kết quả nghiên cứu đã khẳng định được tính khoa học, thực tiễn và cần thiết của khung tiêu chí đánh giá năng lực sinh viên tốt nghiệp ĐHSP đã được xây dựng. 2. 2.1. Nội dung nghiên cứu Sự cần thiết của việc xây dựng tiêu chí đánh giá năng lực dạy học của sinh viên tốt nghiệp đại học sư phạm Tiêu chí đánh giá năng lực dạy học là một trong các tiêu chí được nhiều quốc gia quan tâm, xây dựng và trở thành nhiệm vụ bắt buộc trong xây dựng chuẩn; từ đó xây dựng chương trình đào tạo. World Bank, 2005 đề xuất một bộ năng lực giáo viên, gồm ba nhóm NL với 12 NL cơ bản: (1) Thiết kế các tình huống dạy-học phù hợp với HS và nội dung môn học nhằm phát triển ở các em những NL theo yêu cầu của chương trình giáo dục; (2) Triển khai các tình huống dạy-học phù hợp với HS và nội dung môn học nhằm phát triển ở các em những NL theo yêu cầu của chương trình giáo dục; (3) Đánh giá tiến bộ của HS trong việc học nội dung môn học và nắm vững các NL theo yêu cầu; (4) Lập kế hoạch, tổ chức và giám sát cách thức làm việc của lớp hoặc tổ/nhóm nhằm tạo điều kiện cho sự học và xã hội hóa của HS; (5) Xử lí việc dạy cho thích ứng với tính đa dạng của HS; (6) Tích hợp công nghệ ICT vào việc chuẩn bị và triển khai các hoạt động dạy và học, vào quản lí lớp học và phát triển nghề nghiệp; (7) Truyền đạt đúng và rõ, bằng miệng cũng như bằng văn bản, trong các bối cảnh khác nhau liên quan đến nghề dạy học. Liên minh Châu Âu coi cải cách đào tạo giáo viên là lĩnh vực ưu tiên trong phát triển giáo dục để đạt các mục tiêu tham vọng của Chiến lược Lixbon. Có hai văn bản chỉ đạo quan trọng xác định các NL chủ chốt của G ...