Xây dựng và phát triển hợp tác xã sản xuất, cung ứng lúa giống chất lượng góp phần xây dựng nông thôn mới huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang

Hình thành và phát triển một số vùng sản xuất lúa theo chuỗi từ khâu sản xuất lúa giống đến sản xuất lúa hàng hóa gắn doanh nghiệp tiêu thụ tại huyện Thoại Sơn, góp phần tăng lợi nhuận-thu nhập cho nông dân, giúp huyện đạt mục tiêu nông thôn mới: Xây dựng nông thôn giàu đẹp, nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa, nâng cao chất lượng hiệu quả và khả năng cạnh tranh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng và phát triển hợp tác xã sản xuất, cung ứng lúa giống chất lượng góp phần xây dựng nông thôn mới huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang Thông tin chung Tên Đề tài/Dự án: Xây dựng và phát triển hợp tác xã sản xuất, cung ứng lúa giống chất lượng góp phần xây dựng nông thôn mới huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang Thời gian thực hiện: từ tháng 01/2020 đến tháng 06/2021 Cơ quan chủ trì: Trung tâm Khuyến Nông An Giang Chủ nhiệm đề tài: KS. Phan Thành Tâm ĐTDĐ: 0908072707 Email: phanthanhtamlx@gmail.com 1. Đặt vấn đề An Giang được đánh giá là tỉnh có thế mạnh về hoạt động nhân giống lúa cộng đồng được duy trì ổn định về diện tích, mỗi năm toàn tỉnh có hơn 121 tổ sản xuất lúa giống, với diện tích nhân giống lúa (nông hộ) từ 21.000 – 30.000 ha/năm (11 huyện, thị), trong đó huyện Thoại Sơn chiếm 5.220 ha/năm (Trung tâm khuyến nông An Giang, 2020). Tuy nhiên, việc sản xuất riêng lẻ gây nhiều khó khăn khi tìm đầu ra cho lúa giống; các nông hộ phải tốn chi phí cao cho việc đầu tư trang thiết bị phục vụ sản xuất và sơ chế hạt giống như: máy tách hạt lúa giống, máy cấy; một số lúa giống sản xuất ra không kịp đáp ứng với thay đổi nhu cầu thị trường, theo mùa vụ trong năm; chi phí cho kiểm định kiểm nghiệm giống còn cao nên phần lớn nông hộ chưa quan tâm đến kiểm định chất lượng hạt giống. Thoại Sơn là 01 trong 11 huyện thị của tỉnh An Giang, nằm trong vùng trũng Tứ Giác Long Xuyên với tổng diện tích tự nhiên của huyện Thoại Sơn là 47.082ha, chiếm 13,3% diện tích của tỉnh An Giang, diện tích đất nông nghiệp của huyện: 40.967ha trong đó diện tích gieo trồng lúa bình quân 115.000ha/năm (3 vụ), năng suất đạt bình quân 6,3tấn/ha sản lượng đạt hơn 750.000tấn, đã góp phần không nhỏ cho sản lượng lương thực của tỉnh nhà. Nguồn thu nhập chính của người dân từ sản xuất lúa, huyện đã hình thành nhiều vùng sản xuất lúa chuyên canh sử dụng cùng một loại giống (OM5451, Jasmine 85, IR50404, Đài Thơm 8, OM18,...). Tuy nhiên, một số vùng nông dân chưa tiếp cận được nguồn giống tốt, đạt chất lượng do giống được bảo hộ và có bản quyền - phụ thuộc vào doanh nghiệp cung ứng (giá cả, số lượng); một số cơ sở sản xuất nhỏ lại có khuynh hướng gian lận chất lượng đối với một số giống lúa phổ biến (hút hàng), gây thiệt hại cho sản xuất của nông dân. Hoạt động sản xuất và thương mại giống của tỉnh An Giang nói chung và huyện Thoại Sơn nói riêng, cần tăng cường để giảm: (i) phụ thuộc nguồn giống ban đầu (siêu nguyên chủng, nguyên chủng) để sản xuất; (ii) thiếu sự liên kết giữa các tổ hợp tác, hợp tác xã trong vấn đề thương mại giống tại chỗ; (iii) phát triển diện tích sản xuất lúa giống chưa được quy hoạch tập trung để kiểm soát, quản lý chất lượng giống theo định hướng của ngành nông nghiệp của tỉnh. 1226 Bên cạnh đó, Quyết định số 2194/QĐ-TTg ngày 25 tháng 12 năm 2009 của Thủ tướng về việc phê duyệt Đề án phát triển giống cây nông, lâm nghiệp, giống vật nuôi và giống thuỷ sản đến năm 2020: tỉ lệ dùng giống xác nhận hoặc tương đương trong sản xuất đến năm 2020 đạt 70 - 85% và chấm dứt tình trạng các hộ gia đình tự sử dụng thóc thịt làm giống; năng suất tăng trên 15%; Và thực hiện chủ trương của Thủ tướng về tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng phát triển sản xuất quy mô lớn, tập trung gắn với bảo quản, chế biến và tiêu thụ theo chuỗi giá trị trên cơ sở phát huy lợi thế sản phẩm và lợi thế vùng, miền; Với thực trạng trên và để thực hiện chủ trương của Thủ tướng, xét thấy công tác giống lúa cần được chú trọng hơn để góp phần nâng cao giá trị của lúa gạo cho tỉnh An Giang nói chung và huyện Thoại Sơn nói riêng, đồng thời chủ động nguồn giống trong sản xuất. Do đó, Trung tâm Khuyến nông An Giang đã xây dựng dự án “Xây dựng và phát triển hợp tác xã sản xuất và cung ứng lúa giống chất lượng góp phần xây dựng nông thôn mới huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang”. 2. Mục tiêu Dự án 2.1 Mục tiêu chung Hình thành và phát triển một số vùng sản xuất lúa theo chuỗi từ khâu sản xuất lúa giống đến sản xuất lúa hàng hóa gắn doanh nghiệp tiêu thụ tại huyện Thoại Sơn, góp phần tăng lợi nhuận-thu nhập cho nông dân, giúp huyện đạt mục tiêu nông thôn mới: “xây dựng nông thôn giàu đẹp, nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa, nâng cao chất lượng hiệu quả và khả năng cạnh tranh, ...”. 2.2 Mục tiêu cụ thể - Xây dựng và tổ chức sản xuất lúa giống cấp Nguyên chủng với qui mô 04 ha và 200 ha giống cấp xác nhận (giống OM5451, Jasmine 85, OM18) - Xây dựng 01 HTX điểm: HTX sản xuất - cung ứng lúa giống đạt chất lượng theo tiêu chuẩn QCVN:01-54:2011/BNNPTNT, trong đó thể hiện vai trò quản trị của HTX; thành viên/nông dân tham gia sản xuất lúa giống; - Tăng thu nhập tối thiểu 20% cho người tham gia sản xuất lúa giống (so sản xuất lúa thương phẩm), góp phần cải thiện đời sống nông dân. 1227 3. Kết quả thực hiện dự án 3.1. Kết quả thực hiện Nội dung 1: Nghiên cứu tổng quan 3.1.1 Kết quả Công việc 1: Tổng hợp các số về tình hình sản xuất nông ngiệp trong và ngoài tỉnh, tình hình sản xuất lúa giống và nhu cầu về lúa giống phục vụ cho sản xuất lúa hàng hóa + Số liệu thứ cấp: - Lược khảo các bài báo khoa học, luận văn, luận án có liên quan đến đề tài. - Xây dựng nội dung cần thiết phục vụ nội dung dự án - Liên hệ Sở NN và PTNT tỉnh An Giang, Cục thống kê tỉnh An Giang, Phòng NN và PTNT huyện Thoại Sơn, phòng thống kê huyện Thoại Sơn để xin báo cáo các năm 2018, 2019. - Tổng hợp và viết báo cáo phân tích tổng hợp + Số liệu sơ cấp: - Xây dựng phiếu khảo sát thực trạng sản xuất lúa tại huyện Thoại Sơn - Phối hợp với phòng nông nghiệp huyện Thoại Sơn tiến hành đánh giá năng lực sản xuất giống của các HTX và tổ sản xuất giống - Liên hệ phỏng vấn thử phiếu khảo sát và hiệu chỉnh cho phù hợp - Phối hợp với phòng nông nghiệp huyện tiến hành khảo sát nông dân thuộc HTX và tổ sản xuất giống. 3.1.2 Kết qu ...