Xây dựng và sử dụng hồ sơ học tập để dạy học phân hóa học phần sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học

Bài viết tập trung đưa ra các bước xây dựng và sử dụng hồ sơ học tập trong dạy học phân hóa và lấy ví dụ minh họa trong dạy học học phần Sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu học. Hồ sơ học tập được xây dựng và sử dụng tốt sẽ trở thành công cụ cơ hữu với quá trình dạy học phân hóa cũng như đánh giá vì sự tiến bộ của người học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng và sử dụng hồ sơ học tập để dạy học phân hóa học phần sinh lí trẻ lứa tuổi tiểu họcVJETạp chí Giáo dục, Số 425 (Kì 1 - 3/2018), tr 47-53XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG HỒ SƠ HỌC TẬP ĐỂ DẠY HỌC PHÂN HÓAHỌC PHẦN SINH LÍ TRẺ LỨA TUỔI TIỂU HỌCPhạm Việt Quỳnh - Trường Đại học Thủ đô Hà NộiNguyễn Văn Hiền - Trường Đại học Sư phạm Hà NộiNgày nhận bài: 15/01/2017; ngày sửa chữa: 27/01/2017; ngày duyệt đăng: 31/01/2017.Abstract: Active differentiated instruction will be more effective when teachers build and uselearning profile. In this article, authors present a process of buiding learning profile and use theinformation from the learning profile to effectively organize the active differentiated instructionprocess. Also, the article provides an illustration in teaching the module “Elementary schoolstudents’ physiology”. Learning profiles are built and used well, which will become an essentialtool for differentiated instruction process as well as assessment for the progress of learners.Keywords: Differentiated instruction, active differentiated instruction, learning profile, learningactivity.chứng cho kết quả đó cùng với những lời nhận xét củagiáo viên và bạn học. Như vậy, HSHT như bằng chứngvề những điều mà các em tiếp thu được, được sử dụngchủ yếu để đánh giá quá trình học tập [1]. HSHT đượcchia thành 4 loại cơ bản: (1) Hồ sơ tiến bộ gồm nhữngbài tập, sản phẩm của người học thực hiện trong quátrình học và thông qua đó người dạy và người họcđánh giá quá trình tiến bộ mà người học đạt được;(2) Hồ sơ quá trình là hồ sơ tự theo dõi quá trình họctập của người học, họ ghi lại những gì mình học đượchoặc chưa học được về kiến thức, kĩ năng và thái độcủa các môn học và xác định cách điều chỉnh cho phùhợp; (3) Hồ sơ mục tiêu là HSHT xây dựng mục tiêuhọc tập cho mình trên cơ sở tự đánh giá được năng lựccủa bản thân; (4) Hồ sơ thành tích giúp người học tựđánh giá các thành tích học tập nổi trội, tự khám phánhững tiềm năng của bản thân [1; tr 188-190]. Đồngthời, giúp người học tự tin về bản thân, định hướng,xác định giải pháp phát triển tiềm năng của bản thân.Theo hướng nghiên cứu này, Nguyễn Nam Phương đãsử dụng HSHT là công cụ để đánh giá kết quả học tậpmôn Giáo dục học của SV đại học sư phạm theo tiếpcận quá trình [2]. Như vậy, các nghiên cứu này hướngđến sử dụng HSHT như là công cụ hiệu quả cho việcđánh giá kết quả học tập của người học.Trong DHPH vi mô, Tomlinson cho rằng HSHT(Learning Profile) là cách người học học [3; tr 18-21].Nó có thể được định hình bởi trí thông minh, giới tính,văn hóa hoặc phong cách học tập. Đồng thời, tác giả chorằng HSHT được sử dụng để DHPH theo chủ đề/nộidung học tập, phương pháp học tập, cách thể hiện tronglớp học. HSHT giúp giáo viên tìm hiểu nền tảng liên1. Mở đầuTrong dạy học phân hóa (DHPH) vi mô, việc tìm hiểungười học là hoạt động cần thực hiện đầu tiên và rất quantrọng. Căn cứ vào đặc điểm của người học, đặc điểm nộidung - kiến thức, giáo viên có thể lựa chọn tiếp cậnDHPH vi mô theo các hướng khác nhau: năng lực, phongcách học tập, trình độ nhận thức, đa trí tuệ, hứng thú họctập... Vấn đề đặt ra là, với rất nhiều thông tin về ngườihọc, làm thế nào để giáo viên có thể sắp xếp, sử dụng mộtcách hiệu quả các thông tin này nhằm thực hiện tốt việctổ chức DHPH? Đồng thời, làm thế nào để giúp ngườihọc thực sự tham gia sâu vào quá trình DHPH, để chủđộng lựa chọn biện pháp/con đường học tập phù hợp? Đểgiải quyết vấn đề này, nghiên cứu của chúng tôi tập trungđề xuất quy trình xây dựng và sử dụng hồ sơ học tập(HSHT) nhằm tổ chức tốt quá trình DHPH.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Khái niệm và vai trò của hồ sơ học tập trong dạyhọc nói chung, dạy học phân hóa nói riêngCó nhiều nghiên cứu, quan niệm khác nhau vềHSHT (hồ sơ học tập) và vai trò của nó trong dạy họcnói chung và DHPH nói riêng. Theo Nguyễn LăngBình và cộng sự [1; tr 188], HSHT là tài liệu minhchứng cho sự tiến bộ của học sinh, trong đó học sinhđược tự đánh giá về bản thân, nêu những điểm mạnh,điểm yếu, sở thích của mình, tự ghi lại kết quả học tậptrong quá trình học, tự đánh giá đối chiếu với mục tiêuhọc tập đã đặt ra để nhận ra sự tiến bộ hoặc chưa tiếnbộ, tìm nguyên nhân và biện pháp khắc phục trong thờigian tới... Để chứng minh cho sự tiến bộ hoặc chưatiến bộ, học sinh tự lưu giữ những sản phẩm minh47VJETạp chí Giáo dục, Số 425 (Kì 1 - 3/2018), tr 47-53quan đến người học và cung cấp những hiểu biết sâu sắcvề những nỗ lực, thế mạnh, mục đích mức độ sẵn sànghiện tại của từng người học. Do đó, HSHT là một côngcụ hữu ích khi DHPH [3; tr18-21].Qua phân tích, tổng hợp các công trình nghiên cứu vềHSHT cho thấy: để thực thi DHPH thì hồ sơ phải là côngcụ kép vừa đảm bảo cho mục đích phân hóa người họcvề phong cách học tập, trình độ nhận thức, đa trí tuệ...đồng thời là công cụ để GV, SV đánh giá và tự đánh giáquá trình học tập của người học. Do đó, trong phạm vinghiên cứu này chúng tôi đưa ra quan niệm: Hồ sơ họctập ...