Xây dựng và thiết kế WebGIS theo dõi chất lượng nước mặt tỉnh Bình Dương

Bài viết này trình bày một số kết quả thử nghiệm đã đạt được trong bước đầu xây dựng và thiết kế WebGIS hiển thị các dữ liệu về thông số đo đạc và chỉ số WQI đánh giá chất lượng nước trong phạm vi tỉnh Bình Dương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng và thiết kế WebGIS theo dõi chất lượng nước mặt tỉnh Bình Dương XÂY DỰNG VÀ THIẾT KẾ WEBGIS THEO DÕI CHẤT LƯỢNG NƯỚC MẶT TỈNH BÌNH DƯƠNG Từ Minh Hải1, Trần Thị Ân2* 1. Lớp D20QLMT01, Trường Đại học Thủ Dầu Một 2. Khoa khoa học quản lý, Trường Đại học Thủ Dầu Một * Liên hệ email: antt@tdmu.edu.vnTÓM TẮT WebGIS được xem là cách thức, là công cụ hiệu quả phục vụ cho việc chia sẻ, cung cấp và hiểnthị các dữ liệu, thông tin theo không gian và thời gian. WebGIS được ứng dụng để quản lý và theodõi nhiều vấn đề về các nguồn tài nguyên và hiện trạng môi trường như theo dõi biến động rừng, ônhiễm không khí. Tuy nhiên, việc sử dụng WebGIS để quản lý các dữ liệu về chất lượng nước mặt cònchưa phổ biến trên thế giới và ở Việt Nam. Bài báo này trình bày một số kết quả thử nghiệm đã đạtđược trong bước đầu xây dựng và thiết kế WebGIS hiển thị các dữ liệu về thông số đo đạc và chỉ sốWQI đánh giá chất lượng nước trong phạm vi tỉnh Bình Dương. Nhằm xây dựng trang Web, tác giảđã thu thập dữ liệu quan trắc tại 34 vị trí quan trắc lấy mẫu bởi các báo cáo của Trung Tâm QuanTrắc Ký Thuật – Tài Nguyên và Môi Trường tỉnh Bình Dương (BREM) trong năm 2021, 2022, 2023.Sau khi đề tài hoàn thành thu thập các dữ liệu quan trắc, tác giả ứng dụng phần mềm QGIS cùng vớiphương pháp nội suy không gian IDW để xây dựng các bản đồ phân vùng và hiển thị thông tin, thuộctính và dữ liệu chất lượng nước mặt. Bên cạnh đó, bài báo sử dụng công cụ hỗ trợ Sublime Text đểthực hiện thiết kế giao diện và công cụ QGIS2WEB nhằm cung cấp chức năng nhằm khai thác bảnđồ của trang web. Thông qua ứng dụng WebGIS này, trang Web mang lại sự đóng góp cho các nhàquản lý có thể dễ dàng tương tác và sử dụng các dữ liệu về chất lượng nước, từ đó đưa ra những đềán, giải pháp nhằm kểm soát và quản lý tiến tới sự cải thiện chất lượng nước mặt trên địa bàn tỉnhBình Dương. Từ khóa: Chất lượng nước, dữ liệu thông tin, IDW, WQI, WebGIS.1. ĐẶT VẤN ĐỀ Nước mặt (hay còn gọi là nước bề mặt) là chất lỏng chiếm phần lớn diện tích có trên bề mặtTrái Đất như ao, hồ, sông, suối, đất ngập nước. Nước bao phủ hơn 70% bề mặt Trái Đất, hầu hết (hơn97%) nước tồn tại ở đại dương. Một phần rất nhỏ là nước ngọt nhưng không thể đáp ứng cho các nhucầu sử dụng của con người, bởi vì có đến 75% lượng nước ngọt này tồn tại ở thể băng (Lê Huy Bá vàcs, 2018). Theo Luật Tài nguyên Việt Nam, nước mặt là các nguồn nước hay chất lỏng hiện đang tồntại trên bề mặt đất liền hoặc hải đảo. Trên bề mặt lục địa, nước mặt sẽ có thể giảm xuống do quá trìnhbay hơi hoặc thẩm thấu đi vào lòng đất tích tụ trở thành mạch nước ngầm. Và nước mưa hay nướcngầm cũng chính là các nhánh, các nguồn bổ sung thêm cho nước mặt. Theo quan điểm của ngườiBabilon, người Ai Cập, Ấn Độ và Ba Tư cổ thì “mọi sự sống có nguồn gốc từ nước”, nước là cộinguồn của mọi sự tồn tại. Chính vì thế, nước có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống của conngười. Trong cơ thể thực vật nước chiếm đến 80 - 90% và khoảng 70% khối lượng trong cơ thể độngvật. Nước có chức năng dung môi hòa tan nhiều chất, giúp vận chuyển các chất dinh dưỡng, nănglượng cần thiết cho các tế bào, cơ quan hoạt động trong cơ thể (Lê Huy Bá và cs, 2018). Ngoài ra,nguồn nước mặt được con người sử dụng liên tục hằng ngày để phục vụ cho mục đích sản xuất, tướitiêu, sinh hoạt, nuôi trồng thủy sản. Dựa trên nhiều khía cạnh có lợi mà nguồn nước mang lại chothấy rằng đây là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá đối với hầu hết môi trường sống, hệ sinh thái trênbề mặt Trái Đất. 356 Tỉnh Bình Dương là tỉnh thành có số lượng đông dân xếp hạng thứ 6 về tổng số dân cư tạiViệt Nam và cũng là tỉnh có tỷ lệ gia tăng dân số cao do có nhiều người nhập cư, di cư. Tỉnh BìnhDương có diện tích tự nhiên là 2.694,4 km², xếp vào hạng thứ 4 trong khu vực Đông Nam Bộ. Hệthống sông ngòi và tài nguyên thiên nhiên tại Bình Dương khá phong phú, đồng thời có diện mạo địahình tương đối bằng phẳng và khí hậu mang đặc điểm nhiệt đới gió mùa. Đây là tỉnh có điểm giaothương liên kết với Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những trung tâm kinh tế – văn hóa bậc nhấtcủa cả nước, có các đường lộ giao thông trọng điểm chính của quốc gia chạy qua như quốc lộ 13,quốc lộ 14, đường Hồ Chí Minh, đường Xuyên Á … các cảng biển chỉ từ 10 km – 15 km và vị tríthuận lợi gần sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế và xã hộitoàn diện. Theo Cục thống kê tỉnh Bình Dương, trong năm 2021 vượt qua những ảnh hưởng của Covid-19, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của Bình Dương vẫn tăng 7,23%. Số liệu từ Sở Kế hoạch vàĐầu tư tỉnh cho biết rằng, năm 2022 có 3.201 doanh nghiệp mới được đăng ký trên địa bàn BìnhDương, tăng 18,2% so với cùng kỳ năm 2021. Tổng vốn đăng ký của các doanh nghiệp này đạt 22.169tỷ đồng, tăng 35,4% (Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Bình Dương, 2022). Từ những con số này, có thểthấy tỉnh Bình Dương đã đạt được nhiều mục tiêu và kế hoạch, nhờ vào lợi thế về nguồn nhân lựccông nhân đông đảo và sự phát triển của các khu công nghiệp đa dạng về quy mô. Hiện nay, BìnhDương với hơn 59.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong và ngoài nước và 30 khu công nghiệp,cụm công nghiệp tập trung có tổng diện tích hơn 8.700 ha (Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Bình Dương,2022). Những hoạt động của các khu công nghiệp, cụm công nghiệp có thể là một trong những nguyênnhân chính gây ra những hậu quả ảnh hưởng đến nguồn nước mặt. Hệ thống thông tin địa lý (GIS) là một công cụ giúp tổng hợp và xử lý thông tin không gianmà dữ liệu đầu vào và đầu ra dựa trên việc thu thập, khảo sát từ thực địa, thực tế bên ngoài tự nhiên,nhằm trợ giúp việc tiếp nhận, lưu trữ, quản lý, phân tích và hiển thị các thông tin không gian từ thếgiới thực để giải quyết các ...