Xu hướng đào tạo giáo viên trên thế giới và đề xuất vận dụng ở Việt Nam

Bài viết "Xu hướng đào tạo giáo viên trên thế giới và đề xuất vận dụng ở Việt Nam" giới thiệu một số mô hình đào tạo giáo viên tiên tiến trên thế giới, từ đó đưa ra những đề xuất vận dụng ở Việt Nam trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục nước nhà đáp ứng quá trình hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xu hướng đào tạo giáo viên trên thế giới và đề xuất vận dụng ở Việt NamKỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌCMÔ HÌNH ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN A + B XU HƯỚNG ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TRÊN THẾ GIỚI VÀ ĐỀ XUẤT VẬN DỤNG Ở VIỆT NAM Trần Bá Tiến* Hoàng Vĩnh Phú** 1) Đặt vấn đề Đội ngũ giáo viên đóng vai trò then chốt đối với chất lượng giáo dục. Ở ViệtNam hiện nay, việc đào tạo giáo viên chủ yếu được thực hiện ở các trường sư phạmtheo mô hình song song, trong đó khép kín đầu vào và đầu ra. Sinh viên ít có cơ hộichuyển đổi nghề nghiệp để đáp ứng nhu cầu thay đổi nhanh chóng của thế giới việclàm và nguyện vọng của sinh viên trong quá trình đào tạo. Đứng trước sự biến độngvề số lượng và chuyên môn của đội ngũ giáo viên, về sự chuyển đổi nghề, thì quátrình đào tạo giáo viên cần đa dạng và linh hoạt hơn. Bên cạnh việc thường xuyên cảitiến chương trình đạo tạo cần phải tính đến tính mềm dẻo của mô hình đào tạo. Hiệnnay, trên thế giới có nhiều mô hình đào tạo giáo viên. Mỗi mô hình đều có những ưuđiểm riêng và được xây dựng trên những điều kiện cụ thể của mỗi quốc gia. Nghiêncứu, tìm hiểu mô hình đào tạo giáo viên của các nước có nền giáo dục tiên tiến đểvận dụng vào đào tạo giáo viên ở nước ta là một việc cần thiết. Bài viết này giớithiệu một số mô hình đào tạo giáo viên tiên tiến trên thế giới, từ đó đưa ra những đềxuất vận dụng ở Việt Nam trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dụcnước nhà đáp ứng quá trình hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. 2) Mô hình đào tạo giáo viên của một số nước trên thế giới Ở các quốc gia châu Á, chương trình đào tạo luôn là một vấn đề trọng yếu củaviệc đào tạo giáo viên mà mọi thế hệ các nhà giáo dục đều phải đối mặt. Hai vấnđề cụ thể nổi bật trong các quốc gia châu Á gần đây là sự cân đối giữa các bộ mônchuyên ngành với các môn giáo dục học như lý thuyết giáo dục, giáo học pháp,phương pháp giảng dạy. Ở Nhật Bản, sau chiến tranh Thế giới thứ Hai, đào tạo giáo viên được thực hiệntrong các trường đại học đa ngành, theo mô hình đào tạo mở, trên cơ sở cấp chứngchỉ dạy học, sinh viên các ngành có thể đăng ký theo học chương trình lấy chứngchỉ dạy học đồng thời với việc theo học chương trình chính thức họ đang theo học.Thậm chí, sinh viên có thể theo học lấy đồng thời ba chứng chỉ dạy ở ba cấp họccủa giáo dục phổ thông trong thời gian 4 năm học như tại Đại học Chiba. Mô hình* Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Vinh** Trưởng phòng Đào tạo - Trường Đại học Vinh78 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC MÔ HÌNH ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN A + Bđào tạo như vậy ở Nhật Bản vừa cung cấp một đội ngũ giáo viên đông đảo để cáctrường phổ thông lựa chọn, vừa tăng cường năng lực và cơ hội tìm kiếm việc làmcho sinh viên. Hiện nay, đối với phần lớn các nước Đông Á như Trung Quốc, Hồng Kông,Đài Loan, và Hàn Quốc, cả hai mô hình đào tạo giáo viên là mô hình song song(concurrent) và mô hình nối tiếp (consecutive) cùng tồn tại. Việc đào tạo giáo viênở các nước này cũng có hai hệ thống trường cùng đảm nhiệm là hệ thống các trườngchuyên đào tạo giáo viên (trường sư phạm) và hệ thống các trường đào tạo đa ngành.Trong khu vực, ngoài Trung Quốc đào tạo giáo viên chủ yếu là trong các trường sưphạm, các nước còn lại trong khu vực Đông Á, việc đào tạo giáo viên trung học chủyếu được thực hiện ở các trường đào tạo đa ngành còn giáo viên tiểu học thườngđược đào tạo ở các trường sư phạm. Ở nhiều quốc gia châu Âu, việc thực hiện tiến trình Bologna (Bologna Process)đã có những thay đổi đáng kể trong việc đào tạo giáo viên. Hiện nay, có gần 90%các nước thành viên EU và 70% cơ sở giáo dục đại học ở các nước này đã triển khaiđào tạo giáo viên theo hai bậc nối tiếp cử nhân (Bachelor) và thạc sĩ (Master). Việcđào tạo giáo viên ở tất cả các bậc chủ yếu được thực hiện ở các trường đại học đangành (University), với các chương trình đào tạo được phát triển theo định hướngphát triển năng lực, đáp ứng chuẩn ở mỗi quốc gia và cộng đồng Châu Âu. Ở Iceland, từ 2011, chính phủ đã yêu cầu giáo viên các bậc học phải có trình độthạc sĩ thay vì có trình độ cử nhân như trước đây. Việc đào tạo giáo viên được thựchiện theo mô hình nối tiếp, với 3 năm đầu để lấy bằng cử nhân và 2 năm tiếp theo đểlấy bằng thạc sĩ ở các đại học đa ngành có đào tạo giáo viên. Ở những cơ sở giáo dụcnày, người học sẽ được học tập ở các khoa sư phạm (College of teacher education)thuộc các trường đại học tổng hợp. Chương trình đào tạo giáo viên ở Iceland gần đâyđược xây dựng theo định hướng phát triển năng lực người học với các yêu cầu ngườihọc có được các năng lực sau đây trong quá trình đào tạo: + Có kiến thức về phương pháp luận nghiên cứu khoa học giáo dục; kiến thức lýthuyết hiện đại về dạy học và ...