Y học cổ truyền kinh điển - sách Kim Quỹ: THIÊN THỨ HAI MƯƠI MẠCH, CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ PHỤ NỮ CÓ THAI

Tham khảo tài liệu y học cổ truyền kinh điển - sách kim quỹ: thiên thứ hai mươi mạch, chứng và phép trị phụ nữ có thai, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học cổ truyền kinh điển - sách Kim Quỹ: THIÊN THỨ HAI MƯƠI MẠCH, CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ PHỤ NỮ CÓ THAI THIÊN THỨ HAI MƯƠI MẠCH, CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ PHỤ NỮ CÓ THAIĐIỀU 1Thầy nói : Đàn bà được mạch tượng bình hòa, Âm mạch (Xích) Tiểu, Nhược,người khát, không ăn được, không nóng lạnh, tên là Nhân thần (có thai). Quế chichủ về bệnh ấy. Theo phép, 60 ngày nên có chứng này giả sử có ý giả nghịch trị, 1thăng thêm thổ, hạ, thời tuyệt.ĐIỀU 2Đàn bà vốn có bệnh Trừng (Tích), kinh dứt chưa đến 3 tháng, mà gặp lậu hạ (huyếtxuống liên miên không dứt) không dứt, thai động ở trên rốn, là Trừng cố (là bệnhTrừng tích lâu ngày không chữa được) làm hại. Có thai, 6 tháng động, trước 3tháng, lúc kinh thủy lợi, thai vậy. Hạ huyết ấy, sau khi dứt 3 tháng, sắc bầm đen, ứhuyết vậy. Sở dĩ huyết không dứt, do Trừng không đi vậy, nên hạ Trừng, Quế chi,Phục linh hoàn chủ về bệnh ấy.QUẾ CHI PHỤC LINH HOÀN PHƯƠNGQuế chi - Phục linh - Mẫu đơn (bỏ tim) - Thược Dược - Đào nhân (bỏ vỏ, chóp,rang). Các vị ngang nhau.Nghiền bột, luyện mật làm hoàn, như phân thỏ, trước mỗi bữa ăn, uống 1 hoàn,không dứt, thêm đến 3 hoàn.ĐIỀU 3Đàn bà có thai 6, 7 tháng, mạch Huyền, phát nhiệt, thai càng trướng, bụng đau,ghét lạnh, thiếu phúc liêm như bị gió thổi, sở dĩ như vậy vì tử cung mở, nên dùngPhụ tử thang ôn tạng.ĐIỀU 4Thầy nói : Đàn bà có chứng Lậu hạ, có hư thai rồi nhân đó tiếp tục hạ huyết đềukhông dứt, có thai hạ huyết, giả linh có thai trong bụng đau, là bào trở, Giao, Ngạithang chủ về bệnh ấy.GIAO NGẠI THANG PHƯƠNG(1 Phương gia Càn cương 1 lạng - Hồ thị trị đàn bà bào động, không có Càncương)Xuyên khung : 2 lạng A giao : 2 lạngCam thảo : 2 lạng Ngại diệp : 3 lạngĐương quy : 3 lạngThược dược : 4 lạngCàn địa hoàng : 6 lạngDùng 5 thăng nước, thanh tửu 3 thăng, hiệp đun lấy 3 thăng, bỏ bã, cho A giao vào,khiến cho tiêu hết, uống nóng 1 thăng, ngày uống 3 lần. không bớt. Lại uống.ĐIỀU 5Đàn bà mang thai, trong bụng đau vắt, Đương quy, Thược dược tán chủ về bệnhấy.ĐƯƠNG QUY, THƯỢC DƯỢC TÁN PHƯƠNGĐương quy : 3 lạngThược dược : 1 cânPhục linh : 4 lạng Trạch tả : nửa cânBạch truật : 4 lạng Xuyên khung : nửa cân (có chỗ ghi là 3 lạng)Nghiền bột, uống 1 muỗng với rượu - Ngày uống 3 lần.ĐIỀU 6Có thai, ói mửa không ngớt, Càn cương, Nhân sâm, Bán hạ hoàn, chủ về bệnh ấy.CÀN CƯƠNG, NHÂN SÂM, BÁN HẠ, HOÀN PHƯƠNGCàn cương : 1 lạng Nhân sâm : 1 lạngBán hạ : 2 lạngNghiền bột, dùng Sanh cương trấp làm hồ luyện hoàn như hạt Ngô đồng, uống 10hoàn, ngày uống 3 lần.ĐIỀU 7Có thai tiểu tiện khó, ăn uống như thường, Đương quy, Bối mẫu, 9khác sâm hoànchủ về bệnh ấy.ĐƯƠNG QUY, BỐI MẪU, KHỔ SÂM HOÀN PHƯƠNG(Con trai, gia nửa lạng Hoạt thạch)Đương quy, Bối mẫu, Khổ sâm : đều 4 lạngNghiền bột, luyện mật làm hoàn bằng hạt Ngô đồng. Mỗi lần uống 3 hoàn. Thêmlần đến 10 hoàn.ĐIỀU 8Có thai, có thủy khí, mình nặng, tiểu tiện không lợi, gây gấy ghét lạnh, dậy, đầuchoáng váng, Qùy tử, Phục linh tán chủ về bệnh ấy.QÙY TỬ, PHỤC LINH TÁN PHƯƠNGQùy tử : 1 thăng Phục linh : 3 lạngNghiền bột, uống 1 muỗng, ngày 3 lần, tiểu tiện lợi thời lành.ĐIỀU 9Đàn bà có thai, nên thường uống Đương quy tán.ĐƯƠNG QUY TÁN PHƯƠNGĐương quy : 1 cân Hoàng cầm : 1 cânThược dược : 1 cânXuyên khung : 1 cânBạch truật : nửa cânNghiền bột, uống 1 muỗng với rượu, ngày uống 2 lần. Có thai thường uống dễsanh, thai không tật bệnh. Làm chủ cả sản hậu 100 bệnh.ĐIỀU 10Nhâm thần dưỡng thai, Bạch truật tán làm chủ.BẠCH TRUẬT TÁN PHƯƠNG(Xem ở “Ngoại đài”).Bạch truật : 4 phân Xuyên khung : 4 phânThục tiêu (bỏ mồ hôi) : 3 phân Mẫu lệ : 2 phânNghiền bột, uống 1 muỗng với rượu, ngày 3 lần đêm 1 lần. Nếu đau, gia Thượcdược. Dưới Tâm có độc làm đau, bội gia Xuyên khung. Tâm phiền, thổ, đau,không ăn uống được gia Tế tân 1 lạng, Bán hạ thứ lớn 20 củ, lại dùng thổ tươngthủy uống thuốc. Nếu ói, dùng thổ tương thủy uống đi. Lại không giải, dùng nướcTiểu mạch uống đi. Bớt rồi, khát, dùng cháo Đại mạch uống đi. Bệnh khó lành,uống đi chớ cất.ĐIỀU 11Đàn bà thai bị thương, mang thai bụng đầy, không tiểu tiện được, từ thắt lưng trởxuống nặng nề, dáng như có thủy khí, mang thai 7 tháng, Thái âm đáng lẽ nuôikhông nuôi, đó là Tâm khí thực, nên châm tả Lao cung và Quan nguyên, tiểu tiệnhơi lợi thời lành. ...