Y học cổ truyền kinh điển - sách Tố Vấn: Thiên bốn mươi sáu: BỆNH NĂNG LUẬN

Tham khảo tài liệu y học cổ truyền kinh điển - sách tố vấn: thiên bốn mươi sáu: bệnh năng luận, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học cổ truyền kinh điển - sách Tố Vấn: Thiên bốn mươi sáu: BỆNH NĂNG LUẬN Thiên bốn mươi sáu: BỆNH NĂNG LUẬNHoàng Đế hỏi rằng:- Người mắc bệnh Vị quản ung, chẩn thế nào có thể biết được (1)? [1]Kỳ Bá thưa rằng:- Chẩn bệnh đó, nên “hậu” ở Vị mạch. Mạch đó sẽ Trầm. Tế Trầm, Tế là dokhi nghịch. Nghịch thời mạch ở Nhân nghinh tất phải rất thịnh, rất thịnh nênnhiệt (2) [2].Nhân nghinh là mạch của Vị. Nếu nghịch mà thịnh thời đó là do nhiệt tụ ở Vịkhẩu, mà không dẫn đi được, nên mới thành chứng Ung ở Vị khẩu [3].Hoàng Đế hỏi:Vì sao bệnh nhân không thể nằm yên? [4]Kỳ Bá thưa rằng:Vị Tàng bị thương, tinh khônng thể dẫn đi, qui tụ cả vào Vị, nên không thểnằm yên [5].Không thể nằm ngửa được, là vì sao? [6]Phế, như cái lọng che cho cả các Tàng. Phế khí thịnh nện mạch Đại, mạch đạinên không thể nằm ngửa. Đã bàn rõ ở thiên Kỳ hằng âm dương [7].Có người mắc bệnh Quyết, chẩn mạch bên Hữu trầm mà Khẩn, mạch bên TảPhù mà Trì...Vậy chủ bệnh ở đâu? [8]Nếu chẩn về mùa Đông, mạch bên Hữu vốn nên Trầm Khẩn, đó là ứng vớibốn mùa, mạch bên Tả Phù mà Trì, dó là trái với bốn mùa. Ở bên tả, nên chủvề bệnh ở Thận, cũng có quan hệ đến Phế, và đau ở “yêu” [9].Vì sao? [10]Vì mạch của kinh Thiếu âm suốt qua Thận, chằng l ên phế. Giờ chẩn được Phếmạch, đủ biết là Thận cũng mắc bệnh mà thành chứng đau ở “yêu” [11].Có người mắc chứng Cảnh ung (mụn ở cổ), hoặc d ùng đá, hoặc dùng châm vàcứu, mà đều khỏi, vậy chính bệnh nó ở đâu? [12]Đó, danh tuy giống nhau, nhưng bệnh chứng lại có khác. Về khí của bệnhUng, nên dùng đá để tả... Vì vậy nên bệnh danh không khác mà trị pháp lạikhác [13].Có người mắc bệnh “giận dữ, rồi dại”, nguyên nhân bởi đâu? [14]Đó là sinh ra bởi khí dương ... [15]Khí dương, sao lại có cuống? [16]Dương khí vì nén ép, không phấn phát lên được, mới thành chứng cuồng nóä(1). Bệnh đó gọi là Dương quyết [17].Điều trị bằng phép nào? [18]Dương minh thời thường động, Cự dương Thiếu dương không động. Giờ lạiđộng mà đại, tật, nên mới thành bệnh. Vậy giờ chỉ giảm bớt ăn, sẽ khỏi [19].Phàm ăn, thời nhờ ở sự biến hóa của Thái âm mà trướng khí ở Dương minh.Dương minh là một cơ quan vừa nhiều khí lại nhiều huyết, nếu lại cho thêmthức ăn vào thời dương càng thịnh mà cuồng càng tăng. Vậy điều cần nhất làgiảm bớt ăn, rồi cho uống n ước “sinh thiết lạc” (1), vì nó có cái năng lực hạ khírất hay [20].Hoàng Đế hỏi:Có người mắc bệnh mình nóng, rã rời, hãn ra như tắm, ố phong và thiểu khi…Đó là bệnh gì? [21]Kỳ Bá thưa rằng:Bệnh đó gọi là Tửu phong [22].Điều trị thế nào? [23]Dùng Trạch tả, Truật, mỗi vị 10 phân, Mi hàm thảo (tức vô tâm thảo, hoặc vôphong thảo) 5 phân, dùng ba nhúm tay, uống sau khi ăn cơm [24].Như nói: “mạch Trầm mà tế...” tức là khí chẩn mạch tin vào tay chỉ như hình“châm” lấy tay miết mạch xuống, nếu Tỳ khí tụ ở Tỳ thời mạch sẽ “ki ên”, nếuThận khí dồn lên Can, Can dồn lên Tâm thời mạch sẽ “đại” (1). [25]