Y học cổ truyền kinh điển - sách Tố Vấn: Thiên mười ba: DI TINH BIẾN KHÍ LUẬN

Tham khảo tài liệu y học cổ truyền kinh điển - sách tố vấn: thiên mười ba: di tinh biến khí luận, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học cổ truyền kinh điển - sách Tố Vấn: Thiên mười ba: DI TINH BIẾN KHÍ LUẬN Thiên mười ba: DI TINH BIẾN KHÍ LUẬNHoàng Đế hỏi rằng:Tôi nghe đời xưa trị bệnh, làm cho di ích tinh, biến hóa khí... chỉ cần dùngphép Chúc do mà thôi. Đến đời nay trị bệnh, dùng độc dược để trị bên trong,dùng châm thạch để trị bên ngoài... Thế mà có người khỏi, có người khôngkhỏi, là vì sao? [1]Kỳ Bá thưa rằng:Về đời vãng cổ, người ở lẫn vào khoảng cầm thú, động tác (l àm mạnh) để chokhỏi hàn, Aâm cư (núp dưới bóng râm) để cho khỏi nắng. Bên trong không cógì hệ lụy, bên ngoài không có sự gì bó buộc. Đó là một thời đại điềm đạm, ýchí hoàn toàn thỏa thích, tà không thể lọt vào sâu. Vì thế nên không cần dùngđộc dược để trị bên trong, dùng châm thạch để trị bên ngoài... Mà chỉ dùngChúc do cũng có thể khỏi [2].Đến đời nay thời khác hẳn. Sự ưu hoạn làm rầy bên trong, việc nhọc nhằn làmlụy bên ngoài, đã trái với khí của bốn mùa, lại ngược cả sự “thích nghi” củahàn thử (rét nóng). Gió độc thổi tới luôn, h ư tà quanh sớm tối...Bên trong vàosâu tới Phủ, Tàng, cốt, tủy, bên ngoài làm thương đến không khiếu, bì phu. Vìthế nên bệnh nhẹ hóa nặng, bệnh nặng thời chết, dù cho Chúc do c ũng khôngcông hiệu [3].Hoàng Đế khen phải, rồi lại hỏi rằng:Tôi muốn khi trị bệnh, biết rõ được sống chết, phân biệt đ ược hiềm nghi, tìmtới điều cốt yếu, không hề thiếu sót... Làm thế nào được như vậy? [4]Kỳ Bá thưa rằng:Xem sắc, chẩn mạch, là một điều kiện rất cần thiết. Phải hợp với năm hành làKim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, và thời tiết của bốn mùa, gió của 8 phương...Đềucó thể do sắc và mạch để xét đoán [5].Về đời Trung cổ, đối với việc trị bệnh, đợi bệnh đến rồi mới trị. D ùng thangdịch (thuốc nước) điều trị trong 10 ngày, để trừ khử các chứng bệnh thuộc về“tám gió, năm tý” (1) [6].Nếu qua mười ngày mà vẫn không khỏi sẽ phải d ùng các cành của loài thảo tô,thảo cai (cành và rễ), cả gốc lẫn ngọn để điều trị. Ti êu, bản đã được, ta sẽ tiêután [7].Đến đời gần đây thời không đ ược thế nữa. Không biết nhận khí hậu của bốnmùa, không hiểu lẽ âm dương, không biết đường thuận nghịch. Khi bệnh đãthành rồi, mới dùng “vi châm” để trị bên ngoài, dùng thang dịch để trị bêntrong, bọn thô công lại càng liều lĩnh, cho là bệnh có thể dùng phép “công”khiến cho bệnh cũ chưa khỏi, bệnh mới lại sinh ra...đó thật là cái lỗi khôngchịu xét rõ sắc và mạch, không nhận đích được tinh khi thịnh hay hư, và cái l ẽ“tiêu bản”, nên mới đến như vậy [8].Hoàng Đế hỏi rằng:Xin cho biết lẽ cốt yếu thế nào? [9]Kỳ Bá thưa rằng:Cái cốt yếu của sự trị bệnh l à xét ở sắc và mạnh. Sau khi đã nhận rõ thế nào làthuận, thế nào là nghịch, thế nào là tiêu, thế nào là bản, rồi lại phải xét xem có“thần” hay không. Nếu không có thần thời sẽ chết. Đó l à cái cốt yếu của sự trịbệnh [10]