Y học cổ truyền kinh điển - sách Tố Vấn: Thiên mười một: NGŨ TẠNG BIỆT LUẬN

Tham khảo tài liệu y học cổ truyền kinh điển - sách tố vấn: thiên mười một: ngũ tạng biệt luận, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học cổ truyền kinh điển - sách Tố Vấn: Thiên mười một: NGŨ TẠNG BIỆT LUẬN Thiên mười một: NGŨ TẠNG BIỆT LUẬNHoàng Đế hỏi rằng:Tôi nghe những kẻ phương sĩ (1) hoặc lấy não tủy làm Tàng, hoặc lấy Trường,Vị làm Tàng, hoặc lấy làm Phủ... mà đều lấy làm phải cả, không biết vì sao,xin nói rõ cho nghe... [1]Kỳ Bá thưa rằng:Não, tủy, cốt, mạch, đởm, nữ tử bào...sáu thứ đó đều do địa khí sinh ra. Nóùđều Tàng ở Aâm, mà tương với đất, chỉ có Tàng mà không tàng, gọi nó là “kỳhằng chi phủ” [2]. Đến nh ư Vị, Đại trường, Tiểu trường, Tam tiêu, Bàngquang..., năm cái đó đều do thiên khí sinh ra. Khí c ủa nó tượng với trời, chỉ tảmà không tàng. Nóù hấp thụ cái trọc khí của năm Tàng, nên gọi là “truyền hóachi phủ”, nó không thể tích trữ đ ược lâu mà phải du tả ngay (2) [3].4) Phách môn c ũng là một cơ quan sai khiến của năm Tàng, thủy cốc tới nơiđó, không thể chứa lâu (3) [4].Phàm gọi là năm Tàng, tức là những cơ quan chứa tinh khí mà không tả, nó chỉmãn mà không thực [5].Đến như phủ là một cơ quan truyền hóa mà không tàng, cho nên chỉ thực màkhông thể mãn [6].Bởi vì: thủy cốc vào miệng, thời Vị thực mà Trường hư, khi thức ăn đã dẫnxuống, thời Trường thực mà Vị hư. Cho nên nói: “thực mà không mãn, mãnmà không thực” [7].Hoàng Đế hỏi rằng:Khi khẩu sao lại có thể làm chủ cho cả năm T àng?. (1) [8].Kỳ Bá thưa rằng:Vị, coi cũng như cái biển để chứa thủy cốc, nó l à nguồn gốc của sáu phủ [9].Năm vị ăn vào miệng, chứa ở Vị để nuôi khí của năm T àng. Khí khẩu cũngtức là Thái âm [10]. Phàm khí vị của năm Tàng sáu Phủ, đều sản xuất ra từ Vị,rồi biến hiện lên khí khẩu. Cho nên ở Tàng tượng luận đã nói: “năm khí hútvào mũi, chứa ở Tâm Phế: [11]. Tâm phế có bệnh, mũi cũng v ì đó mà thởkhông thông (2) [12].Phàm trị bệnh, phải xét ở bộ phận d ưới như Trường Vị, là cơ quan thu nạp vàbài tiết thủy cốc, lại phải chẩn ở khí khẩu để đoán cái khí của T àng, Phủ...Rồimới nhận xét đến ý chí và bệnh tình ra sao [13].Nếu câu nệ vào quỉ thần, không thể nói là đức tốt, nếu lại ghét cả châm thạch,không thể tiến tới trí xảo (1) [14].Người mắc bệnh, không muốn để cho dùng đúng phương pháp để điều trị,bệnh tật không khỏi, d ù có cố chữa cũng là vô ích [15]