Y học cổ truyền Việt Nam - Sách kim quỹ part 8

Hỏi : Người bệnh mạch Sác, Sác là nhiệt, nên tiêu cốc, đòi ăn, mà trở lại thổ là cớ sao ? Thầy nói : Vì phát hạn, khiến cho dương vi, Cách khí hư, mạch bèn Sác. Sác là khách nhiệt, không hay tiêu cốc, vì trong Vỵ hư lãnh. Mạch Huyền là hư vậy, Vỵ khí không dư, sáng ăn vào, chiều thổ, biến thành phản Vỵ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học cổ truyền Việt Nam - Sách kim quỹ part 8 Dùng 3 thăng nước, đun lấy 1 thăng, uống hết 1 lần THIÊN THỨ MƯỜI BẢY MẠCH, CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ BỆNH ẨU THỔ, UẾ, HẠ LỢI ĐIỀU 1 Ẩu gia (người vốn có chứng ói) có ung nùng, không thể trị ói, Nùng hết, tự lành. ĐIỀU 2 Trước ói rồi khát, đó là muốn giải, vì dưới Tâm có chi ẩm. Đó là thuộc Ẩm gia. Ẩu giavốn khát, giờ trở lại không khát, vì dưới Tâm có chi ẩm. Đó là thuộc chi ẩm. ĐIỀU 3 Hỏi : Người bệnh mạch Sác, Sác là nhiệt, nên tiêu cốc, đòi ăn, mà trở lại thổ là cớ sao ? Thầy nói : Vì phát hạn, khiến cho dương vi, Cách khí hư, mạch bèn Sác. Sác là kháchnhiệt, không hay tiêu cốc, vì trong Vỵ hư lãnh. Mạch Huyền là hư vậy, Vỵ khí không dư, sáng ăn vào, chiều thổ, biến thành phản Vỵ.Hàn ở trên, y giả lại hạ đi, khiến cho mạch trở lại Huyền, cho nên gọi là hư. ĐIỀU 4 Thốn khẩu mạch Vi mà Sác, Vi thời không có khí, không khí thời vinh hư, vinh hư thờihuyết không đủ, huyết không đủ thời trong hung lạnh. ĐIỀU 5 Phu dương mạch Phù mà Sáp, Phù thời là hư, Sáp thời thương Tỳ, Tỳ thương thờikhông nhồi bóp, sáng ăn, chiều thổ, chiều ăn, sáng thổ, đồ ăn cũ không hóa, t ên gọi làPhản Vỵ. Mạch Khẩn mà Sác, bệnh khó trị. ĐIỀU 6 Người bệnh muốn thổ, không thể hạ đi. ĐIỀU 7 Nấc cục mà bụng đầy, xem đại, tiểu tiện, biết bộ phận nào không lợi, lợi đi hẳn lành. ĐIỀU 8 Hạ mà hung đầy, Thù du thang chủ về bệnh ấy. THÙ DU THANG PHƯƠNG Ngô thù du : 1 thăng Nhân sâm : 3 lạng Sanh cương : 6 lạng Đại táo : 12 quả Dùng 5 thăng nước, đun lấy 3 thăng, uống nóng 7 hiệp, ngày uống 3 lần. ĐIỀU 9 Ói khan, thổ ra bọt dãi, đầu đau, Thù du thang chủ về bệnh ấy. ĐIỀU 10 Ụa mà ruột kêu, dưới Tâm buổi, Bán hạ tả Tâm thang chủ về bệnh ấy. BÁN HẠ TẢ TÂM THANG PHƯƠNG Bán hạ (rửa) : nửa thăng Hoàng cầm : 3 lạng Càn cương : 3 lạng Nhân sâm : 3 lạng Hoàng liên : 1 lạng Đại táo : 12 quả Cam thảo (nướng) : 2 lạng Dùng 1 đấu nước, đun lấy 6 thăng, bỏ bã, lại đun lấy 3 thăng, uống nóng 1 thăng, ngàyuống 3 lần. ĐIỀU 11 Ói khan mà lợi, Hoàng cầm gia Bán hạ, Sinh cương thang chủ về bệnh ấy. HOÀNG CẦM GIA BÁN HẠ, SINH CƯƠNG THANG PHƯƠNG. Hoàng cầm : 3 lạngCam thảo (nướng) : 2 lạng Thược dược : 2 lạng Bán hạ : nửa thăng Sanh cương : 3 lạng Đại táo : 12 quả Dùng 1 đấu nước, đun lấy 3 thăng, bỏ bã, uống nóng 1 thăng, ngày 2 lần, đêm 1 lần. ĐIỀU 12 Các thức ói mửa, thức ăn không xuống được, Tiểu bán hạ thang chủ về bệnh ấy. ĐIỀU 13 Ẩu thổ mà bệnh ở trên cách, ẩu thổ rồi nghĩ đến nước, giải gao cho uống đi. Nghĩ đếnnước, Trư linh thang chủ về bệnh ấy. TRƯ LINH THANG PHƯƠNG Trư linh - Phục linh - Bạch truật ngang nhau Nghiền bột, uống 1 muỗng, ngày 3 lần. ĐIỀU 14 Ẩu mà mạch Nhược, tiểu tiện lại lợi, mình có hơi nhiệt, thấy Quyết, khó trị. Tứ nghịchthang chủ về bệnh ấy. TỨ NGHỊCH THANG PHƯƠNG Phụ tử (sống) : 1 củ Càn cương : 1 lạng rưỡi Cam thảo (nướng) : 2 lạng Dùng 3 thăng nước, đun lấy 1 thăng 2 hiệp, bỏ bã, phân uống nóng 2 lần. Người mạnhcó thể dùng Đại Phụ tử 1 củ, Càn cương 3 lạng. ĐIỀU 15 Ói mà phát nhiệt, Tiểu sài hồ thang, chủ về bệnh ấy. TIỂU SÀI HỒ THANG PHƯƠNG Sài hồ : nửa cân Hoàng cầm : 3 lạng Nhân sâm : 3 lạng Cam thảo : 3 lạng Bán hạ : nửa cân Sanh cương : 3 lạng Đại táo : 12 quả Dùng 1 đấu 2 thăng nước, đun lấy 6 thăng, bỏ bã, lại đun lấy 3 thăng, uống nóng 1thăng, ngày uống 3 lần. ĐIỀU 16 Phản Vỵ, Ẩu thổ, Đại bán hạ thang chủ về bệnh ấy. “Thiên kim” nói : Trị phản Vỵ không nạp được đồ ăn, ăn vào thổ ngay. “Ngoại đài” nói : Trị ói, dưới Tâm bĩ, rắn. ĐẠI BÁN HẠ THANG PHƯƠNG Bán hạ (rửa, y củ) : 2 thăng Nhân sâm : 3 lạng Bạch truật : 1 thăng 3 vị trên dùng 1 đấu 2 thăng nước, hòa mật vào, đánh 240 lần, đun thuốc, lấy 2 thăngrưỡi, uống nóng 1 thăng, phần còn lại uống lần thứ 2. ĐIỀU 17 Ăn rồi, thổ ngay, Đại hoàng, Cam thảo thang chủ về bệnh ấy. (“Ngoại đài” phương : lạitrị thổ thủy). ĐẠI HOÀNG CAM THẢO THANG PHƯƠNG Đại hoàng : 4 lạng Cam thảo : 1 lạng 3 thăng nước, đun lấy 1 thăng, phân uống nóng 2 lần. ĐIỀU 18 Phản Vỵ, thổ mà khay muốn uống nước, Phục linh, Trạch tả thang chủ về bệnh ấy. “Ngoại đài” : Trị tiêu khát, mạch Tuyệt, Vỵ phản, có Tiểu mạch 2 thăng . PHỤC LINH TRẠCH TẢ THANG PHƯ ...