Y học cổ truyền Việt Nam - Sách linh khu part 7

Sắc gồm xanh, đen, trắng, vàng, tất cả đều biểu hiện 1 cách đoan chính, đầy đủ, đều có những bộ phận riêng của nó, nay nếu nơi bộ phận nào đó màu đỏ, thì sắc của nó cũng đỏ và to như trái giáp, trái du lại hiện lên nơi vùng diện vương, như vậy họ sẽ chết không quá 1 ngày[61]. Khi nào khí sắc biểu hiện lên những vùng cao và nhọn, đó là khí ở đầu và mặt bị không hư cho nên tà khí mới hướng lên trên chỗ cao[62]. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học cổ truyền Việt Nam - Sách linh khu part 7 Sắc gồm xanh, đen, trắng, vàng, tất cả đều biểu hiện 1 cách đoan chính, đầy đủ,đều có những bộ phận riêng của nó, nay nếu nơi bộ phận nào đó màu đỏ, thì sắccủa nó cũng đỏ và to như trái giáp, trái du lại hiện lên nơi vùng diện vương, nhưvậy họ sẽ chết không quá 1 ngày[61]. Khi nào khí sắc biểu hiện lên những vùngcao và nhọn, đó là khí ở đầu và mặt bị không hư cho nên tà khí mới hướng lên trênchỗ cao[62]. Khi nào sắc khí hiện ra nơi chỗ lõm nhọn xuống tức là tà khí cũnghướng xuống chỗ thấp[63]. Tà khí ở bên trái hoặc bên phải cũng luận theo lẽ nhưtrên[64]. Khi dùng ngũ sắc để gọi các tạng thì: màu xanh thuộc về Can, màu đỏthuộc về Tâm, màu trắng thuộc về Phế, màu vàng thuộc về Tỳ, màu đen thuộc vềThận[65]. Can hợp với cân, tâm hợp với mạch, Phế hợp với bì, Tỳ hợp với nhục,Thận hợp với cốt vậy”[66]. THIÊN 50 : LUẬN DŨNG Hoàng Đế hỏi Thiếu Du: Nay có người ở đây, họ cùng đi với nhau, đứng 1 chỗvới nhau, trong số có nhiều lớp tuổi già, trẻ... họ mặc quần áo dày mỏng như nhau.vậy mà thình lình gặp 1 cơn gió mạnh, mưa to, có người bị bệnh, có người khôngbị bệnh, hoặc đều bị bệnh, hoặc đều không bị bệnh, nguyên nhân nào khiến nhưvậy ?”[1]. Thiếu Du đáp: “Bệ hạ muốn hỏi việc nào trước tiên ?”[2]. Hoàng Đế đáp: Ta mong được nghe tất cả”[3]. Thiếu Du đáp: “Mùa xuân thuộc Thanh Phong, mùa hạ thuộc Dương Phong, mùathu thuộc Lương Phong, mùa đông thuộc Hàn Phong, đây là các loại Phong thuộctứ thời, vì thế nó gây bệnh cũng không đồng hình trạng”[4]. Hoàng Đế hỏi: Phong thuộc tứ thời gây bệnh nơi con người như thế nào ?”[5]. Thiếu Du đáp: “Người nào sắc khí vàng, da mỏng, thịt mềm, họ sẽ không thắngđược hư Phong của mùa thu[6]. Người nào sắc khí đỏ, da mỏng, thịt mềm, họ sẽkhông thắng được hư Phong của mùa đông”[7]. Hoàng Đế hỏi: Người có sắc khí đen mà da dày, thịt rắn chắc, họ sẽ không bịthương bởi Phong khí của tứ thời[8]. Khi nào da của họ mỏng, thịt không rắn chắc,sắc khí lại thay đổi bất nhất thì khi nào mùa trưởng hạ đến lại có hư Phong, họ sẽbị bệnh[9]. Khi nào da họ dày, thịt rắn chắc thì mùa trưởng hạ đến lại có hư Phong,họ cũng không bị bệnh[10]. Khi nào da họ dày, thịt rắn chắc, nếu họ bị trúng cảm(cả Phong lẫn Hàn), ngoại nội đều như thế, bấy giờ họ mới bị bệnh”[11]. Hoàng đế nói: “Đúng ! “[12]. Hoàng Đế hỏi: Ôi ! Con người có thể nhẫn thống hoặc bất nhẫn thống, khôngphải là điều kiện dễ, phân biệt ai là kẻ gan dạ hoặc kẻ hèn nhát[13]. Ôi ! Có khi cókẻ dũng sĩ nhẫn được thống, khi họ thấy việc gì khó khăn thì họ e sợ, nhưng khigặp sự đau đớn thì họ không bị lay chuyển[14]. Ôi ! Có khi có kẻ dũng sĩ nhẫnđược thống, khi họ thấy việc gì khó khăn, họ không e sợ, khi họ gặp sự đau đớn, họkhông bị lay chuyển[15]. Ôi ! kẻ khiếp sĩ không nhẫn được thống, mặt họ lấm lét,sợ đến nỗi không nói được lên lời, họ kinh hoảng đến thất đi sắc khí ỡ mặt, nhansắc ở mặt bị thay đổi, dở chết, dở sống[16]. Những điều nói trên ta đã thấy rõ rồi,nhưng ta chưa hiểu tại sao lại như vậy, ta mong được nghe về nguyên do khiến nhưvậy”[17]. Thiếu Du đáp: “Ôi ! vấn đề nhẫn thống và bất nhẫn thống chỉ là dùng để phânbiệt được sự dày mỏng của làn da, sự cứng mềm và căng lơi của bắp thịt mà thôi,chứ không dùng để bàn về dũng và khiếp của con người”[18]. Hoàng Đế hỏi: Ta mong được nghe về những gì đã tạo nên con người dũng vàkhiếp”[19]. Thiếu Du đáp: “Người dũng sĩ là người có đôi mắt sâu mà vững vàng, to rộng,nhìn thẳng và bộc lộ nét sáng suốt, Tam tiêu và tấu lý giăng trên bắp thịt thông cảngang và dọc, Tâm khí đoan chính, ngay thẳng, Can khí rộng và cứng rắn, Đởmkhí đầy đủ và tỏa rộng ra đến tứ chi, khi nổi giận lên thì khí thịnh ngực căng ra,Can khí nổi lên Đởm khí tỏa rộng ra, khóe mắt như muốn toét ra và đôi mắt trừnglên, lông mao dựng dậy, mặt xanh, Đó là những gì mà người dũng sĩ biểu lộra”[20]. Hoàng Đế nói: Ta mong được nghe về những sự bộc lộ của người khiếp sĩ”[21]. Thiếu Du đáp: “Người hèn nhát có đôi mắt to đến nỗi không khép kín lại được,khí sắc Âm Dương để mất, Tam tiêu và tấu lý không được ngang rộng ra, xươngche ngực (kết vu) ngắn mà nhỏ, Can hệ lỏng lẻo, Đởm khí không đầy đủ và lỏnglẻo, Trường và Vị co khúc lại, dưới hông sườn rỗng, tuy vừa mới nổi giận mà khícũng vẫn không lên được đầy ngực. Can khí và Phế khí tuy đang bùng lên nhưngkhí lại suy muốn quay trở xuống, vì thế họ không thể kéo dài cơn giận, Đó chính lànét bộc lộ của kẻ hèn nhát”[22]. Hoàng Đế hỏi: Kẻ hèn nhát có rượu vào, cơn giận của họ sẽ không kém bậcdũng sĩ, tạng nào đã khiến thành như thế ?”[23]. Thiếu Du đáp: “Rượu là tinh khí của thủy cốc, là chất dịch của thực cốc (cơmnấu chín), Khí của nó nhanh nhẹn, hung hãn, khi nó đi vào trong Vị sẽ làm cho V ịbị trướng, khí của nó sẽ nghịch lên trên làm đầy lồng ngực, làm cho Can khí phùvà Đởm khí hoành, Ngay lúc bấy giờ (lúc say), họ vốn so mình với bậc dũng sĩ,nhưng khi khí bị vơi đi họ sẽ hối; Khi mà h ...