Ý nghĩa của câu chủ động – Bị động qua phân tích mật độ mệnh đề

Phân tích diễn ngôn hiện đại có thể phân tích mệnh đề của câu chủ động - bị động để làm rõ tất cả các ý trong câu. Dựa vào những thành tựu mới nhất của ngôn ngữ học phổ quát, bài viết đề xuất các quy tắc phân tích mật độ mệnh đề trong câu chủ động - bị động giúp hiểu một cách tường minh ý nghĩa và từ đó có thể dễ dàng cải biến câu thuộc phạm trù này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ý nghĩa của câu chủ động – Bị động qua phân tích mật độ mệnh đềTAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 8 (33) - Thaùng 10/2015 Ý nghĩa của câu chủ động – Bị động qua phân tích mật độ mệnh đề Meanings of the active – Passive sentences in the light of analyzing proposition density ThS. Trương Văn Ánh, Trường Đại học Sài Gòn ThS. Hứa Bích Thủy Trường Đại học Bạc Liêu M.A. Truong Van Anh, Sai Gon University M.A. Hua Bich Thuy The University of Bac LieuTóm tắtHàm lượng ý nghĩa của câu chủ động - bị động không phụ thuộc vào độ dài hay ngắn của câu mà phụthuộc vào số lượng mệnh đề có trong câu. Phân tích diễn ngôn hiện đại có thể phân tích mệnh đề củacâu chủ động - bị động để làm rõ tất cả các ý trong câu. Dựa vào những thành tựu mới nhất của ngônngữ học phổ quát, chúng tôi đề xuất các quy tắc phân tích mật độ mệnh đề trong câu chủ động - bị độnggiúp hiểu một cách tường minh ý nghĩa và từ đó có thể dễ dàng cải biến câu thuộc phạm trù này.Từ khóa: phân tích diễn ngôn, mệnh đề, mật độ, quy tắc…AbstractThe meaning contents of Vietnamese sentences do not depend on their length, but the number of theirpropositions. Modern discourse analysis can help analyze the sentence propositions of the active –passive sentences to make their meanings clear. In the light of the latest achievements of universallinguistics, we suggest the rules for analyzing the proposition density of the active – passive sentenceshelping explicitly understand the meaning and then easily transform the sentences of this category.Key words: discourse analysis, propositions, density, rule… 1. Khái niệm về phân tích mệnh đề giao tiếp so với cấu trúc ngữ nghĩa của các Trong ngôn ngữ học có một ngành tâm câu và văn bản.lý học tri nhận nghiên cứu những cách Một khái niệm quan trọng đối với cácchúng ta tạo ra nghĩa cho diễn ngôn. Các nhà nghiên cứu là mệnh đề. Mệnh đề lànhà tâm lý này chủ yếu nghiên cứu cách trí một đơn vị ý kiến, một nhận định thể hiệntuệ con người sở hữu ngôn ngữ, cách cấu một yêu cầu thực tế (Jay, 2003, tr.21), mộttrúc và nội dung của diễn ngôn ảnh hưởng đơn vị cơ bản liên quan đến sự hiểu biết vànhững gì được xử lý và ghi nhớ. Họ ít quan lưu giữ văn bản (Kintsch, 1974, tr.34;tâm đến cách ngôn ngữ được sử dụng để Kintsch & Keenan, 1973, tr.12). “Mệnh đề 20tương ứng với động từ, tính từ, trạng từ, một nhóm học sinh đọc hai văn bản hầugiới từ, và liên từ (không phải danh từ hoặc như giống nhau về độ dài, nhưng có sốđại từ)” (Covington, 2008, tr.2). Mật độ lượng mệnh đề khác nhau. Kết quả chomệnh đề là một yếu tố quan trọng trong thấy văn bản có ít mệnh đề hơn sẽ dễ hiểuviệc diễn tả hàm lượng ý vì vai trò của và dễ nhớ hơn.mệnh đề trong tìm hiểu và lưu giữ văn bản. Tương đương ý nghĩa hay tươngTheo David Nunan, mệnh đề là một nhận đương mệnh đề trong hai câu cải biến vàđịnh về một thực thể hay sự kiện nào đó. trong hai ngôn ngữ sẽ giúp đánh giá chínhMột câu có thể có một mệnh đề duy nhất xác sự nắm bắt của học viên đối với loạihoặc nhiều mệnh đề. Một câu đơn như câu này. Hay nói cách khác, phân tích“The cat ate the rat” (Con mèo ăn con mệnh đề sẽ giúp đánh giá được sự thụ đắcchuột) có một mệnh đề duy nhất được thể ngôn ngữ ở câu chủ động – bị động.hiện như sau: 2. Phân tích mệnh đề trong cải biến (ATE, CAT, RAT) câu chủ động – bị động (ĂN, MÈO, CHUỘT) 2.1. Quy tắc phân tích mệnh đề Chỉ có phân tích mệnh đề giúp nhà Nhằm hiểu rõ ý nghĩa hơn để tiến hànhnghiên cứu so sánh các văn bản mà theo cải biến câu, phân tích mệnh đề trong câucách khác thì không thể thực hiện được chủ động – bị động giúp nhận diện chính(David, N. 1989, tr. 55). Nhiều văn bản có xác các vai trò của các thành phần câu.cùng độ dài với cùng đề tài, nhưng có hàm Nhiều tác giả ở nước ngoài đã đề ralượng mệnh đề hoàn toàn khác nhau. Dù các quy tắc phân tích mệnh đề trong câu,các văn bản tương đương về nội dung và nhưng các quy tắc này mang tính manhcấu trú ...