Yếu tố từ vựng biểu thái của hành động ngôn từ phê bình trong hội thoại Việt - Mỹ

Bài viết đề cập đến yếu tố văn hóa tạo nên sự khác biệt trong hành vi phê bình được thể hiện qua các phương thức biểu thị tình thái trong tiếng Việt và tiếng Anh, trong hành động ngôn từ phê bình trong hội thoại Việt Nam và Anh Mỹ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Yếu tố từ vựng biểu thái của hành động ngôn từ phê bình trong hội thoại Việt - Mỹ52NG6N NGf & Bin S6NGs l 9 (239)-2015YEU TO Tir VV>f G BIEU THAI CUA HANH DpNGNGON TU PHE BINH TRONG HQITHOAI VIET - MtLEXICO-MODAL MARKERS DISPLAYED IN CRITICIZING UTTERANCESIN VIETNAMESE - AMERICAN CONVERSATIONSTRirONGVANDINH(ThS; Tnrtrng fi»i hpc Quy Nhom)Ahstract: The article is about the lexico-modal markers displaying the speakers attitudein criticizing utterances in Vietnamese - American conversations. These markers are dealtwith on groxmds of the principle of courtesy with a view to helping readers see how theVietnamese and American peoples attitude is expressed through the speech act ofcriticizing, a seriously damaging face-threatening act. This will help unprove theeffectiveness of Vietnamese - American cross-cultural communication when interlocutorsfeel obUged to resort to this speech act.Key words: criticizing; modality; utterances; lexico-modal makers.hdi s{r cdm thdng khiSm ldn do quan h$ tn^l.S$tvlndlPhe binh ]k m$t hdnh vi ngdn ngtt c6 thl thiit vdi hdng xdm Idng giing. [...J. Ngugrcdugc xem k hit st^c nh^y c ^ trong tit c& Igi, vdn hda phuong Tdy difa trSn nin tdngcAc nin vSn h6a. N6 du(?c thyc hi^n v6i xd hdi cdng nghiip, rdt coi trgng tif do vdnhilu mic dich khic nhau ti^y thuOc v ^ riSngtucdrihdn.mic dich, mli quan h$ gitta ngu6i phS binhChinh vl vin hda Vi$t - My cd sp kMcvk again bj phS binh ciing nhu tlnh hulng bi$t rit r« i^t trong hinh vi phi binh nSngiao tilp cu dil. Nhimg vin dl phS binh ai, v i ^ tim hilu cic ylu t l bilu thii trong hinhphe binh diiu gi vd phi binh nhu Ihi ndo dpng ngdn tits phi binh trong hdi tho^u Vi$t v.v... thl v3n hda mSi noi mli kh^. VSn My li lit cin thilt.h6a Vi$t d6i h6i phii rdt th$n trpng khi thvic2. M$t si van dl vl tlnh thiihi^ hitah vi phS blnh bdi vi Ngudi Viit rdi 2.1. Khdi nifm dnh thdixem trgng hda khi nen hg trdnh phi binhTinh thdi l i dli tupng nghign cihi ci^atnfc tiip, thdm chi trdnh niu jJ kiin niu cd Idgic tinh thdi, nginh khoa hpc quan timnguy ca Idm tdn thuang ddi Idc [,ti.6l]. dm thih chin ngvy hay tinh ding sai ciaTuy nhiSn, v9n h6a Mf 1^ hoin toin m ^ dl. Tinh thdi dupc chia lim haikhic. Ngudi My thudng vdo thdng vdn di, lofi: tinh thdi chd quan vk tinh thiindi thdng nhiing gi minh nght, [...] khdngkhdch quan. Logic tinh thii rit quan tfimche gidu nhdn xit cda minh bdng nhdng C{imdin tlnh thdi khdch quan vdi cic ph^m tiiltd hoa Mj! [...]. vk dhi}!, thdng thdn dugcdupc die bi$t chi trpng Id llnh tdt yiu,uu tiSn hon Uch Ji/ [6, tr.21].tlnh khd ndng vd tlnh Min thftc cia n^iNguIn glc cua s khic bi^t vin h6a gitta dung m$nh de. Tinh tinh thdi khdch quanVipt Nam vi cic nmSrc phirong Tiy nfii hoin toin khdng bin din vai trd ciia nguiiichung dupc Rutledge [10, tr.60-61], chi li: ndi. Trong khi dd, tinh thdi chi quan 1^ UVdn hda Viit Nam dum trin nin Idng kinhdli tupng nghiSn cijni cua ngdn ngQ hpc viti ndng nghiip lua nude. Nd ddi hdi sif gin nd dupc xem li thu$c tinh cOa ciu hay ciiakit rdt chdt chi vdi gia dinh, Idng xd vd ddi phit ngdtLS6 9 (239)-2015NG6N NGC & Bdi S6NG53Lyons [7. tr.2S4] quan nifm tinh thdi ULNh$nB90**nhiing tie ngu dugc ngudi ndi su dping de Suy dinhHifnthih:nghladiSn td y kiin hodc thdi dg ddi vdi ndi dungthnm$nh de md cdu biiu thj hay tinh hudng mdph6duQicxdc bfitc ^ thietm$nh de dd mieu td^. Di sSu nghi^ curu vebiSnbupcminhthih thdi trong ngfin ngft, Palmer [9, tr.l6]dUQICt6nc6thSph6pkhiing dinh ^^tinh chii quan Id tiiu chi ca bdnkhdng chficchuab^gcOa tinh thdf* vh nhln nh$n **tinh thdi Id s^rquanquyetngUphdp hda thdi d0 vd fr kiin (c6 tinh chu chfinbjcSm trdngngvyquan) cua ngudi ndP Chia si quan di^m khdngthet^odo^r5ngniiy, Ho^g Trgng Phien [3, tr.30] cung nhittri cho itng: Tinh thdi Id phgm trii ngft Theo Pahner [g, tr.2], trong bin thdi niy,ph^ cua cdu a dgng tiem tdng, nd c6 mdt nhdn thuc vk dgo nghia li hai logi thdi cdntrong tdt cd cdc kiiu cdu. Biiu ndy thi hi$n bdn nhdt xil theo ngU nghia hgc. Nhdna chd cdc cdu c6 gid trj thai sv, nd c6 tdc thuc, theo Dowmng & Locke [5, tr.383], cdlien quan din kiin thuc [...] vi dgo nghiadtfiig thdng bdo m^t dieu mdi mi. Qua dd,dugc dimg di ndi den nghta v vd sv chongudi nghe hieu rang ngudi ndi cd thdi d0 phip.thi ndo ddi vdi hi$n th^c. NghiSn cihi quan X£t d gdc do giao tilp. Downing & Lockediem cua c&c hpc gi& v^ tinh th^, NguySn [5, tr.383] chi ra ring? Qua hai logi thdiVfin Hi$p [2, tr.84] nh§n x6t: Trong ngdn [nhjn thiic vi djo nghla - TG], ngudingti hQC hi4n nay, khdi ni^m tinh thdi ndi thifc hiin hai chdc ndng giao tiip quanthudng dugc cdc tdc gid ditng de chi m^t trgng: (a) binh ludn vd ddnh gid s{t diin gidiphgm trii ngU nghta r$ng ldn, xoc^ quanh hien thifc;(b) can thiip vd mang Igi nhihigmdi quan h$ to^ ba giita ngudi ndi, t0i dungthay ddi ds{r tinh .mieu td trong phdt ngdn vd thitc te. Phgm 2.3. Cdc phmmg ti$n biiu ...