9 câu hỏi ôn tập Triết học.

Phật giáo là trường phái triết học, xuất hiện vào cuối thể kỷ 6 TCN ở miền Bắc Ấn Độ. Đạo Phật ra đời trong làn sóng phản đối cảu chế độ đẳng cấp
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
9 câu hỏi ôn tập Triết học. 9 câu hỏi ôn tập Triết học 9 Caâu hoûi oân taäp moân TRIEÁT HOÏC QTDN K13-2002 CAÂU 1: PHAÄT GIAÙO 1. Giôùi thieäu Phaät giaùo Phaät giaùo laø traøo löu trieát hoïc toân giaùo xuaát hieän vaøo khoaûng cuoái theá kyû VI TCN ôû mieàn baéc AD. Ñaïo Phaät ra ñôøi trong laøn soùng phaûn ñoái söï ngöï trò cuûa ñaïo Balamoân vaø cheá ñoä ñaúng caáp Voâ thöôøng, voâ ngaõ Daïo Phaät cho raèng vuõ truï laø voâ thuyû, voâ chung, vaïn vaät trong theá giôùi chæ laø doøng bieán hoaù voâ thöôøng, voâ ñònh, khoâng do moät vò thaàn naøo saùng taïo neân caû. Vì theá giôùi luoân laø doøng bieán aûo voâ thöôøng neân khoâng coù caùi goïi laø baûn ngaõ, khoâng coù thöïc theå; taát caû theo quy luaät nhaân quaû cöù bieán ñoåi khoâng ngöøng, khoâng nghæ, theo quaù trình sinh, truï, dò, dieät hay thaønh, truï, hoaïi, khoâng vaø chæ coù söï bieán hoaù aáy laø thöôøng höõu. Luaät Nhaân quaû Taát caû caùc söï vaät, hieän töôïng toàn taïi trong vuõ truï ñeàu khoâng thoaùt ra khoûi söï chi phoái cuûa luaät Nhaân duyeân. Caùi nhaân nhôø coù caùi duyeân môùi sinh ra ñöôïc quaû. Quaû laïi do caùi duyeân maø thaønh ra nhaân khaùc. Con ngöôøi cuõng do nhaân duyeân keát hôïp vaø ñöôïc taïo bôûi 2 thaønh phaàn: theå xaùc vaø tinh thaàn. Ñaïo Phaät ñöa ra thuyeát Töù dieäu ñeá . Ñaây laø tö töôûng trieát lyù nhaân sinh cuûa ñaïo Phaät. Ñoù laø 4 chaân lyù cô baûn veà cuoäc soáng vaø thaùi ñoä cuûa con ngöôøi trong cuoäc soáng: Khoå ñeá, Taäp ñeá, Dieäu ñeá vaø Ñaïo ñeá. ♦ Khoå ñeá laø chaân lyù veà baûn chaát cuûa söï khoå treân ñôøi. Theo Ñöùc phaät, caùi maø chuùng ta goïi laø “caùi toâi”, “caù nhaân” chæ laø söï keát hôïp cuûa “nguõ uaån”, töùc 5 nhoùm caùc naêng löïc vaät vaø chaát tinh thaàn, bao goàm : Saéc uaån,Thuï uaån,Töôûng uaån,Haønh uaån, Thöùc uaån.Caùc yeáu toá trong moãi uaån cuõng nhö caû nguõ uaån ñeàu raøng buoäc vaø phuï thuoäc laãn nhau. Maët khaùc, caû nguõ uaån ñeàu raøng buoäc vaø phuï thuoäc theá giôùi beân ngoaøi. Nhö vaäy con ngöôøi ta laø moät thöïc theå khoâng taùch rôøi khoûi vuõ truï bao la. Moãi uaån cuõng nhö caû nguõ uaån ñeàu thay ñoåi töøng giaây töøng phuùt. Cuoäc ñôøi chính baûn thaân noù cuõng laø moät söï vaän ñoäng, moät söï hoùa thaønh lieân tuïc vaø thay ñoåi khoâng ngöøng. ♦ Trong Taäp ñeá, ñöùc Phaät ñaõ neâu nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán ñau khoå. Trong ñoù nguyeân nhaân chuû yeáu laø loøng ham muoán. Nguoàn goác cuûa loøng ham muoán laø söï khoâng hieåu bieát vaø laàn löôït traûi qua moät heä thoáng cuûa nhöõng moái lieân heä nhaân quaû nhieàu cung baäc goïi laø “thaäp nhò nhaân duyeân”, goàm: Voâ minh, Haønh, Thöùc, Danh saéc, Luïc caên, Xuùc, Thuï, AÙi, Thuû, Höõu, Sinh, Laõo töû. Möôøi hai nhaân duyeân laø quy luaät töông taùc cuûa quan heä nhaân quaû ôû caû quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai. Neáu coøn voâ minh, meâ muoäi, u toái, voïng ñoäng thì coøn coù ñieàu kieän vaø nhaân toá sinh ra moïi bieåu hieän cuûa nghieäp vaø khoå. Cöù nhö theá maø quay caùi voøng Thaäp nhò nhaân duyeân laø cô cheá luaân hoài sinh töû cuûa chuùng sinh, trong ñoù coù loaøi ngöôøi. ♦ Dieät ñeá laø chaân lyù veà söï thaät tröø moïi nguyeân nhaân cuûa ñau khoå. Muoán tröø khöû ñöôïc khoå ñau, ngöôøi ta phaûi tröø khöû goác reã chính cuûa noù laø aùi duïc vaø voâ minh, töø boû tham, saân, si trong cuoäc soáng. Vaø dieät tröø ñau khoå, chính laø “Nieát baøn”-söï “Giaûi thoaùt” cuoái cuøng khoûi moïi raøng buoäc töû sinh, moïi phieàn naõo aùm aûnh. Khaùi nieäm “Giaûi thoaùt” vaø “Nieát baøn” ñeå noùi tôùi höôùng ñi tôùi, muïc ñích cuûa ñôøi ngöôøi. ♦ Ñaïo ñeá: ñaõ chæ ra con ñöôøng ñeå ñi ñeán choã giaùc ngoä, giaûi thoaùt baèng caùch thöïc hieän 8 con ñöôøng ñuùng (baùt chaùnh ñaïo) trong caùc lónh vöïc: nhaän thöùc (chính kieán, chính tö duy); lôøi noùi, vieäc laøm (chính ngöõ, chính nghieäp); vieäc möu sinh (chính maïng, chính tònh tieán) vaø söï tu luyeän (chính nieäm, chính ñònh). Treân 8 con ñöôøng ñuùng, baûn thaân chuùng ta laø ngöôøi quyeát ñònh söï tieán boä cuûa mình. 2. Trieát hoïc Phaät giaùo -nhöõng aûnh höôûng tôùi quan nieäm soáng cuûa ngöôøi Vieät. Phaät giaùo xuaát phaùt töø con ngöôøi ñeå nhìn nhaän theá giôùi xung quanh. Vì theá môùi coù caâu “ ngöôøi ta laø moät caùi tieåu vuõ truï” trong caùi ñaïi vuõ truï laø trôøi ñaát. Noù khoâng xuaát phaùt töø caùi tröøu töôïng ñeå tìm hieåu nguyeân lyù caáu taïo cuûa vuõ truï maø xuaát phaùt töø caùi tröøu töôïng ñeå nhaän thöùc söï huyeàn ñoàng cuûa con ngöôøi trong vuõ truï. Sôû dó ñaïo Phaät ñaët troïng taâm vaøo con ngöôøi tröôùc laø bôûi vì ñaïo Phaät cho raèng con ngöôøi bieát ñöôïc mình thì seõ bie ...