An sinh xã hội ở Việt Nam thời kỳ đổi mới

Khái niệm an sinh xã hội; chủ trương, quan điểm của Đảng về an sinh xã hội trong thời kỳ đổi mới; thực trạng bảo đảm an sinh xã hội trong sự gắn bó mật thiết với thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội hơn 25 năm qua...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
An sinh xã hội ở Việt Nam thời kỳ đổi mớiAN SINH X· HéI ë VIÖT NAM THêI Kú §æI MíI PH¹M XU¢N NAM(*)I. VÒ kh¸I niÖm an sinh x· héi 2. VËy néi hµm cña kh¸i niÖm an Tr−íc khi ®i vµo ph©n tÝch, ®¸nh sinh x· héi lµ g×?gi¸, nhËn ®Þnh vÒ an sinh x· héi ë n−íc - Theo nghÜa réng, an sinh x· héita sau h¬n 25 n¨m ®æi míi, chóng ta (social security trong tiÕng Anh, sÐcuritÐcÇn t×m hiÓu xem: vÊn ®Ò an sinh x· héi sociale trong tiÕng Ph¸p) lµ sù b¶o ®¶m®−îc ®Æt ra trªn c¬ së lý thuyÕt nµo, néi thùc hiÖn c¸c quyÒn con ng−êi ®−îc sènghµm cña kh¸i niÖm an sinh x· héi lµ g×, trong hßa b×nh; ®−îc tù do lµm ¨n, c−c¸c bé phËn hîp thµnh hÖ thèng chÝnh tró, di chuyÓn, ph¸t biÓu chÝnh kiÕns¸ch an sinh x· héi ra sao? trong khu«n khæ luËt ph¸p; ®−îc häc 1. Theo c¸c nhµ nghiªn cøu, vÊn ®Ò tËp, cã viÖc lµm, cã nhµ ë; ®−îc b¶o ®¶man sinh x· héi ®−îc ®Æt ra trªn c¬ së lý thu nhËp ®Ó tháa m·n nh÷ng nhu cÇuthuyÕt rñi ro. Lý thuyÕt nµy cho r»ng, thiÕt yÕu khi bÞ rñi ro, tai n¹n, tuæitrong ®êi sèng cña m×nh, mäi c¸ nh©n, giµ,...mäi gia ®×nh, mäi céng ®ång ®Òu khã Theo nghÜa nµy th× tÇm bao phñ cñatr¸nh khái cã nh÷ng lóc gÆp rñi ro, tøc an sinh x· héi rÊt lín vµ v× vËy bªn c¹nhlµ ph¶i ®èi mÆt víi thiÖt h¹i, mÊt m¸t, thuËt ng÷ an sinh x· héi ®−îc sö dôngth−¬ng vong do thiªn tai, ®Þch häa hoÆc réng r·i, cã nh÷ng lóc nh÷ng n¬i, c¸cnh÷ng biÕn ®éng tiªu cùc vÒ kinh tÕ - x· thuËt ng÷ b¶o ®¶m x· héi, b¶o trî x· héi,héi g©y ra. V× thÕ, x· héi mµ ®¹i diÖn lµ an ninh x· héi, an toµn x· héi,... còngnhµ n−íc cÇn ph¶i ®Æt ra nhiÖm vô ®−îc dïng víi nh÷ng hµm nghÜa kh«ngqu¶n lý rñi ro, nghÜa lµ ph¶i sö dông hoµn toµn t−¬ng ®ång (xem: 1, tr.25).∗hµng lo¹t biÖn ph¸p nh»m hç trî cho - Cßn theo nghÜa hÑp, an sinh x· héinh÷ng ®èi t−îng gÆp khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ sù b¶o vÖ cña x· héi ®èi víi c¸c thµnhlµ nh÷ng ng−êi nghÌo, gi¶m bít t¸c viªn cña m×nh th«ng qua mét lo¹t biÖn®éng cña rñi ro, gióp hä æn ®Þnh cuéc ph¸p c«ng céng nh»m kh¾c phôc nh÷ngsèng vµ hßa nhËp céng ®ång. Nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ vµ x· héi do bÞ mÊtbiÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro Êy dÇn dÇn hoÆc bÞ gi¶m thu nhËp, g©y ra bëi thiªn®−îc bæ sung, ph¸t triÓn vµ trë thµnh hÖthèng chÝnh s¸ch an sinh x· héi. (∗) GS.TS., ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam.4 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 5.2012tai, èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, truyÒn thèng v¨n hãa ë n−íc m×nh trongthÊt nghiÖp, tµn tËt, tuæi giµ, ®ång thêi tõng giai ®o¹n lÞch sö cô thÓ.b¶o ®¶m ch¨m sãc y tÕ vµ trî cÊp y tÕ II. Chñ tr−¬ng, quan ®iÓm cña §¶ng vÒ an sinh x·cho c¸c gia ®×nh cã con nhá, cho nh÷ng héi trong thêi kú §æi míing−êi giµ c« ®¬n, trÎ em må c«i,... (xem:2, tr.97). 1. Nh×n l¹i thêi kú tr−íc ®æi míi, do Néi hµm kh¸i niÖm an sinh x· héi nhiÒu nguyªn nh©n mµ chñ yÕu lµ dotheo nghÜa hÑp võa nªu lµ dùa trªn ®Þnh thùc hiÖn nh÷ng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸chnghÜa cña Tæ chøc Lao ®éng quèc tÕ mang nÆng tÝnh chñ quan, duy ý chÝ(ILO). NhiÒu nhµ nghiªn cøu vÒ an sinh trong c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa vµ x©yx· héi ë n−íc ta còng chñ yÕu dùa vµo dùng chñ nghÜa x· héi theo mét m«®Þnh nghÜa nµy, tuy ®«i khi cã gia gi¶m h×nh cò ®· lçi thêi, cho nªn n−íc ta ®·Ýt nhiÒu. l©m vµo khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi trÇm träng. Trong ®iÒu kiÖn nh− thÕ, 3. §Ó vËn dông nhËn thøc vÒ néi viÖc b¶o ®¶m an sinh x· héi chØ cã thÓhµm kh¸i niÖm an sinh x· héi trong bã hÑp trong mét sè chÕ ®é trî cÊp ëcuéc sèng, ë nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi møc thÊp cho nh÷ng ng−êi cã c«ng víihiÖn nay, ng−êi ta ®· thiÕt lËp vµ ngµy c¸ch m¹ng, cho th−¬ng bÖnh binh vµ giacµng hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch an ®×nh liÖt sÜ.sinh x· héi víi c¸c bé phËn hîp thµnhkh¸c nhau. Víi ph−¬ng ch©m “nh×n th¼ng vµo sù thËt”, §¹i héi VI cña §¶ng (12/1986) Cã n¬i chØ nªu hai hîp phÇn chÝnh ®· nghiªm kh¾c tù phª b×nh vÒ nh÷nglµ: b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ. Cã khuyÕt ®iÓm, sai lÇm nãi trªn, ®ång thêin¬i ®Æt ra ba hîp phÇn lµ: b¶o hiÓm x· ®Ò ra ®−êng lèi ®æi míi toµn diÖn ®Êthéi, b¶o hiÓm y tÕ vµ trî gióp x· héi. L¹i n−íc. Trong ®ã cã nh÷ng chñ tr−¬ng,cã n¬i nªu lªn bèn hîp phÇn lµ: b¶o quan ®iÓm mang tÝnh ®ét ph¸ nh»m ®ÈyhiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm nhanh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ph¸t triÓnthÊt nghiÖp vµ trî gióp x· héi (xem x· héi, nhê vËy mµ tõng b−íc thùc hiÖnthªm: 3, tr.40), v.v… tèt h¬n an sinh x· héi cho nhiÒu ®èi Dï cã c¸c bé phËn hîp thµnh kh¸c t−îng cÇn thiÕt.nhau, song hÖ thèng chÝnh s¸ch an sinh Nh÷ng chñ tr−¬ng, quan ®iÓm c¬x· héi ë ®©u còng ph¶i ®¸p øng ba chøc b¶n ®ã lµ:n¨ng c¬ b¶n: i) Phßng ngõa rñi ro; ii)Gi¶m thiÓu rñi ro; iii) Kh¾c phôc rñi ro. - ChuyÓn nÒn kinh tÕ tõ m« h×nh kÕ ho¹ch hãa tËp trung quan liªu bao cÊp Trªn ®©y lµ mét sè nÐt chung vµ cã s ...