Ảnh hưởng của 5 công thức phân bón và kỹ thuật nhân giống bằng chồi củ và nuôi cấy mô lên năng suất và hàm lượng curcumin của cây nghệ Xà Cừ

nhằm nghiên cứu sâu hơn về ảnh hưởng của các liều lượng phân bón lên khả năng sinh trưởng và năng suất của cây nghệ Xà Cừ được nhân giống bằng củ và cả nuôi cấy mô để góp phần hoàn thiện quy trình trồng và đưa nghệ Xà Cừ vào cơ cấu cây dược liệu được trồng trong tỉnh An Giang.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của 5 công thức phân bón và kỹ thuật nhân giống bằng chồi củ và nuôi cấy mô lên năng suất và hàm lượng curcumin của cây nghệ Xà CừJournal of Science – 2015, Vol.7 (1), 84 – 93Part C: Agricultural Sciences, Fisheries and BiotechnologyẢNH HƯỞNG CỦA 5 CÔNG THỨC PHÂN BÓN VÀ KỸ THUẬT NHÂN GIỐNG BẰNGCHỒI CỦ VÀ NUÔI CẤY MÔ LÊN NĂNG SUẤT VÀ HÀM LƯỢNG CURCUMIN CỦACÂY NGHỆ XÀ CỪTrịnh Hoài Vũ11ThS. Trường Đại học An GiangThông tin chung:Ngày nhận bài: 24/08/15Ngày nhận kết quả bình duyệt:07/09/15Ngày chấp nhận đăng : 09/15ABSTRACTThe research was conducted to evaluate the effects of 5 fertilized fomulars on theproductivity and curcumin concentration of temulawak propagated from rhizomeand tissue culturing. The results showed that fertilizers increased significantly theheight, the number of shoot and the length of leaves but did not increase the widthTitle:of leaves. The fertilized fomula provided high productivity 90-60-120kg/ha of twoThe effects of 5 fertilized fomularskinds of temulawak propagated from rhizome and tissue culturing. Theand propagated technique fromproductivity of rhizome of temulawak propagated from rhizome was higher andrhizome and tissue culturing onhas more meaning than those propagated from tissue culturing. The increase ofproductivity and curcuminfertilizer help to increase the productivity of rhizome; however, there is noconcentration of temulawakdifference of curcumin concentration in all fertilized fomulas. CurcuminTừ khóa:concentration was 0,517% in temulawak propagated from rhizome and 0,583% inNghệ Xà Cừ, Curcumatemulawak propagated from tissue culturing; but, this differences has no meaningxanthorrhiza, curcumin, phânin statistics.bón, nuôi cấy môKeywords:TÓM TẮTTemulawak, Curcumaxanthorrhiza, curcumin, fertilizer,Thí nghiệm được tiến hành nhằm đánh giá ảnh hưởng của các liều lượng phân bóntissue culturekhác nhau lên năng suất và hàm lượng curcumin của nghệ Xà Cừ được nhângiống bằng chồi củ và nuôi cấy mô. Kết quả thí nghiệm cho thấy yếu tố phân bónlàm gia tăng đáng kể chiều cao cây, số chồi và chiều dài lá, nhưng không làm giatăng chiều rộng lá của cây. Công thức phân bón cho năng suất cao là 90 – 60 120 (kg/ha) ở cả hai loại nghệ Xà Cừ nhân giống bằng chồi củ và nuôi cấy mô.Năng suất củ ở cây nghệ Xà Cừ nhân giống bằng củ cao hơn và khác biệt có ýnghĩa so với cây nhân giống bằng nuôi cấy mô. Sự gia tăng liều lượng phân làmgia tăng năng suất củ nhưng không có sự khác biệt về hàm lượng curcumin ở tấtcả các nghiệm thức phân bón. Hàm lượng curcumin đạt trung bình 0,517% ở câynhân giống bằng củ và 0,583% ở cây nuôi cấy mô và những khác biệt này cũngkhông có ý nghĩa về mặt thống kê.1.(Ravindran & Babu, 2004). Ở Việt Nam, cây nghệđược trồng phổ biến để lấy củ, chủ yếu sử dụngtrong chế biến thực phẩm và chữa một số bệnhtheo kinh nghiệm truyền thống (Đỗ Tất Lợi,2004). Thành phần chính trong nghệ Xà Cừ làcurcumin, một hoạt chất có tác dụng kích thích tếGIỚI THIỆUChi Nghệ (Curcuma) là một chi lớn trong họGừng (Zingiberaceae), là loài cây hàng niên và rễcủ có thể tái sinh chồi mới trong nhiều năm, lâunay được sử dụng để làm gia vị, thuốc nhuộm vảivà thuốc kích thích ăn uống trong y học84Journal of Science – 2015, Vol.7 (1), 84 – 93Part C: Agricultural Sciences, Fisheries and Biotechnologybào gan tiết mật và tăng co bóp túi mật, tống mật,phá cholesterol ở thành mạch. Tinh dầu có tácdụng diệt vi sinh vật, tiêu viêm, ức chế kết tập tiểucầu, khử gốc tự do chống oxy hóa. Gần đây tìmthấy thêm nhiều chất trong củ nghệ có tác dụngđối với một số bệnh ung thư, AIDS (Itokawa et al,2008).của các liều lượng phân bón lên khả năng sinhtrưởng và năng suất của cây nghệ Xà Cừ đượcnhân giống bằng củ và cả nuôi cấy mô để gópphần hoàn thiện quy trình trồng và đưa nghệ XàCừ vào cơ cấu cây dược liệu được trồng trong tỉnhAn Giang.Cây nghệ Xà Cừ có thể được trồng ở điều kiệnnhiệt đới. Mă ̣c dù có thể trồng được trên các loạiđất khác nhau, nhưng phát triển tốt nhất là trongđất pha cát dễ thoát nước hay đất nhiều mùn tơixốp. Cây nghệ Xà Cừ có rễ con màu vàng, đượcdùng làm đồ gia vị, thuốc nhuộm màu thực vật,thuốc và mỹ phẩm (Mai Văn Quyền, 2000).2.1. Bố trí thí nghiệm2.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUThí nghiệm được bố trí theo thể thức khối hoàntoàn ngẫu nhiên với 3 lần lặp lại gồm 2 nhân tố:(1) Nhân tố giống (V) gồm 2 loại: V1: Cây giốngđược nhân giống từ chồi củ. V2: Cây giống đượcnhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô; (2)Nhân tố phân bón (F) gồm các nghiệm thức phânN - P2O5 - K2O với lượng như sau: F0: 45 – 30 30 (kg/ha) (đối chứng, lượng phân tương tự vớilượng phân bón của nông dân tại địa bàn); F1: 90– 60 - 60 (kg/ha); F2: 90 – 60 - 90 (kg/ha); F3: 90– 60 - 120 (kg/ha); F4: 90 – 60 - 150 (kg/ha).Trong đó, phân lân được bón lót vào thời điểmlàm đất trước khi trồng, phân đạm và kali còn lạiđược chia làm 3 lần bón vào các thời điểm 30, 60,90 ngày sau khi ...