Ảnh hưởng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đến hệ thống thông tin kế toán tại các Ngân hàng thương mại

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá thực trạng ảnh hưởng của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tới hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT) tại các Ngân hàng thương mại (NHTM) ở Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng các tài liệu kết hợp với phỏng vấn trực tiếp các đối tượng có liên quan của một số chi nhánh của NHTM trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đến hệ thống thông tin kế toán tại các Ngân hàng thương mại Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG ẢNH HƯỞNG CỦA CUỘC Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 ĐẾN HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ThS. Nguyễn Thị Hoài Thu1 Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên PGS. TS. Trần Mạnh Dũng2 Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Tóm tắt Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá thực trạng ảnh hưởng của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tới hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT) tại các Ngân hàng thương mại (NHTM) ở Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng các tài liệu kết hợp với phỏng vấn trực tiếp các đối tượng có liên quan của một số chi nhánh của NHTM trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 ảnh hưởng tới nhiều khía cạnh trong hoạt động của hệ thống thông tin nói chung và HTTTKT nói riêng của NHTM: tác động tới chính sách phát triển công nghệ của các NHTM; mở ra thêm các hướng phát triển sản phẩm, dịch vụ mới của NHTM; ảnh hưởng tới sự an toàn, bảo mật trong thông tin của ngân hàng; ảnh hưởng tới người sử dụng hệ thống thông tin của ngân hàng... Dựa trên kết quả nghiên cứu, một số khuyến nghị được đưa ra đối với NHTM và Ngân hàng Nhà nước để giúp các NHTM có những biện pháp chủ động ứng phó với sự thay đổi mạnh mẽ về khoa học công nghệ trong thời đại CMCN 4.0. Từ khóa: Hệ thống thông tin kế toán, Ngân hàng thương mại 1. Giới thiệu Những năm gần đây, với thành công trong sự phát triển của nền kinh tế, Việt Nam đã thoát khỏi nhóm các nước có thu nhập thấp, trở thành nhóm các nước có thu nhập trung bình. Tác động của việc tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), ký kết các Hiệp định Thương mại Tự do (FTAs), tham gia các tổ chức quốc tế... có ảnh hưởng lớn tới sức cạnh tranh của các doanh nghiệp, các lĩnh vực, ngành nghề... (Thanh Liêm, 2016). Để tăng năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp cần 1 Email của tác giả: nguyenhoaithu2010@gmail.com 2 Email của tác giả: manhdung@ktpt.edu.vn 253 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG quan tâm tới quản trị nội bộ và hệ thống thông tin quản lý (MIS) trong đó có hệ thống thông tin kế toán (AIS) (Hà Phạm, 2014). Đặc biệt, trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) khi tốc độ phát triển của công nghệ có bước đột phá mới, công nghệ thực tế ảo, vạn vật kết nối Internet, Trí tuệ nhân tạo, Big Data... được ứng dụng vào mọi lĩnh vực của đời sống, kinh tế - xã hội thì hệ thống thông tin kế toán tại doanh nghiệp nói chung và tại các NHTM nói riêng đóng vai trò quan trọng nhằm cung cấp những thông tin quản trị hữu ích và đưa ra các ý kiến tham mưu, cố vấn cho nhà quản lý ra quyết định kinh tế đúng đắn (Thu Phong, 2017). Trên thực tế, mỗi NHTM đều áp dụng riêng hệ thống thông tin kế toán và được thực hiện trên hệ thống công nghệ thông tin. Tuy nhiên, qua thực tế thì vẫn còn nhiều điểm vẫn còn đang tranh luận gay gắt như tính bảo mật, an toàn, phân cấp quản lý thông tin kế toán, quản lý khách hàng... Câu hỏi đặt ra là CMCN 4.0 có ảnh hưởng thế nào tới hệ thống thông tin kế toán tại NHTM ở Việt Nam? Trả lời được câu hỏi này sẽ giúp cho các NHTM ở Việt Nam thiết kế, xây dựng hệ thống thông tin kế toán sao cho phù hợp với nội bộ ngân hàng và bắt kịp xu thế phát triển công nghệ hiện nay. 2. Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và lĩnh vực ngân hàng tài chính Theo chiều dài lịch sử, thế giới đã trải qua ba cuộc cách mạng công nghiệp lớn. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất diễn ra tại Vương quốc Anh vào cuối thế kỷ XVIII, khi phát minh ra động cơ hơi nước và ứng dụng vào việc cơ giới hóa ngành sản xuất. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai bắt đầu vào cuối thế kỷ XIX ở khu vực Châu Âu và Bắc Mỹ khi năng lượng điện nước được sử dụng để sản xuất hàng loạt với quy mô lớn. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba bắt đầu vào khoảng thập kỷ 70 của thế kỷ XX, ảnh hưởng rộng lớn trên toàn cầu cùng với sự phát triển của máy tính, các thiết bị điện tử và công nghệ thông tin được sử dụng để tự động hóa sản xuất (Nghiêm Xuân Thành, 2017). Do sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và cộng nghệ, thế giới không ngừng chuyển động và kéo theo sự ra đời của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0). CMCN 4.0 được nhen nhóm từ những năm 2000 và đến nay đã thực sự bùng nổ, là cuộc cách mạng phát triển trên ba trụ cột chính là kỹ thuật số, công nghệ sinh học và vật lý: thiên về Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet of things (IOT), robot, 3D, Big Data với mục đích biến thế giới thực thành thế giới số. Với tốc độ, phạm vi và tác động lan tỏa đến mọi lĩnh vực, mọi chủ thể, CMCN 4.0 đã tạo ra những thay đổi cho một cuộc cách mạng hoàn toàn mới mà không phải là sự kéo dài của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba. Các nước trên thế giới đã mường tượng được sự tác động vô cùng to lớn của CMCN 4.0 trong mọi lĩnh vực, đến mọi chủ thể mà đặc biệt trong lĩnh vực tài chính ngân hàng. 254 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Dần dần máy móc, công nghệ trong lĩnh vực này sẽ thay thế dần con người mà sự giảm đáng kể nhân sự trong lĩnh vực tài chính ngân hàng là một ví dụ cụ thể. Theo đó, nhiều ngân hàng quốc tế đã có những bước đi cụ thể thông qua việc hiện đại hóa trong lĩnh vực tài chính ngân hàng; tái cấu trúc ngân h ...