Ảnh hưởng nhiệt độ và hoạt độ nước lên sự sinh trưởng của Fusarium oxysporum

Bài viết trình bày khảo sát trên nấm mốc Fusarium oxysporum được phân lập trên mẫu lúa ở tỉnh Kiên Giang, Việt Nam và được định danh bằng phương pháp truyền thống và phương pháp PCR với đoạn gen ITS1-5.8S-ITS2, cặp mồi ITS1-ITS2 và ITS3-ITS4 (LT: 841208.1).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng nhiệt độ và hoạt độ nước lên sự sinh trưởng của Fusarium oxysporumHội thảo khoa học khoa Công nghệ thực phẩm 2018 ẢNH HƯỞNG NHIỆT ĐỘ VÀ HOẠT ĐỘ NƯỚC LÊN SỰ SINH TRƯỞNG CỦA FUSARIUM OXYSPORUM Nguyễn Thị Kiều Nga*, Phan Thị Kim Liên Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh * Email: ntknga1194@gmail.com TÓM TẮT Nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu là đánh giá ảnh hưởng của nhiệt độ và hoạt độ nước lênsự sinh trưởng và phát triển của Fusarium oxysporum. Đánh giá khả năng kìm hãm sự sinh trưởng củaFusarium oxysporum dựa trên tốc độ tăng trưởng ở các hoạt độ nước 0.80÷0.99 với các mốc nhiệt độ30oC, 35oC, 40oC trên hai môi trường, môi trường Potato Dextrose Agar (PDA) và môi trường Gạotrong 9 ngày nuôi cấy. Từ các số liệu thực nghiệm xử lý bằng phần mềm Statgraphics version XV. Kếtquả nghiên cứu cho thấy, trên môi trường Gạo, hoạt độ nước 0.82 Fusarium oxysporum bị kìm hãmhoàn toàn sự phát triển ở tất cả các nhiệt độ được khảo sát. Trong khi đó, trên môi trường PotatoDextrose Agar, ở hoạt độ nước 0.8-0.84, Fusarium oxysporum bị kìm hãm hoàn toàn sự phát triển ở tấtcả các nhiệt độ được khảo sát 30oC, 35oC, 40oC. Đây là điều kiện hạn chế sự sinh trưởng và phát triểncủa Fusarium oxysporum.Từ khóa: Fusarium oxysporum, gạo, hoạt độ nước, nhiệt độ, tốc độ tăng trưởng. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Lúa là một trong những loại lương thực đóng vai trò quan trọng ở Việt Nam. Lúa là nguồn cungcấp năng lượng và acid amin. Tuy nhiên, việc trồng lúa đã, đang và sẽ bị đe dọa bởi nhiều yếu tố nênnăng suất và chất lượng thấp. Một trong những yếu tố này là việc nhiễm nấm mốc [1]. Độ ẩm là mộttrong những yếu tố quan trọng quyết định loại nấm mốc nhiễm lên lúa trong suốt quá trình bảo quản.Độ ẩm của lúa thường từ 15.5% tới 18.33% nên thường bị nhiễm nấm mốc trong suốt quá trình sảnxuất từ trước thu hoạch đến sau thu hoạch [2], [3], [4], [5]. Hơn nữa, nhiều công trình nghiên cứu đãbáo cáo rằng, nấm mốc thường xuất hiện trên các loại ngũ cốc như gạo, bắp có độ ẩm cao [2], [3].Việc nhiễm nấm mốc làm cho lúa xỉn màu, nhiễm độc tố và làm giảm sản lượng cũng như chất lượnglàm giảm giá trị và ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng như tổn thương gan, đột biến, quáithai, ung thư... thậm chí nguy hiểm hơn với liều lượng cao có thể dẫn đến tử vong đặc biệt là độc tốaflatoxins, fumonisins… Những loại độc tố này có thể gây ra ung thư cho người sử dụng. Đặc biệt, lúaở giai đoạn trước khi gặt thường bị nhiễm nấm mốc Fusarium sp.... Chủng nấm mốc này thường sinhrất nhiều loại độc tố như Fumonisins, T2, HT2… Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã tăngcường nghiên cứu các phương pháp kìm hãm sự tăng trưởng của nấm mốc như hoạt độ nước (aw),nhiệt độ [6]. Hoạt độ nước và nhiệt độ là các thông số quan trọng để xác định khả năng sinh trưởngcủa nấm mốc trên bề mặt nông sản [7]. Sự tăng trưởng của nấm mốc, sự tích tụ độc tố nấm trong thựcphẩm và thức ăn chăn nuôi chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, như hoạt độ nước (aw), nhiệt độ, pH,thành phần khí quyển…[8]. Hoạt độ thích hợp để nấm mốc gây hư hỏng nông sản 0.96-0.98, một sốnấm mốc có thể tăng trưởng ở hoạt độ thấp hơn [7]. Chất lượng nông sản là một vấn đề được cácchuyên gia trong nước và các tổ chức quốc tế đặc biệt chú ý. Vì thế, việc nghiên cứu các biện phápngăn chặn nấm mốc nhiễm trên các nông sản để bảo vệ sức khỏe cho người sử dụng là vấn đề cầnđược quan tâm. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm khảo sát ảnh hưởng của nhiệt độ và hoạt độnước lên sự sinh trưởng và phát triển của Fusarium oxysporum. 73 Nguyễn Thị Kiều Nga, Phan Thị Kim Liên 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu được khảo sát trên nấm mốc Fusarium oxysporum được phân lập trên mẫu lúa ở tỉnhKiên Giang, Việt Nam và được định danh bằng phương pháp truyền thống và phương pháp PCR vớiđoạn gen ITS1-5.8S-ITS2, cặp mồi ITS1-ITS2 và ITS3-ITS4 (LT: 841208.1).2.2. Thiết kế thí nghiệm Các yếu tố trong thiết kế thí nghiệm bao gồm 3 mức nhiệt độ khảo sát 30oC, 35oC, 40oC, 10 giá trịhoạt độ nước aw (0.8÷0.99) được sử dụng để khảo sát khả năng hạn chế tốc độ tăng trưởng củaFusarium oxysporum trên hai môi trường, môi trường Potato Dextrose Agar, môi trường Gạo.2.3 Phương pháp2.3.1 Khảo sát ảnh hưởng nhiệt độ và hoạt độ nước trên môi trường Gạo Môi trường Gạo sau khi hấp khử trùng sẽ được hiệu chỉnh bằng glycerol để có hoạt độ nước cầnthiết là 0.82; 0.83; 0.89; 0.90; 0.91; 0.94; 0.95; 0.96; 0.97; 0.98. Tiến hành chiết môi trường đã hiệuchỉnh vào đĩa petri. Cấy 5µl dịch bào tử (mật độ 106 bào tử ml-1) [9] lên mỗi ...