Bài giảng Bài 1: Tổng quan về thị trường chứng khoán

Nội dung của bài giảng "Tổng quan về thị trường chứng khoán" trình bày về cấu trúc của thị trường chứng khoán, vai trò của thị trường chứng khoán, các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán và điều kiện phát triển thị trường chứng khoán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bài 1: Tổng quan về thị trường chứng khoán Bài 1: Tổng quan về thị trường chứng khoán BÀI 1 TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN Hướng dẫn học Để học tốt bài này, sinh viên cần tham khảo các phương pháp học sau:  Học đúng lịch trình của môn học theo tuần, làm các bài luyện tập đầy đủ và tham gia thảo luận trên diễn đàn.  Đọc tài liệu hướng dẫn:  GS.TS Nguyễn Văn Nam & PGS.TS Vương Trọng Nghĩa, Giáo trình thị trường chứng khoán, NXB Tài chính, 2002. Trần Đăng Khâm, Thị trường chứng khoán – Phân tích cơ bản, NXB ĐH Kinh tế Quốc dân, 2009.  Sinh viên làm việc theo nhóm và trao đổi với giảng viên trực tiếp tại lớp học hoặc qua email.  Trang Web môn học. Nội dung  Cấu trúc của thị trường chứng khoán.  Vai trò của thị trường chứng khoán.  Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán.  Điều kiện phát triển thị trường chứng khoán. Mục tiêu Kết thúc bài 1, sinh viên cần nắm rõ những nội dung sau:  Hiểu được các khái niệm cơ bản về thị trường chứng khoán; vị trí, vai trò của thị trường chứng khoán trong cấu trúc thị trường tài chính.  Phân biệt được các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán.  Phân tích được xu hướng phát triển của thị trường chứng khoán trong thời gian tới.  TXNHCK01_Bai1_v1.0014109222 1 Bài 1: Tổng quan về thị trường chứng khoán Tình huống dẫn nhập Vinashin phát hành trái phiếu quốc tế trên thị trường Singapore. Một trong những vai trò hết sức to lớn của thị trường chứng khoán là giúp các doanh nghiệp, tập đoàn lớn của Việt Nam có thể huy động vốn trên thị trường quốc tế. Vinashin là tập đoàn đã có lịch sử vay vốn trên thị trường nước ngoài từ rất lâu và hiện có một số khoản nợ đã đến hạn nhưng tập đoàn vẫn chưa thể trả. Vào ngày 11/10/2013, Vinashin đã phát hành thêm 600 triệu USD trái phiếu, niêm yết trên thị trường chứng khoán Singapore. 1. Mục tiêu của đợt phát hành trái phiếu này là gì? 2. Đơn vị nào đứng ra bảo lãnh cho Vinashin phát hành? 3. Nghĩa vụ của nhà phát hành trong thương vụ phát hành trái phiếu vay vốn là gì? 2 TXNHCK01_Bai1_v1.0014109222 Bài 1: Tổng quan về thị trường chứng khoán 1.1. Khái quát về thị trường chứng khoán 1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán  Đại cương về thị trường tài chính Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, nhu cầu tích lũy trong xã hội không ngừng tăng lên và ngày càng trở nên phong phú, đa dạng hơn. Trong xã hội xuất hiện những người cần vốn cho mục đích tiêu dùng hay đầu tư, đồng thời lại có một số người có vốn nhàn rỗi tạm thời muốn cho vay để lấy lãi. Ban đầu những người này thường tìm gặp nhau một cách trực tiếp để trao đổi mua bán, nhưng khi cung và cầu vốn không ngừng tăng lên thì hình thức vay và cho vay trực tiếp không đáp ứng được nữa, do đó đòi hỏi một thị trường cung cấp thị trường gắn kết cung và cầu vốn, đáp ứng nhu cầu tài chính của nhau. Đó là thị trường tài chính. Tài trợ gián tiếp Các trung gian tài chính Ngân hàng thương mại Vốn Bảo hiểm, quỹ hưu trí Tổ chức nhận tiền gửi và cho vay Vốn Người cho vay vốn Người đi vay vốn Hộ gia đình Hộ gia đình Doanh nghiệp Vốn Doanh nghiệp Chính phủ Chính phủ Nước ngoài Nước ngoài Thị trường tài chính Thị trường tiền tệ Vốn Thị trường vốn Vốn Tài trợ trực tiếp Các dòng vốn qua hệ thống tài chính TXNHCK01_Bai1_v1.0014109222 3 Bài 1: Tổng quan về thị trường chứng khoán Như vậy, có thể nói chức năng cơ bản của thị trường tài chính là chuyển tiền từ những người có tiền sang những người cần tiền. Những người cần tiền hay có tiền có thể là Chính phủ, các tổ chức cá nhân trong và ngoài nước… Sự dịch chuyển tiền được thực hiện thông qua hai con đường: tài trợ trực tiếp và tài trợ gián tiếp. Tài trợ trực tiếp nghĩa là những người cần tiền huy động trực tiếp từ những người có tiền bằng cách bán các chứng khoán. Các chứng khoán này là các công cụ tài chính có quyền yêu cầu về thu nhập và tài sản đối với tổ chức phát hành. Cách thức thứ hai chuyển tiền là gián tiếp thông qua các trung gian tài chính như ngân hàng, tổ chức tín dụng, bảo hiểm… Căn cứ vào thời hạn luân chuyển vốn, thị trường tài chính được chia thành thị trường tiền tệ và thị trường vốn. Thị trường tiền tệ: là thị trường trao đổi, mua bán các công cụ tài chính ngắn hạn (thường có thời hạn dưới 1 năm). Thị trường tiền tệ có một số đặc điểm: o Giai đoạn luân chuyển vốn ngắn hạn. o Thị trường tiền tệ đặc trưng bởi hình thức tài chính gián tiếp, đóng vai trò trung gian tài chính giữa người vay và người cho vay là các ngân hàng thương mại. o Các công cụ của thị trường tiền tệ có độ an toàn tương đối cao. Thị trường vốn: Là thị trường mua bán, trao đổi các công cụ tài chính trung và dài hạn cho nền kinh tế. Một số đặc điểm của thị trường vốn: o Giai đoạn luân chuyển vốn dài hạn. o Các công cụ chủ yếu trên thị trường vốn gồm các công cụ vay nợ và các chứng khoán có kỳ hạn thanh toán trên 1 năm. Nhìn chung, so với các công cụ trên thị trường tiền tệ, các công cụ của thị trường vốn có độ rủi ro cao hơn nhưng lại mang đến lợi tức cao hơn cho nhà đầu tư.  Sự hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Trong lịch sử hình thành và phát triển của thị trường tài chính, thị trường tiền tệ được hình thành trước do ban đầu nhu cầu vốn cũng như tiết kiệm trong dân cư chưa cao và ban đầu nhu cầu chủ yếu về vốn là ngắn hạn. Sau đó, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, nhu cầu vốn dài hạn cho đầu tư phát triển thị trường ngày càng cao và thị trường vốn đã ra đời để đáp ứng những nhu cầu này. Để huy động vốn dài hạn, bên cạnh việc đi vay ngân hàng thông qua hình thức tài chính gián tiếp, Chính phủ và một số công ty còn thực hiện huy động vốn thông qua phát hành các chứng khoán. Khi một bộ phận các chứng khoán có giá nhất định được phát hành thì tất yếu nảy sinh nhu cầu về mua bán, trao đổi các chứng khoán đó. Thị trường chứng khoán được xem là đặc trưng cơ bản, là biểu tượng của nền kinh tế hiện đại. Người ta có thể đo lường và dự tính sự phát triển kinh tế qua diễn biến trên thị trường chứng khoán. Đ ...