Bài giảng Chẩn đoán và điều trị bệnh não gan - BS. Trần Công Ngãi

"Bài giảng Chẩn đoán và điều trị bệnh não gan - BS. Trần Công Ngãi" trình bày định nghĩa, dịch tể, sinh lý bệnh, điều trị, lâm sàng và chẩn đoán bệnh não gan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Chẩn đoán và điều trị bệnh não gan - BS. Trần Công NgãiChuyên đề: CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH NÃO GAN BS TRẦN CÔNG NGÃI CÁC PHẦN TRÌNH BÀY- Định nghĩa- Dịch tể- Sinh lý bệnh- Lâm sàng, chẩn đoán- Điều trị ĐỊNH NGHĨA- Bệnh lý não gan(BLNG) + Gồm các triệu chứng tâm thần kinh + Xảy ra ở những bệnh nhân có bệnh gancấp, mạn tính + Không có rối loạn thần kinh khác Peter Ferenci, Bockus GE 1995- Bệnh lý não gan được xác định + Khi rối loạn thần kinh trung ương + Do suy ganAndrei T.Blei, ACG, practice guideline, 2001 DỊCH TỂ HỌC Khoảng 98% bệnh lý não gan xảy ra ở bệnh nhân xơ gan(*) Nếu kể cả phân nhóm lâm sàng: 30-45% bệnh nhân xơ gan(có BLNG) 10-50% bệnh nhân nối cửa chủ Tùy tác giả khoảng 30-84% có bệnh não gan tiềm ẩn (theo Romeo-Gomez có 53% bệnh não gan tiềm ẩn) ở bn xơ gan, 30% dẫn đến bệnh não gan và có 84% bệnh não gan có bệnh sử có bệnh não gan tiềm ẩn(**)(*)Peter Ferenci, Bockus GE 1995(**)Irena Ciecko et al, Pathogenesis of Hepatic Encephalopathy, 2012 SINH LÝ BỆNH 1. Thuyết ammoniac: - Ammoniac là yếu tố chính trong sinh lý bệnh BLNG - Được giải phóng từ nhiều mô: Thận, cơ - Tìm thấy cao nhất ở tĩnh mạch cửa - Do chuyển hóa các chất đạm - Nguồn gốc từ men ure của vi khuẩn đại tràng và khử amin của glutamin ruột non - NH3 bình thường(máu tm): 0,4-0,7mg/L. (máu đm): SINH LÝ BỆNH 2. Thuyết nhiều yếu tố phối hợp: Một số chất chuyển hóa của các acid amin - Mercaptan (dẫn chất của methionin) - Indol, skatol ( dẫn xuất của tryptophan) là cácchất độc sinh ra ở ống tiêu hóa giữ lại ở gan, chuyểnhóa như NH3 SINH LÝ BỆNH3. Các chất dẫn truyền thần kinh giao cảm giả: - Ngộ độc NH3 làm tăng glutamin trong mô thần kinh trung ương - Acid amin thơm và acid amin phân nhánh cạnh tranh với acid amin để giảm glutamin - Glutamin thẩm thấu làm tăng áp lực nội sọ SINH LÝ BỆNH 4. Thuyết GABA (Gamma amino butyric acid) - Sự tăng tổng hợp GABA trong ruột non làm ức chế chuyển hoá thần kinh. - Sự bão hòa GABA gây ra BLNG. GABA gắn benzodiazepine dễ bị ở bệnh nhân xơ gan. Flumazenil đối kháng với thụ thể benzodiazepin  có tác dụng điều trị.Irena Ciecko et al, Pathogenesis of Hepatic Encephalopathy, 2012 LÂM SÀNG VÀ CHẨN ĐOÁNPHÂN NHÓM LÂM SÀNG(1)Cố vấn của Hội Tiêu hóa thế giới:1. 1.Bệnh não cấp: dạng đặc hiệu nhất tình trạng lú lẫn cấp  hôn mê suy gan bùng phát, xơ gan liên quan nhiều đến yếu tố thúc đẩyPHÂN NHÓM LÂM SÀNG(2)2.Cơn tái phát Thay đổi tình trạng tâm thần Không có yếu tố thúc đẩy Khiếm khuyết thần kinh Không hồi phục hoàn toàn (bệnh não gan dai dẳng)PHÂN NHÓM LÂM SÀNG(3)3. Bệnh não gan tiềm ẩn (Minimal hepatic encephalopathy) Rối loạn thần kinh thông thườngnhất Không thực sự rõ ràng về lâm sàng Bất thường ý thức nhẹ Phát hiện bằng test tâm thần, sinh lýthần kinh.The American J. of Gastroenterology 2001: 1965 – 1975PHÂN ĐỘ Ở bệnh nhân não gan rõ ràng, xơ gan1.Tiêu chuẩn West Haven: Thay đổi tình trạng tâmthần - Giai đoạn 0 Không có thay đổi nhân cách, hành vi Không có dấu hiệu rối loạn tư thếPHÂN ĐỘ BNG(tt)Giai đoạn 1 Mất ý thức không đáng kể Khoảng tập trung ngắn lại Phép tính cộng trừ bị ảnh hưởng Ngủ nhiều hơn, mất ngủ, đảo lộn giờ ngủ Trạng thái thẩn thờ, trầm cảm Loạn giữ tư thế -Giai đoạn 2 Thờ ơ, mất định hướng Hành vi không thích hợp Nói lắp, loạn giữ tư thế rõ ràng -Giai đoạn 3 Mất định hướng hoàn toàn Hành vi kỳ cục Trạng thái bán ngẩn ngơ  ngẩn ngơ Không có loạn giữ tư thế -Giai đoạn 4 Hôn mêAndres T. Blei, Juan Córdoba, Practice guidelines hepatic encephalopathyThe American J. of Gastroenterology. 2001PHÂN ĐỘ2.Mức độ mất nhận thức theo thang điểm Glassgow Mắt mở Đáp ứng vận động Tự phát :4 Tuân theo ngôn lệnh :6 Theo lệnh :3 Khu trú kích thích đau :5 Với kích thích đau :2 Kích thích đau, gấp :3 Không đáp ứng :1 Kích thích đau, duỗi :2 Không đáp ứng :1 Đáp ứng lời nói Định hướng :5 Mất định hướng :4 Từ ngữ không phù hợp :3 Âm thanh không phù hợp : 2 Không đáp ứng :1 Cộng các điểm trên lại : Điểm tốt nhất : 15 Điểm xấu nhất :3 Bệnh não nặng : dưới 12 PHÂN LỌAI BỆNH NÃO GANPeter Ferenci, Bockus GE 1995 CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT Chẩn ...