Bài giảng chuyên đề bệnh học: Loạn nhịp tim - PGS.TS Nguyễn Phú Kháng

Cùng tìm hiểu khái niệm, nguyên nhân, bệnh sinh, biểu hiện lâm sàng, chẩn đoán, phân loại, điều trị rối loạn nhịp tim; một số thể bệnh rối loạn nhịp tim được trình bày cụ thể trong "Bài giảng chuyên đề bệnh học: Loạn nhịp tim".
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng chuyên đề bệnh học: Loạn nhịp tim - PGS.TS Nguyễn Phú Kháng BÀI GIẢNG CHUYÊN ĐỀ: BỆNH HỌC: LOẠN NHỊP TIMBiên soạn: PGS.TS.Nguyễn Phú Kháng (Học viện Quân Y) 1 MỤC TIÊU CHUYÊN ĐỀ: Sau khi học xong chuyên đề “Bệnh học: Loạn nhịp tim”, người họcnắm được những kiến thức có liên quan đến căn bệnh này, như: Kháiniệm, nguyên nhân, bệnh sinh, biểu hiện lâm sàng, chẩn đoán, phân loại, điềutrị rối loạn nhịp tim; Một số thể bệnh rối loạn nhịp tim. 2 NỘI DUNG 1. ĐẠI CƯƠNG 1.1. Khái niệm Loạn nhịp tim là sự rối loạn hoạt động điện sinh học của tim về ba mặt:sự tạo thành xung động, dẫn truyền xung động, sự phối hợp giữa tạo thành vàdẫn truyền xung động. Rối loạn nhịp tim có nhiều loại, gặp ở tất cả các khoa lâm sàng và ngaycả ở những người bình thường, một người bệnh cùng một lúc có thể gặp nhiềuloại rối loạn nhịp tim khác nhau, mặt khác từ rối loạn nhịp tim này có thểchuyển thành các rối loạn nhịp tim khác. Ngay cả các thuốc điều trị rối loạnnhịp tim cũng có thể gây rối loạn nhịp tim. Nếu phân tích kỹ lưỡng từngtrường hợp có loại loạn nhịp tim cần thiết phải điều trị, nhưng cũng có khi cónhững rối loạn nhịp tim không cần phải điều trị, những vấn đề này các thầythuốc cần phải nắm vững để đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong lâm sàng. 1.2. Nguyên nhân - Rối loạn nhịp tim chức năng: xuất hiện ở những người bình thường córối loạn tâm lý; lao động gắng sức; liên quan đến ăn uống; hút thuốc lá; uốngchè, rượu, cà phê... - Rối loạn nhịp tim thực thể do tổn thương thực thể tại tim như: thiếumáu cơ tim, nhồi máu cơ tim, viêm cơ tim, các bệnh van tim, các bệnh timbẩm sinh... - Rối loạn nhịp tim do bệnh của các cơ quan khác, ví dụ: cường chứcnăng tuyến giáp, bệnh viêm phổi - phế quản cấp hay mạn tính, thiếu máu, rốiloạn thăng bằng kiềm-toan và điện giải, do thuốc ... 3 1.3. Bệnh sinh của rối loạn nhịp tim Bệnh sinh của rối loạn nhịp tim còn phức tạp, nhiều điều chưa rõ. Nhưng cũng có nhiều vấn đề đã được sáng tỏ: những yếu tố nguy cơ vànguyên nhân đã gây ra những biến đổi chức năng hoặc thực thể hệ thần kinhtự động của tim (nút xoang, đường dẫn truyền nhĩ - thất, nút Tawara, bóHis...) và cơ tim. Rối loạn cân bằng của hệ giao cảm (adrenalin, nor-adrenalin) và hệ phógiao cảm (acetylcholin). Rối loạn hưng phấn hoặc ức chế thụ cảm thể bêta giao cảm. Rối loạn quá trình khử cực và tái cực màng của tế bào cơ tim, tế bàothuộc hệ thần kinh tự động của tim. Rối loạn hệ men chuyển (ATPaza), rối loạn điện giải đồ trong máu:natri, kali, canxi, magie... Rối loạn hướng dẫn truyền xung động (thuyết vàolại-Reentry). Xung động đi theo những đường dẫn truyền tắt (ví dụ: hội chứng Wolf-Parkinson-Wite:WPW). 1.4. Biểu hiện lâm sàng của rối loạn nhịp Lâm sàng của rối loạn nhịp tim cũng phức tạp và phụ thuộc vào từngthể bệnh, từng loại và bệnh gây ra rối loạn nhịp. Một số rối loạn nhịp tim luônphải cấp cứu vì có tỉ lệ tử vong cao do rối loạn huyết động nặng nề. Ví dụ: nhịp nhanh thất, rung thất, blốc nhĩ - thất cấp III, yếu nútxoang... 1.5. Chẩn đoán rối loạn nhịp tim Dựa vào lâm sàng và điện tim đồ. Yếu tố quyết định nhất vẫn là điện tim đồ; (ngoài ghi điện tim thôngthường, hiện nay còn có các phương pháp mới như: ghi điện tim từ xa - Tele 4electrocardiography, ghi điện tim liên tục trong 24 giờ-Holter; ghi điện timđiện cực thực quản, ghi điện tim điện cực trong buồng tim, lập bản đồ điệntim - mapping ECG, ghi điện thế bó His...). 1.6. Phân loại rối loạn nhịp tim a) Dựa vào cơ chế bệnh sinh của rối loạn nhịp tim, người ta chia thành 3nhóm: - Rối loạn quá trình tạo thành xung động: nhịp xoang nhanh hoặc chậm,ngoại tâm thu, cuồng động và rung... - Rối loạn quá trình dẫn truyền xung động: blốc xoang nhĩ, blốc nhĩ-thất, blốc trong thất... - Kết hợp giữa rối loạn tạo thành xung động và dẫn truyền xung động:phân ly nhĩ- thất, hội chứng quá kích thích dẫn truyền sớm... b) Trong lâm sàng, dựa vào vị trí, tính chất của các rối loạn nhịp tim,người ta chia thành 4 nhóm để ứng dụng chẩn đoán và điều trị có nhiều tiệnlợi hơn: - Rối loạn nhịp trên thất: + Nhịp nhanh xoang; chậm xoang. + Nhanh nhĩ kịch phát, nhanh bộ nối kịch phát. + Ngoại tâm thu trên thất (nhĩ). + Rung nhĩ. + Cuồng động nhĩ. + Hội chứng yếu nút xoang. - Rối loạn nhịp thất: + Ngoại tâm thu thất. + Nhanh thất, rung thất. + Blốc tim. 5 + Blốc xoang nhĩ. + Blốc nhĩ-thất. + Blốc trong thất. - Hội chứng tiền kích thích. 1.7. Điều trị rối loạn nhịp tim Có nhiều phương pháp đ ...