Bài giảng côn trùng : Đặc điểm giải phẫu côn trùng part 2

Tuyến nước bọt (1-3 đôi) đổ vào khoang miệng ở chỗ gốc môi dưới hoặc thông với bộ phận miệng. Pharynx (hầu): với bắp thịt kiểm bơm. Có khi có tuyến hầu như ở ong mật. Phía sau hẹp lại thành ống dấu thức ăn (thực quản). Oesophagus (thực quản):thành có cơ vòng và cơ dọc. Ingluvies (diều):phình to ra để chứa thức ăn. Proventriculus (dạ dày trước, mề, dạ dày hình chén). Có khi không tồn tại, thí dụ ở bọn hút máu, ở sâu non. Có khi thành dạ dày nghiền với bắp thịt khoẻ và có rang...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng côn trùng : Đặc điểm giải phẫu côn trùng part 2 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng5. HÖ tiªu ho¸ 4.1. CÊu t¹o Chia lµ ba phÇn: - Ruét tríc - Ruét gi÷a - Ruét sau Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng5. HÖ tiªu ho¸ Ruét trícTuyÕn níc bät (1-3 ®«i) ®æ vµo khoang miÖng ë chç gèc m«i díi hoÆcth«ng víi bé phËn miÖng.Pharynx (hÇu): víi b¾p thÞt kiÓm b¬m. Cã khi cã tuyÕn hÇu nh ë ong mËt.PhÝa sau hÑp l¹i thµnh èng dÊu thøc ¨n (thùc qu¶n).Oesophagus (thùc qu¶n):thµnh cã c¬ vßng vµ c¬ däc.Ingluvies (diÒu):ph×nh to ra ®Ó chøa thøc ¨n.Proventriculus (d¹ dµy tríc, mÒ, d¹ dµy h×nh chÐn). Cã khi kh«ng tån t¹i,thÝ dô ë bän hót m¸u, ë s©u non. Cã khi thµnh d¹ dµy nghiÒn víi b¾p thÞtkhoÎ vµ cã rang do Cuticula biÕn thµnh. PhÝa sau cã bé phËn ®Ó läc thøc¨n. ë ong mËt t¹o thµnh mét c¸i van h×nh phÔu thôt vµo diÒu.Valvula cardiaca (van): van thîng vÞ, vËt låi d¹ng èng cña ®o¹n cuèi ruéttríc thß vµo ruét gi÷a ng¨n kh«ng cho thøc ¨n ®i ngîc l¹i. ë bän tiªu hãangoµi cã c¬ däc hoÆc kÐm ph¸t triÓn khiÕn dÞch ruét gi÷a cã thÓ ch¶y ratríc ®îc. ë ®Çu cuèi cã khi cã tua Cuticula tr¶ vµ ruét gi÷a. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng5. HÖ tiªu ho¸ Ruét gi÷a  H×nh èng rÊt dµI khoanh l¹i ë gi÷a xoang th©n.  Víi líp c¬ ngoµi, cã khi nhËn râ ®îc nhiÒu ®o¹n kh¸c nhau. PhÇn phô cña ruét gi÷a thêng cã ruét thõa. Trong thµnh ruét gi÷a cã tÕ bµo tiÕt hót ®Ó tiÕt dÞch tiªu hãa vµ hót chÊt dinh dìng.  phÝa trong cã van, phÝa ngoµi cã èng Manphigy Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng5. HÖ tiªu ho¸ Ruét sauCã mét vßng c¬ ch¾n ng¨n víi ruét gi÷a, ë ®©y lµ chç ®æ vµo cña c¸cèng Malpighi .Ph©n thµnh: ruét non; ruét giµ; Ruét th¼ng.Ruét non lµ èng nhá ng¾n dïng ®Ó dÉn ph©n vµo ruét giµ, ruét giµ ph×nhto dïng ®Ó chøa ph©n, ruét th¼ng lµ èng ng¾n phÝa trong cã c¸c b¾p thÞtkhoÎ ®Ó ®Èy ph©n ra ngoµi.RS ngoµI t¸c dông chñ yÕu lµ th¶I chÊt c½n b· ra ra ngoµI cß cã t¸c dônghÊp thô níc thõa (Trong thµnh ruét cã c¸c tÕ bµo låi, thêng 4-6 chiÕc ®ÓhÊp thô l¹i H2O).Lç hËu m«n cã c¬ ®ãng kÝn l¹i ®îc. ë gÇn hËu m«n thêng cã tuyÕn hËum«n tuyÕn h«i, tuyÕn tù vÖ ( bä ®¸nh r¾m). Cã bé phËn läc ®Ó liªn kÕt ruét gi÷a vµ ruét sau (thÝ dô ë ve sÇu vµ rÖps¸p) nh»m gi¶m bít lîng níc qu¸ lín ë ruét gi÷a. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 5. HÖ tiªu ho¸ 5.2. Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ thøc ¨n5.2.1. Tiªu hãa ngoµi miÖng. Nh¶ dÞch tiªu hãa lªn trªn hoÆc vµo trong con måi (c¸nh cøng ¨n thÞt, bä xÝt ¨n s©u). S©u non ®om ®ãm, niÒng niÔng. BÉy kiÕn .5.2.2. Tiªu hãa trong ruét. Khi thøc ¨n vµo miÖng ®îc hµm nghiÒn nhá níc bät thÊm vµo. Trong níc bät cã c¸c men: Amilaza mantaza thuû ph©n gluxit trong thøc ¨n thµnh ®êng monoxacarit (C6H10O5)n + nH2O = n(C6H12O6). Sau ®ã thøc ¨n vµo mÒ, ®îc mÒ tiÕp tôc nghiÒn n¸t vµ ®a vµo ruét gi÷a. §Õn ruét gi÷a thøc ¨n ®îc tiªu ho¸ triÖt ®Ó nhê c¸c men tiÕt ra tõ tÕ bµo tiÕt hót.  Men amilaza, mantaza, lactaza, cacbon hydraza ph©n gi¶i hÕt gluxit thµnh monoxacrit.  Men lipaza ph©n gi¶i lipit thµnh glyxerin vµ axit bÐo.  Men proteaza, peptidaza, triptaza ph©n gi¶i protit thµnh axit amin. C¸c chÊt h÷u c¬ cã ph©n tö phøc t¹p trong thøc ¨n chuyÓn thµnh c¸cch©ts cã ph©n tö ®¬n gi¶n dÔ thÊm qua thµnh ruét vµo m¸u. Khi vµo m¸u c¸c chÊt ®¬n gi¶n l¹i ®îc tæng hîp thµnh nh÷ng chÊt gluxit, lipit, protit ®Ó cung cÊp cho c«n trïng sinh trëng vµ ph¸t triÓn. Mèi, trong tói ruét th¼ngcã vi sinh vËt céng sinh tiÕt ra c¸c men ph©n gi¶i ®îc xenlulo t¹o ra c¸c chÊt dinh dìng võa cho nã l¹i võa cho mèi. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng5. HÖ tiªu ho¸ 5.3. ý nghÜa C¸c lo¹i thuèc dïng ®Ó tiªu diÖt c«n trïng b»ng ®êng tiªu ho¸ gäi lµ thuèc vÞ ®éc. Thuèc ®éc theo thøc ¨n vµo ruét ®îc dÞch tiªu ho¸ hoµ tan, thÊm vµo thµnh ruét ph¸ vë líp biÓu m« Epithelium råi vµo m¸u lµm mÊt kh¶ n¨ng çy ho¸ cña m¸u. HiÖu lùc cña thuèc vÞ ®éc diÖt s©u h¹i tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng vµ møc ®é hoµ tan cña dÞch tiªu ho¸ c«n trïng. VÝ dô: Lo¹i ch× asenat(PbAsO3) cã tÝnh axit nªn hoµ tan nhiÒu trong dÞch tiªu ho¸ cña c¸c loµi c«n trïng cã tÝnh kÒm, Cßn c·nxi asenat CaAsO3 cã tÝnh kiÒm nªn tan nhiÒu trong dÞch tiªu ho¸ cã tÝnh axit. V× vËy khi sö dông thuèc cÇn chó ý ®Õn nång ®é pH cña dÞch tiªu ho¸ c«n trïng. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña thuèc vÞ ®éc cßn ph¶i chó ý c¸c ®iÓm sau: Thuèc kh«ng cã ...