Bài giảng côn trùng : Đặc điểm giải phẫu côn trùng part 4

Đặc điểm giải phẫu côn trùng 9.1. Một sộ nét cơ bản về hệ thần kinh• Não Hệ thần kinh trung ương • Hạch thần kinh dưới hầu • Chuỗi thần kinh bụng • Phân bố dưới nội bì (Hypoderma). Hệ thần kinh ngoại biên • Nhiều khi nối với các cơ quan cảm giác. a. Phần trước: Stomatogastric - System Hệ thần kinh giao cảm • Hạch thần kinh trán. • Hạch thần kinh dưới não. • Hạch thần kinh dạ dày. • Tuyến tim (Corpora cardiaca). • Tuyến giáp (Corpora allata). b.Phần bụng:...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng côn trùng : Đặc điểm giải phẫu côn trùng part 4 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 9.1. Mét sé nÐt c¬ b¶n vÒ hÖ thÇn kinh • N·o • H¹ch thÇn kinh díi hÇu HÖ thÇn kinh trung ¬ng • Chuçi thÇn kinh bông • Ph©n bè díi néi b× (Hypoderma). HÖ thÇn kinh ngo¹i biªn • NhiÒu khi nèi víi c¸c c¬ quan c¶m gi¸c. a. PhÇn tríc: Stomatogastric - System HÖ thÇn kinh giao c¶m • H¹ch thÇn kinh tr¸n. • H¹ch thÇn kinh díi n·o. • H¹ch thÇn kinh d¹ dµy. • TuyÕn tim (Corpora cardiaca). • TuyÕn gi¸p (Corpora allata). b.PhÇn bông: Ventral sympathetic System. • H¹ch nèi víi chuçi thÇn kinh bông. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng A. HÖ thÇn kinh trung ¬ng• N·o tríc (Protocerebrum): Hai b¸n cÇu, gi÷a lµ Pars intercerebralis (phÇn gi÷a thÇn kinh n·o tríc) tÕ bµo thÇn kinh tiÕt n»m gi÷a thÓ cuèng (Corpora pedunculata). Gåm c¸c khèi h¹ch ®Çu vµ h¹ch thÇn kinh cña ®èt tríc ®èt r©u ®Çu (Praeantenn). Hai bªn lµ trung khu thÞ gi¸c (Lobus opticus), phÝa trªn thêng cã ba nh¸nh ®i vµo m¾t ®¬n.• N·o gi÷a (Deutocerebrum - Mesocerebrum): Víi h¹ch thÇn kinh ®èt r©u ®Çu. Trung khu khøu gi¸c víi d©y thÇn kinh r©u ®Çu (Nervus antennalis).• N·o sau (Tritocerebrum - Metacerebrum): Hai thïy n·o sau ®îc nèi víi nhau b»ng diÖn nèi díi hÇu (Suboesophageal commissure). Mçi phÝa cã mét d¶i liªn kÕt tr¸n ®i tíi h¹ch thÇn kinh tr¸n (Frontalconnectiv).• H¹ch thÇn kinh díi hÇu: Nèi víi n·o sau b»ng d¶i liªn kÕt hÇu ®i vßng qua hÇu (Circumoesophagealconnectiv), cã h¹ch thÇn kinh ®i vÒ hµm trªn, hµm díi, m«i díi vµ c¸c TK. Tõ ®©y cã d¶i liªn kÕt tíi chuçi h¹ch thÇn kinh ®Çu tiªn (ngùc).• Chuçi thÇn kinh bông: Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng B. HÖ thÇn kinh giao c¶m• HÖ th©n kinh giao c¶m cña c«n trïng l¹i ph©n thµnh 3 phÇn: Giao c¶m miÖng diÒu, giao c¶m bông vµ giao c¶m cuèi th©n.• PhÇn giao c¶m miÖng diÒu ph©n bè chñ yÕu ë phÇn bông vµ diÒu cã hai d©y thÇn kinh xuÊt ph¸t tõ n·o sau ®i ra hai bªn èng thùc qu¶n nèi víi h¹ch tr¸n, tõ ®©y cã d©y thÇn kinh nèi víi miÖng; mét d©y thÇn kinh ®¬n lÎ còng ®i tõ n·o sau ®Õn h¹ch díi ®¹i ®éng m¹ch, trªn èng thùc qu¶n vµ nèi víi h¹i h¹ch ë hai bªn ®¹i ®éng m¹ch , tõ c¸c h¹ch nµy cã d©y thÇn kinh nèi víi diÒu, ®¹i ®äng m¹ch vµ tuyÕn níc bät.• Ph©n giao c¶m bông lµ mét d©y thÇn kinh xuÊt ph¸t tõ mét h¹ch thÇn kinh chuçi bông ®i vÒ cuèi th©n qua hai h¹ch thø hai ph©n ®«i ®i ®Õn c¸c lç thë vµ c¸c c¬ quan kh¸c.• Ph©n giao c¶m cuèi th©n xuÊt ph¸t tõ h¹ch giao c¶m cuèi th©n ®i ®Õn ruét sau vµ c¬ quan sinh dôc. C. HÖ thÇn kinh giao c¶m Ph©n bè díi da. NhiÒu khi nèi víi c¸c c¬ quan c¶m gi¸c. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng9.2. Cung ph¶n x¹ Cung ph¶n x¹ lµ Qu¸ tr×nh tõ khi tiÕp nhËn kÝch thÝch ®Õn khi thùc hiÖn ph¶n x¹:  C¬ quan c¶m gi¸c tiÕp nhËn kÝch thÝch g©y ra hng phÊn.  D©y thÇn kinh c¶m gi¸c truyÒn ®¹t hng phÊn ®Õn thÇn kinh trung ¬ng.  ThÇn kinh trung ¬ng ®iÒu hßa ®éng t¸c, ra lÖnh.  ThÇn kinh vËn ®éng truyÒn lÖnh cña thÇn kinh trung ¬ng ®Õn c¬ quan ph¶n øng.  C¬ quan ph¶n øng: ph¶n x¹. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 9.3. Hµnh vi cña c«n trïng• C¸c hµnh ®éng vµ ph¶n øng cña c¬ thÓ ®éng vËt nh»m b¶o vÖ m×nh vµ b¶o tån nßi gièng ®îc coi lµ hµnh vi.• Hµnh vi cña c«n trïng chÝnh lµ ph¶n øng tæng hîp cña c¬ thÓ mét mÆt do t¸c ®éng cña ngo¹i c¶nh ®îc thu thËp bëi c«n trïng, mÆt kh¸c sinh ra do c¸c yÕu tè sinh lý bªn trong.• C«n trïng tuy lµ nh÷ng ®éng vËt nhá bÐ song còng cã ®Çy ®ñ c¸c c¬ quan cÇn thiÕt cña mét c¬ thÓ ®éng vËt.• Mäi hµnh ®éng cña c«n trïng ®îc thÓ hiÖn ra b»ng nh÷ng ph¶n x¹.• Ph¶n x¹ lµ sù ph¶n øng phøc t¹p cña c¬ thÓ do bé m¸y thÇn kinh t¹o ra, ®ã lµ sù ph¶n øng l¹i cña c¬ thÓ ®èi víi sù thay ®æi cña hoµn c¶nh bªn ngoµi hoÆc bªn trong c¬ thÓ. Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: §Æc ®iÓm gi¶i phÉu c«n trïng 9.4. Ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn Lµ nh÷ng ph¹n x¹ cã tÝnh di truyÒn bÒn v÷ngtõ ®êi nµy qua ®êi kh¸cmµ kh«ng cÇn ®iÒu kiÖn g× ®Ó taä thµnh.9.4.1. Xu tÝnh( Taxis) – Sù vËn ®éng cña c«n trïng b¾t nguån tõ nh÷ng kÝch thÝch bªn ngoµi ®îc gäi lµ xu tÝnh. – Xu tÝnh thuËn (d¬ng) x¶y ra khi c«n trïng vËn ®éng tíi nguån kÝch thÝch. – Xu tÝnh nghÞch (©m) x¶y ra khi c«n trïng vËn ®éng tr¸nh xa nguån kÝch thÝch.a. Phototaxis:Xu quang – Sù vËn ®éng cñac¬ thÓ c«n trïng do t¸c dông cña ¸nh s¸ng g©y rab. Thermotaxis: Xu nhiÖt – Sù vËn ®éng cña c«n trïng do kÝch thÝch cña nhiÖt ®é (do sù chªnh lÖch nhiÖt ®é g©y ra). – Xu nhiÖt x¶y ra khi cã sù chªnh lÖch nhiÖt ®é: c«n trïng vËn ®éng tr¸nh xa khi nguån nhiÖt qu¸ cao hoÆc qu¸ thÊp, xu nhiÖt ©m hoÆc d¬ng tïy thuéc ë kÝch thÝch ban ®Çu vµ ®iÓm quan s¸t cña chóng ta.c. Chemotaxis: Xu hãa – Sù vËn ®éng cña c«n trïng do sù chªnh lÖch nång ®é hãa chÊt g©y ra (ng¾n do hãa chÊt g©y ra). Lª B¶o Thanh - Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ng II: § ...