Bài giảng côn trùng : Đặc điểm sinh trưởng phát triển của côn trùng part 3

Một đặc trưng của giai đoạn sâu non là sự hình thành nên các cơ quan sâu non và các dạng sâu non khác nhau. nhau. ở kiểu biến thái không hoàn toàn sâu non rất giống với sâu trưởng thành nên còn được gọi là sâu con. con. Tuy nhiên ở đây có thể có sự sai khác cơ bản giữa sâu non và sâu giữ trưởng thành bởi các cơ quan sâu non. non. Đối với kiểu sâu non của nhóm biến thái hoàn toàn sự sai khác giữa giữ sâu non và sâu trưởng thành đã trở...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng côn trùng : Đặc điểm sinh trưởng phát triển của côn trùng part 3 Ch¬ngIIi: §Æc ®iÓm sinh trëng ph¸t triÓn cña c«n trïng2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ biÕn th¸i cña c«n trïng. 2.2. §Æc ®iÓm sinh häc cña pha s©u non CÊu t¹o c¬ b¶n Mét ®Æc trng cña giai ®o¹n s©u non lµ sù h×nh thµnh nªn c¸c c¬ quan s©u non vµ c¸c d¹ng s©u non kh¸c nhau. ë kiÓu biÕn th¸i kh«ng hoµn toµn s©u non rÊt gièng víi s©u trëng thµnh nªn cßn ®îc gäi lµ s©u con. Tuy nhiªn ë ®©y cã thÓ cã sù sai kh¸c c¬ b¶n gi÷a s©u non vµ s©u trëng thµnh bëi c¸c c¬ quan s©u non. §èi víi kiÓu s©u non cña nhãm biÕn th¸i hoµn toµn sù sai kh¸c gi÷a s©u non vµ s©u trëng thµnh ®· trë nªn rÊt s©u s¾c. Lª B¶o Thanh Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ngIIi: §Æc ®iÓm sinh trëng ph¸t triÓn cña c«n trïng2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ biÕn th¸i cña c«n trïng. 2.2. §Æc ®iÓm sinh häc cña pha s©u non C¸c d¹ng s©u non Tïy theo sù ph©n ®èt: Eumer (cã ®ñ sè ®èt vµ h×nh d¹ng chung); Oligomer (tha ®èt, thiÕu ®èt (ong ký  sinh). Bông kh«ng ph©n ®èt, h×nh d¹ng kiÓu s©u vßng). ChØ cã chi phô ®Çu hoÆc c¸c chi phô ch©n ®· tho¸i hãa).  Tïy theo sè lîng ch©n: Polypod-nhiÒu ch©n (Sè ®èt c¬ thÓ ®· ®ñ, ngoµi ch©n ngùc ng¾n cßn cã ch©n phô cña bông víi sè lîng, h×nh d¹ng vµ chøc n¨ng kh¸c nhau) Lepidoptera; Oligopod-Ýt ch©n hoÆc tha ch©n (Ch©n ngùc dµi. ë bông kh«ng cã c¸c chi phô hoÆc chØ cã ch©n ®Èy vµ l«ng ®u«i) Coleoptera; Apod: kh«ng ch©n (Cã khi cã mÊu, gai kh«ng ph¶i lµ c¸c chi phô. Mét sè c¸nh mµng vµ hai c¸nh); Protopod: ch©n nguyªn thñy (TÊt c¶ s©u non ®Òu chui ra ngoµi ë giai ®o¹n ph«i thai nguyªn thñy. C¸c chi phô ®Çu kh¸ râ, c¸c chi ë ®èt ngùc chØ cã ë d¹ng mÇm, bông cßn cha ph©n ®èt, c¸c c¬ quan bªn trong cßn ë giai ®o¹n ph«i thai, cha ®ñ c¸c ®èt c¬ thÓ. ong hä Platygasteridae);  Tïy theo cÊu tróc ®Çu: Eucephal (Polypod + Oligopod) (cã ®Çu vµ thêng c¶ miÖng ph¸t triÓn tèt); Acephal: kh«ng ®Çu (Apod) ( ChØ cã mãc miÖng = hµm trªn nèi víi hÇu. Diptera); Hemicephal: ®Çu tho¸i hãa vµ thôt vµo ngùc tríc. SN muçi Tipulidae); Lª B¶o Thanh Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359Ch¬ngIIi: §Æc ®iÓm sinh trëng ph¸t triÓn cña c«n trïng tha ®èt, thiÕu ®èt Cã ®ñ sè ®èt vµ h×nh d¹ng chung Ch©nnguyªn nhiÒu Ýt ch©n hoÆc tha kh«ng ch©n thuû ch©n ch©n §Çu vµ miÖng ph¸t triÓn Ko ®Çu Lª B¶o Thanh Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ngIIi: §Æc ®iÓm sinh trëng ph¸t triÓn cña c«n trïng2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ biÕn th¸i cña c«n trïng. 2.2. §Æc ®iÓm sinh häc cña pha s©u non HiÖn tîng lét x¸c Nh÷ng nÐt ®¹i c¬ng vÒ lét x¸cV× líp da h¹n chÕ viÖc lín lªn cña c¬ thÓ nªn c«n trïng ë thêi kú s©u non ph¶i lét x¸c. Qu¸ tr×nhlét x¸c thêng x¶y ra nhiÒu lÇn vµ cã liªn quan tíi sinh trëng vµ biÕn th¸i cña c«n trïng.HiÖn tîng lét x¸c lµ mét qu¸ tr×nh vøt bá da cò ®îc ®iÒu tiÕt bëi hÖ thèng hormon cã liªnquan ®Õn sinh trëng vµ biÕn th¸i cña c«n trïng. RÊt cÇn cho c«n trïng vµ x¶y ra nhiÒu lÇnHay lét x¸c lµ tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh dÉn tíi viÖc lét bá líp biÓu b× cò.Lét x¸c sinh trëng x¶y ra trong thêi kú s©u non. Sau mçi lÇn lét x¸c c¬ thÓ s©u non l¹i lín lªnvµ ®¹t chÊt lîng cao h¬n.Lét x¸c biÕn th¸i x¶y ra ë giai ®o¹n cuèi cïng cña s©u non dÉn tíi sù biÕn th¸i. §Êy lµ sùchuyÓn hãa thµnh nhéng hoÆc thµnh s©u trëng thµnh. ë ®©y còng x¶y ra hai qu¸ tr×nh ®Æc trnglµ: Hãa nhéng vµ Hãa s©u trëng thµnh.HiÖn tîng lét x¸c thÊy chñ yÕu ë giai ®o¹n s©u non.Sè lÇn lét x¸c tuú theo tng loµi: 3-5 lÇn. SN bä trÜ Japyx thysauura 1 lÇn, s©u non phï du létx¸c > 20 lÇn. Lª B¶o Thanh Bé m«n B¶o vÖ thùc vËt rõng §T: 0912.387.359 Ch¬ngIIi: §Æc ®iÓm sinh trëng ph¸t triÓn cña c«n trïng2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ biÕn th¸i cña c«n trïng. 2.2. §Æc ®iÓm sinh häc cña pha s©u non HiÖn tîng lét x¸c Qu¸ tr×nh lét x¸c Qu¸ tr×nh lét x¸c ®îc ®iÒu tiÕt bëi hÖ thèng hormon: Lét x¸c sinh trëng: ë tuyÕn gi¸p (tuyÕn c¹nh yÕt hÇu) hormon s©u non, (hormon Juvenil) ®· tiÕt ra. Sè lîng hormon nµy nhiÒu Ýt so víi hormon biÕn th¸i sÏ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña thêi kú s©u non hoÆc lµ sù lét x¸c hãa nhéng hay hãa s©u trëng thµnh. Lét x¸c biÕn th¸i: Tõ c¸c tÕ bµo thÇn kinh tiÕt ë trung t©m thÓ cuèng cña n·o tríc, hormon ho¹t ho¸ (hormon n·o) ®îc t¹o ra vµ ®i vÒ tuyÕn tim. ë ®©y tuyÕn tim ®îc kÝch thÝch tiÕt ra PTTH (PTTH – Hormon tuyÕn ngùc tríc). PTTH kÝch thÝch tuyÕn ngùc tríc ho¹t ®éng tiÕt ra hormon Ecdyson. Ecdyson kÝch thÝch qu¸ tr×nh lét x¸c biÕn th¸i. Sù kh¸c biÖt gi÷a 2 kiÓu biÕn th¸i chÝnh nh sau: ë biÕn th¸i kh«ng hoµn toµn Ecdyson t¨ng dÇn, khi Ecdyson nhiÒu h¬n Juvenil s©u non biÕ ...