Bài giảng Độc chất học môi trường: Chương 5 - PGS. TS. Lê Quốc Tuấn

Bài giảng "Độc chất học môi trường - Chương 5: Ảnh hưởng sinh học của độc chất" cung cấp cho người học các kiến thức: Ảnh hưởng độc chất đối với sinh vật; các quá trình vận chuyển và chuyển hóa độc chất trong cơ thể sinh vật; tính chất của màng, cơ chế vận chuyển, các đặc tính lý hóa liên quan đến sự thẩm thấu, sự phân tán độc chất. Mời các bạn tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Độc chất học môi trường: Chương 5 - PGS. TS. Lê Quốc TuấnChöông 5 AÛNH NH HÖÔÛNG NG SINHHOÏC CUÛA ÑOÄC CHAÁT TS. Leâ Quoác Tuaán Khoa Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp.HCMAÛnh nh höôûng ng ñoäc chaát ñoái vôùi sinh vaät9Taùc ñoäng leân caùc quaù trình trao ñoåi chaát cuûa sinh vaät9Gaây roái loaïn chöùc naêng9Oxi hoùa lipid vaø maøng teá baøo9Gaây ñoät bieán, ung thö, di truyeàn, sinh saûn…Caùc quaù trình vaän chuyeån vaø chuyeån hoùa ñoäc chaát trong cô theå sinh vaät Haáp thu Phaân taùnCaùc con ñöôøng vaän chuyeån ñoäc chaát trong cô theå Phôi nhieãm Hít thôû Da Mieäng Phoåi Heä tieâu hoùa Maùu vaø heä thoáng lim phoâ (maøng sinh chaát) Nang khí Dòch ngoaïi baøo Thaän Tích luõy trong môõ, xöông, caùc moâ Khí thaûi Baøi tieát Tieåu tieän Loaïi thaûiSöï vaän chuyeån vaø chuyeån hoùa ñoäc chaát trong teá baøo Ñoäc chaát Phôi nhieãm Maøng teá baøo Haáp thu Teá baøo chaát Vaän chuyeån Caùc baøo quan Khöû ñoäc Loaïi thaûi Tích luõy Quaù trình haáp thu, vaän chuyeån vaø loaïithaûi ñoäc chaát lieân quan ñeán raát nhieàu loaïi maøng khaùc nhau Caùc loaïi maøng khaùc nhau trong teá baøoMaïng löôùi Loå nhaân noäi chaát Theå nhaân NhaânRibosome Maøng nhaân Theå golgi Trung theå LysosomeMaïng löôùi Teá baøo chaát noäi chaát Ty theå Maøng teá baøoCaáu truùc maøng teá baøo Nguoàn: Singer and Nicolson, 1972. Science 175:720 Tính chaát cuûa maøng ngzThaønh phaàn lipid maøng cho pheùp söï vaän chuyeån caùc hôïp chaát qua maøngzCaùc caáu thaønh khaùc cuûa maøng cuõng coù theå di chuyeån treân maøngzÑoä loûng vaø ñoä thaám cuûa maøng phuï thuoäc vaøo caáu thaønh, tính chaát hoùa sinh vaø lyù sinh cuûa maøng Cô cheá vaän chuyeånCoù 4 caùch maø caùc phaân töû nhoû coù theåvaän chuyeån qua maøng:① Thaåm thaáu bò ñoäng: Thaám qua maøng bôûi söï cheânh leäch noàng ñoä② Loïc: Thaám qua caùc loå treân maøng③ Vaän chuyeån ñaëc bieät: Nhôø caùc chaát mang④ Thöïc baøo: Nuoát caùc chaát baèng söï thay ñoåi hình daïng cuûa maøng Cô cheá vaän chuyeån Vaän chuyeån thuï ñoäng Vaän chuyeån chuû ñoäng(1) (2) (3) (4) Caùc ñaëc tính lyù hoùa lieân quan ñeán söï thaåm thaáu① Hình daïng vaø kích thöôùc phaân töû② Ñoä thaám taïi vò trí haáp thuï③ Ñoä ion hoùa④ Tính tan trong lipid cuûa caùc chaát mang ñieän vaø khoâng mang ñieänAÛnh nh höôûng ng cuûa ñoäc chaát leân heä hoâ haápSöï thaåm thaáu ñoäc chaát qua heä tieâu hoùaSöï thaåm thaáu ñoäc chaát qua daGiöõa caùc teá baøo Xuyeân Qua loå chaân loâng Qua tuyeán qua TB moà hoâi Söï phaân taùn ñoäc chaát9 Quaù trình phaân taùn ñoäc chaát ñeán caùc moâ phuï thuoäc vaøo tính chaát hoùa lyù cuûa ñoäc chaát9 Laø moät quaù trình vaän chuyeån thuaän nghòch caùc ñoäc chaát giöõa maùu vaø caùc moâ, giöõa noäi baøo vaø ngoaïi baøo.9 Coù söï thaåm thaáu caùc chaát qua maøng9 Söï lieân keát ñoäc chaát vôùi protein9 Quaù trình ñaøo thaûi (baøi tieát, chuyeån hoùa sinh hoïc) cuõng xaûy ra ñoàng thôøi ñeå loaïi thaûi caùc chaát töø maùu cuõng nhö töø caùc cô quan. Lieân keát vôùi protein¾Raát nhieàu ñoäc chaát coù khaû naêng lieân keát vôùi protein¾Moät soá chaát coù vöøa coù khaû naêng tan trong albumin vöøa coù khaû naêng tan trong lipoprotein¾Caùc ñoäc chaát thöôøng khoâng coù khaû naêng ion hoùa vaø deã hoøa tan trong lipidSöï phaân boá caùc chaát dieät coân truøng trong albumin vaø trong lipoprotein Phaàn traêm phaân boá LDL LDL HDL Phôi nhieãmThöù töï caùc böôùc chuyeån hoùa ñoäc chaát Haáp phuï taïi caùc loái ñi vaøo Phaân phoái ñeán cô theå Baøi ...