Bài giảng Dự báo kinh doanh - Chương 3: Các phương pháp thô, bình quân và san bằng mũ

Mục tiêu chương 3 Các phương pháp thô, bình quân và san bằng mũ trong bài giảng Dự báo kinh doanh bao gồm các nội dung chính nguyên tắc dự báo, phương pháp thô, phương pháp bình quân và san bằng mũ, san bằng mũ và điều chỉnh xu hướng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Dự báo kinh doanh - Chương 3: Các phương pháp thô, bình quân và san bằng mũ Chöông 3 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP THOÂ, BÌNH QUAÂN VAØ SAN BAÈNG MUÕ 1 Giôùi thieäu: Nguyeân taéc chung cuûa döï baùo Baïn ôû ñaây Döõ lieäu quaù khöù t Thôøi ñoaïn seõ ñöôïc döï baùo ... Yt-3, Yt-2, Yt-1, Yt, Ft+1, Ft+2, Ft+3, … Trong ñoù: Yt: quan saùt gaàn ñaây nhaát cuûa bieán Ft+1: döï baùo tröôùc moät thôøi ñoaïn Ft+2: döï baùo tröôùc hai thôøi ñoaïn 2 Phöông phaùp thoâ (Naïve method) Ngaøy mai seõ khoâng khaùc ngaøy hoâm nay; do ñoù, döï baùo cho ngaøy mai laø baát cöù caùi gì chuùng ta quan saùt ñöôïc trong ngaøy hoâm nay. Phöông phaùp naøy laø neàn taûng cho haàu heát caùc phöông phaùp döï baùo theo chuoãi thôøi gian. 3 Phöông phaùp thoâ Döõ lieäu chuoãi thôøi gian döøng (hay tònh) Ft+1 = Yt Döõ lieäu coù tính xu höôùng Ft+1 = Yt + p(Yt - Yt-1) (theo Wilson & Keating, 2007, tr. 29) trong ñoù: p laø tyû leä thay ñoåi giöõa hai thôøi ñoaïn t – 1 vaø t maø ta choïn ñeå ñöa vaøo döï baùo. Ñeå ñôn giaûn ngöôøi ta thöôøng choïn P = 1 Ft+1 = Yt (Yt / Yt-1) (theo Hanke & Wichern, 2009, tr. 110) 4 Phöông phaùp thoâ (tieáp theo) Döõ lieäu bieán ñoäng theo muøa vuï (hoaëc coù tính muøa vuï) Ft+1 = Yt+1-s trong ñoù: s laø chu kyø bieán ñoäng Döõ lieäu coù caû tính xu höôùng vaø tính muøa vuï Ft+1 = Yt+1-s + [(Yt - Yt-1) + … + (Yt+1-s - Yt-s )]/s = Yt+1-s + [Yt - Yt-s )]/s 5 Phöông phaùp thoâ: Ví duï 3.1 – Döõ lieäu döøng Thôøi Soá ñôn kyø than phieàn • • 1 60 • • 2 65 • 3 55 4 58 5 64 6 Phöông phaùp thoâ: Ví duï 3.2 – Döõ lieäu coù tính muøa Thôøi kyø Möùc caàu 1 10 2 20 3 26 4 17 5 12 6 23 7 30 8 22 7 Phöông phaùp thoâ: Ví duï 3.3 – Döõ lieäu coù tính xu höôùng Choïn p = 1 Thôøi kyø Giaù trò thöïc teá Cheânh leäch Giaù trò döï baùo t-1 50 t 53 +3 t+1 53 + (+3) = 56 8 Bình quaân ñôn giaûn Phương pháp bình quân đơn giản phù hợp khi các nhân tố ảnh hưởng đến đối tượng dự báo có k tính ổn định, và môi trường liên quan đến chuỗi dữ liệu là không ∑Y t đổi. Ft +1 = t =1 Phương pháp bình quân đơn giản k sử dụng giá trị trung bình của tất cả các quan sát quá khứ làm giá trị dự báo cho giai đoạn tiếp theo. 9 Phöông phaùp bình quaân di ñoäng Tính trung bình cho moät soá thôøi t kyø coù döõ lieäu Σ Yi i=t-k+1 Ft+1 = Kieàm cheá, san baèng nhöõng bieán k ñoäng trong ñoù: Söû duïng khi nhu caàu oån ñònh vaø k = soá thôøi kyø trong khoâng bieåu loä baát kyø ñoäng thaùi bình quaân di ñoäng nhu caàu roõ reät naøo, chaúng haïn (hay khoaûng tröôït) nhö xu höôùng hoaëc maãu hình Yi = möùc caàu ôû thôøi thôøi vuï kyø i 10 Phöông phaùp bình quaân di ñoäng Goïi laø “di ñoäng hay dòch chuyeån (moving)” bôûi vì khi coù moät soá lieäu nhu caàu môùi ñöôïc caäp nhaät vaøo chuoãi döõ lieäu thì soá lieäu cuõ nhaát bò boû ñi. Khi taêng giaù trò k, giaù trò döï baùo ít phaûn aùnh söï thay ñoåi trong nhu caàu, Ngöôïc laïi, khi giaûm giaù trò k, giaù trò döï baùo seõ phaûn aùnh ñuùng vôùi söï thay ñoåi cuûa nhu caàu hôn. Tuy nhieân, giaù trò k nhoû seõ cho keát quaû döï baùo coù söï dao ñoäng lôùn hôn giöõa caùc thôøi ñoaïn (tính oån ñònh thaáp). 11 Ví duï 3.4: Tính bình quaân di ñoäng giaûn ñôn Coâng ty A baùn vaø giao vaên phoøng phaåm cho caùc coâng ty, tröôøng hoïc, vaø cô quan trong phaïm vi caùch kho haøng cuûa noù 100m. Coâng vieäc kinh doanh vaên phoøng phaåm laø caïnh tranh vaø khaû naêng giao haøng ngay laäp töùc laø moät nhaân toá ñeå coù ñöôïc khaùch haøng môùi vaø giöõ caùc khaùch haøng cuõ. (Caùc cô quan thöôøng khoâng ñaët haøng khi hoï gaàn heát ñoà döï tröõ, maø khi hoï hoaøn toaøn heát). Nhaø quaûn trò cuûa coâng ty muoán chaéc chaén laø coù ñuû taøi xeá vaø xe ñeå giao haøng ngay laäp töùc vaø hoï coù ñuû haøng toàn kho trong kho. Do ñoù, nhaø quaûn trò muoán coù theå döï baùo soá löôïng ñôn haøng seõ xaûy ra trong thaùng tôùi (nghóa laø, döï baùo nhu caàu giao haøng). Töø soå saùch ghi cheùp caùc leänh giao haøng, ban giaùm ñoác coù ñöôïc soá lieäu sau ñaây trong 10 thaùng qua, töø ñoù ban quaûn trò muoán tính caùc bình quaân di ñoäng 3 vaø 5 thaùng. 12 Ví duï 3.4: Tính bình quaân di ñoäng giaûn ñôn Soá Döï baùo Döï baùo Thaùng ñôn haøng 3 thaùn ...