Bài giảng Kinh tế công cộng: Chương 3 - ThS. Bùi Trung Hải

Chương 3 Chính phủ với vai trò phân phối lại thu nhập đảm bảo công bằng xã hội, trong chương này người học sẽ đi vào tìm hiểu: Công bằng xã hội trong phân phối thu nhập, các lý thuyết về phân phối lại thu nhập, quan hệ giữa hiệu quả và công bằng, nghèo đói và chính sách xóa đói giảm nghèo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế công cộng: Chương 3 - ThS. Bùi Trung Hải CHƢƠNG III CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI  Công bằng xã hội trong phân phối thu nhập  Các lý thuyết về phân phối lại thu nhập  Quan hệ giữa hiệu quả và công bằng  Nghèo đói và chính sách xóa đói giảm nghèo1 Công bằng xã hội trong phân phối thu nhậpCông bằng ngang: là sự đối xử Công bằng dọc: Là sự đối sử khácnhư nhau đối với những người có nhau với những người có vị trí ban đầuvị trí giống nhau. khác nhau trong xã hội nhằm giảm bớt những khác biệt sẵn có.Nguyên tắc: sự tác động của chính Nguyên tắc: sự tác động của chính sáchsách làm cho vị trí của họ giống làm cho khoảng cách thu nhập thu hẹpnhau. lại. → Hạn chế của khái niệm: không đưa ra được 1 tiêu chuẩn chung để xác định vị trí của cá nhân. → CB ngang có thể được thực hiện bởi cơ chế TT, nhưng CB dọc chỉ có thể thực hiện được bởi nhà nước, do vậy để thực hiện CB dọc cần có sự can thiệp của CP2Thước đo sự bất bình đẳngĐường LorenzKhái niệm: Đường Lorenz Aphản ánh tỷ lệ % của tổng thu100%nhập quốc dân cộng dồn đượcphân phối tương ứng với tỷ lệ Đường bình% cộng dồn của các nhóm dân đẳng tuyệt đốisố đã biết. % TN cộng dồn→ Cách xây dựng Đường LorenzTính chất:- Tất cả các đường Lorenz đều điqua 2 điểm O và A C 0 100% % DS cộng dồn - Đường phân giác của hình vuông Lorenz (OA) là đường3 bình đẳng tuyệt đối.Thước đo sự bất bình đẳng Đường Lorenz Ý nghĩa: Mô tả bằng trực giác sự bất bình đẳng trong phân phối thu nhập, đường Lorenz càng phình rộng thì tình trạng bất bình đẳng càng ra tăng. Hạn chế: + Chưa lượng hóa được mức độ bất bình đẳng bằng chỉ số + Không so sánh được khi các đường Lorenz khác nhau4Ví dụ: Xây dựng đườngLorenz cho cộng đồng dâncư với sô liệu thống kê sau: A 100% A 1 E 10 B 3 G 8 Đường bình đẳng tuyệt đối % TN cộng dồn D 5 H 6 C 7 I 4 A Đường Lorenz E 9 K 2 B C 0 100% % DS cộng dồn5Thước đo sự bất bình đẳngHệ số GiniCông thức tính:Trên cơ sở hình Lorenz, hệ số Gini được tínhtheo công thức: A A g= = = 2A A+B 1/2 →0≤g≤1Ý nghĩa: g càng thấp thì mức độ bất bình đẳng càng thấp Thông thường 0,3 ≤ g ≤ 0,5Hạn chế:- Khi các đường Lorenz cắt nhau, hệ số g không đưa ra một kếtluận nhất quán- Không bóc tách được cấu thành nhỏ để chỉ ra nguyên nhângây ra bất bình đẳng.6Thước đo sự bất bình đẳng Tỉ số Kuznets: Khái niệm: là tỉ số giữa tỉ trọng thu nhập của x% người giàu nhất và y% người nghèo nhất. Ưu điểm: Cần số liệu ít. Hạn chế: Chỉ phản ánh sự thay đổi phân phối thu nhập ở 2 nhóm đối tượng nghèo nhất và giầu nhất mà không quan tâm đến sự phân phối thu nhập của nhóm đối tượng trung gian. Tỉ trọng thu nhập/tiêu dùng của x% dân số nghèo nhất.7Nguyên nhân gây ra bất bình đẳng về thu nhập Trong phân phối thu nhập Trong phân phối thu nhập từ tài sản: từ lao động: - Do được thừa kế - Do khác nhau về khả năng và kỹ năng lao động - Do hành vi tiêu dùng và tiết kiệm - Do khác nhau về cường độ làm việc - Do kết quả kinh doanh - Do khác nhau về nghề nghiệp, tính chất công việc8 Sự cần thiết phải can thiệp để giảm bất bình đẳng Công bằng xã hội và hiệu quả kinh tế là hai tiêu chuẩn đối với quá trình phát triển xã hội, hành vi thị trường có thể tạo ra sự hiệu quả nhưng sự công bằng thì không, do vậy CP phải can thiệp: Phân phối lại thu nhập không làm tăng thu nhập quốc dân nhưng làm tăng phúc lợi xã hội, do đó CP phải can thiệp để giảm bớt khoảng cách bất bình đẳng. Giảm tâm lý bất mãn thông qua phân phối lại thu nhập, từ đó làm tăng lòng tin của người nghèo vào CP, giảm các tệ nạn xã hội9 Các lý thuyết về phân phối lại thu nhậpĐường bàng quan xã hộilà quỹ tích của tất cả cácđiểm kết hợp giữa độ thỏa Độ thỏa dụng của nhóm B (UB)dụng của mọi thành viêntrong xã hội mà những điểmđó mang lại mức PLXH M Ebằng nhau.Ví dụ: điểm M và N biểu W1 Ndiễn 2 trạng thái kết hợpkhác nhau về độ ...