Bài giảng Mô hình hóa môi trường - Chương 3

Tài liệu tham khảo bài giảng môn học mô hình hóa môi trường - Chương 3 Hiệu chỉnh các thông số mô hình
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Mô hình hóa môi trường - Chương 3Bài gi ng môn h c MÔ HÌNH HÓA MÔI TR NG Tr ng i h c C n Th-----------------------------------------------------------------------------------------------------------Ch ng 3. HI U CH NH CÁC THÔNG S MÔ HÌNH3.1 Khái quát v nTheo nh ngh a m c 2.2.4, khi phát tri n mô hình, hi u ch nh (calibration) - có ng ig i là nh chu n - là ti n trình mà trong ó các thông s và bi n s c a mô hình c i u ch nh k t qu ra c a mô hình phù h p v i th c t quan sát c.Ví d : Quan tr c th y di n t dòng ch y c a m t l u v c (hình 3.1), nhi u nhà th yv n h c th y chúng có nh ng nét t ng t v i s bi n ng c a l ng m a ghi nh n c trong m t th i gian t ng ng (Hình 3.2). Ngh a là sau nh ng tr n m a l n, l ul ng dòng ch y gia t ng và khi m a gi m d n thì dòng ch y c ng gi m theo m t quanh tuy n tính nào ó. Mây B ch i Ma om a &b ch i Ch y tràn Th m o dòng Sông ch y Th m Ch y ng m Hình 3.1 Ti n trình m a – dòng ch y trong m t l u v c L ng m a X Th i gian t L ul ng Q Th i gian t Hình 3.2 Th y ghi nh n th c t di n bi n m a và dòng ch y cùng th i o n------------------------------------------------------------------------------------------------------- 21TS. Lê Anh Tu nBài gi ng môn h c MÔ HÌNH HÓA MÔI TR NG Tr ng i h c C n Th-----------------------------------------------------------------------------------------------------------Khi th c hi n mô hình di n t quan h m a – dòng ch y c a m t l u v c, ta có th t igi n quan h này theo s nh hình 3.3. S li u vào (input data) L ng m a L ng b c h i Các thông Mô hình s mô hình S li u ra (output data) L u l ng sông Ch y ng m Hình 3.3 S di n t bài toán quan h m a – dòng ch yGi s k t qu c a m t mô hình nào ó cho ra k t qu nh hình 3.4. Trên th , mô hìnhc a bài toán cho ng cong di n t s thay i l u l ng theo th i gian, ng congtheo mô hình này n u em so v i s li u l u l ng o c trong th c t s th y có skhác bi t. gi m thi u s khác bi t này, ng i ta a vào mô hình các thông s i uch nh, ó chính là công vi c c a s hi u ch nh. L ul ng Q Q mô hình Q th c t Th i gian t Hình 3.4 Ví d minh h a k t qu l u l ng dòng ch y theo mô hình và theo th c t------------------------------------------------------------------------------------------------------- 22TS. Lê Anh Tu nBài gi ng môn h c MÔ HÌNH HÓA MÔI TR NG Tr ng i h c C n Th-----------------------------------------------------------------------------------------------------------Trong ví d bài toán mô hình m a – dòng ch y, ta có nhi u thông s nh : Hàm l ng n c t i a ch a trong l p t m t Hàm l ng n c t i a ch a trong t ng r H s ch y tràn m t H s ch y l n trong t Ng ng t i a c a t ng r t o ra dòng ch y m t Ng ng t i a c a t ng r t o ra dòng ch y ng m v.v...Hi u ch nh là công vi c i u ch nh các thông s mô hình sao cho k t qu càng g n v ith c t . N u vi c hi u ch nh c a mô hình làm t t thì ng cong t mô hình s càng“trùng“ v i ng cong th c o.3.2 Các b c trong ti n trình hi u ch nhTi n trình Hi u ch nh là m t trong các n i dung th c hi n mô hình hóa. Hi u ch nh sgóp ph n quan tr ng cho vi c nh giá kh n ng hi n th c c a mô hình. Trong ti n trình ...